De arbeidsenquête van 1887. Deel 3: De vlasindustrie. Tilburg. Eindverslag
(1981)–Anoniem Arbeidsenquête van 1887, De–
Auteursrechtelijk beschermd§ 15. Voorzieningen bij ongevallen, ziekten, ouderdom of overlijden.- Eindelijk zij het der Commissie vergund, hier nog iets in het midden te brengen over een onderdeel van het vraagstuk, dat wel is waar eenigszins buiten de grenzen valt, door het besluit der Kamer voor haar onderzoek afgebakend, maar zich desniettemin bij en naar aanleiding van de gehouden getuigenverhooren | |
[pagina 89]
| |
telkens als onwillekeurig aan hare overwegingen heeft opgedrongen. Hiermede worden bedoeld de voorzieningen in het belang van den werkman en van zijn gezin bij ongevallen, ziekten, ouderdom of overlijden. Uit tal van mededeelingen is der commissie gebleken, dat vele werkgevers zich niet ontslagen achten van den zedelijken plicht om de helpende hand uit te strekken, wanneer hunne werklieden door een ongeval bij den arbeid verminkt of gedood, door eene ziekte, in de fabriek of werkplaats opgedaan, tot het werk buiten staat, of door den last der jaren van hunne werkkracht beroofd zijnGa naar voetnoot(1). Dit bleek ook uit de tegenspraak, die enkele afgelegde verklaringen betreffende onthouding van werkgevers in dergelijke gevallen - verklaringen de auditu - van de zijde der laatstgenoemden uitlokten. Maar aan den anderen kant is toch ook geconstateerd, dat de verhouding tusschen patroon en werkman in menig geval van beide zijden wordt opgevat als niet veel anders dan eene handelsaangelegenheid, waarbij de wet van vraag en aanbod alleenheerscheres is en geenerlei hoogere drijfveeren de daden der handelende partijen behoeven te besturenGa naar voetnoot(2); waarbij althans de zorg van den werkgever voor zijne tot den arbeid onbekwaam geworden werklieden zich hoofdzakelijk of uitsluitend oplost in het beheeren of in het leven roepen van ziekenfondsen, die gevoed worden door kortingen op de loonen en door boeten, soms op vrij willekeurige wijze aan de arbeiders opgelegdGa naar voetnoot(3); waarbij langdurige trouwe diensten slechts aanleiding geven tot een vereerend geschenk, met gelijktijdige loonsverlaging wegens verminderde werkkracht, of in elk geval verzuimd wordt intijds de noodige maatregelen te treffen, om den werkgever in staat te stellen afgeleefde werklieden behoorlijk te verzorgenGa naar voetnoot(1). En zelfs hetgeen verricht wordt, hetzij door de werkgevers, hetzij door de arbeiders zelf, om de treurige gevolgen van ziekten, ouderdom of dood zooveel mogelijk te lenigen, brengt niet zelden de vraag op de lippen, of tusschenkomst van het Staatsgezag dienaangaande niet alleszins gepast en noodig ware. Het blijkt toch dat onderscheidene ziekenen pensioenkassen, door werkgevers beheerd, doch waartoe ook de werklieden bijdragen, zoowel van de eene als van de andere zijde tot veelvuldige klachten leiden waarvan de gegrondheid niet altijd te ontkennen valtGa naar voetnoot(2); dat sommige begrafenisfondsen in meer dan één opzicht hoogst nadeelig werkenGa naar voetnoot(3); en dat, waar de werkman zichzelf tracht te helpen, eensdeels de gestichte fondsen dikwijls op geheel ondeugdelijke grondslagen berusten, anderdeels de verzoeking, om eene gevulde kas te verdeelen, den belanghebbenden allicht te machtig wordtGa naar voetnoot(4). Inderdaad, wanneer men hetgeen hier te lande op dit gebied wordt gedaan en nagelaten, toetst aan de uitgewerkte wetgeving, die elders ingevoerd of in wording is, dan moet men wel erkennen dat er alleszins reden bestaat, om ook ten onzent tot krachtig handelen aan te sporen. |
|