A. Alles is gratis, uitgenomen de secretaris, dien wij amanuensis noemen.
11570. V. Alles wordt dus verricht uit goeden wil, uit liefde voor de zaak?
A. Ja.
11571. V. De armverzorgers komen zeker in de huishoudens om de gelden te besteden, contrôle te houden enz.
De regenten hebben zeker meer het opperbestuur?
A. Juist, Mijnheer de Voorzitter.
11572. V. De armverzorgers zijn dus zooveel als armbezoekers?
A. Ja.
11573. V. Maar de beslissing over het bedrag der bedeeling is aan regenten opgedragen?
A. Juist.
11574. V. Dus gij hebt alleszins aanleiding gehad om in den langen tijd, dat gij armverzorger geweest zijt, te zien wat er onder de arme lieden omgaat?
A. Dat wil zeggen, mijne ondervinding dateert altijd van 12 jaar geleden. Pas in het vorige jaar ben ik tot regent benoemd.
11575. V. Maar gij zijt toch, meen ik, twaalf jaren lang armverzorger geweest?
A. Neen, ik ben 12 jaren geleden, 2 jaren lang armverzorger geweest. Om de twee jaar worden altijd nieuwe personen in de betrekking gekozen.
11576. V. Zijn er te Tilburg veel armen?
A. Op het oogenblik werden er het geheele jaar door bedeeld 250 gezinnen, en enkel voor de wintermaanden omstreeks 100.
11577. V. Te Tilburg ontvangen dus slechts 250 gezinnen doorloopende hulp?
A. Juist.
11578. V. Gijlieden krijgt alleen menschen, die bij de Vincentius-vereeniging of de kerk niet terecht kunnen komen?
A. Ja. Bestond Vincentius niet, dan zou het er heel anders uitzien. Wij moeten nu al heel schraal bedeelen, maar dan was er geen redden aan.
11579. V. Geeft gij ook geneeskundige hulp?
A. Ja.
11583. V. Gij zijt toch wel bekend met het fabrieksvolk. Hoe komen zij aan dokter en meester als zij die noodig hebben?
A. Dan komen zij, die het niet uit eigen beurs kunnen betalen, bij den armmeester en krijgen een briefke voor den dokter, ook als zij niet van het armbestuur trekken.
11584. V. Stellen zij hot niet nog al lang uit om dat briefje te vragen? Betalen zij niet liefst uit eigen beurs, als hot er een beetje door kan?
A. Dat geloof ik niet; misschien worden sommigen door eergevoel gedreven om uit eigen beurs te betalen, maar als de menschen een briefke vragen dan krijgen zij het ook.
11585. V. Hoeveel kost het armbestuur dat gij beheert.
A. Jaarlijks bedeelen wij ongeveer 15 à 16000 gulden; de inkomsten bedragen f 16700. Wij krijgen een subsidie van f 9200, en de rest wordt uit eigen middelen bestreden.
11586. V. En betaalt gij daaruit dokter en meester, zoodat deze moeten gaan waarheen gij hen zendt?
A. Tilburg is verdeeld in een noordelijken en een zuidelijken kant. De dokter van de noorderkant heeft f 800 traktement, die van den zuiderkant f 1000; de chirurgijn van den noorderkant heeft f 400, die van den zuiderkant f 700; de vroedvrouw van den noorderkant heeft f300, die van den zuiderkant f350.
11587. V. De bevolking der weverijen te Tilburg is over het algemeen in redelijken doen, niet waar? Zij wonen nog al redelijk?
A. De woningen zijn nog al goed, geloof ik. Groote armoede bestaat in Tilburg zoozeer niet, en de fabrieken gaan tamelijk goed; er wordt nog al wat verdiend. Maar wat de menschen verdienen is buiten mij.
11588 V. Waar komen die 250 gezinnen, die gij doorloopend bedeelt, van daan? Bestaan die uit fabrieksarbeiders of meer uit den ambachtstand?
A. Ik geloof dat de meeste uit fabriekarbeiders bestaan, hoewel sinds de invoering van de armenwet in 1870 een massa van de omliggende plaatsen gekomen is. Honderden huishoudens zijn van buitenaf gekomen, toen er veel werk aan de fabrieken was, die, toen de zaken minder werden, armlastig geworden zijn.
11589. V. Maar voor het volk, dat lang, trouw en goed gewerkt heeft op de fabriek, zorgt immers de fabrikant,
Auteursrechtelijk beschermd