Het Antwerps liedboek. Deel 1. Teksteditie

[p. 192]

melodie Rhau 1545, nr. 94

[p. 193]

83 Van den ouden Hillebrant

[Commentaar]

1
‘Ick wil te lande rijden,’
Sprack meester Hillebrant.
‘Die mi den wech wil wijsen
Te Barnen in dat lant!
Si zijn mi onbekent gheweest
So menighen langhen dach:
In driendertich jaren
Vrou Goedele ick niet en sach.’

2
‘Wildy te lande rijden,’
Sprack hertooch Abeloen,
‘Ghi vinter op der mercken
Den jonghen helt is coen!
Ghi vinter op der mercken
Den jonghen Hillebrant:
Al quaemdi onder twaelfven,
Van hem wort ghi aengherandt!’

3
‘Soude hi mi aenranden
Met eenen evelen moet,
Ic doorhouwe hem sinen schilt,
Ten doet hem nemmermeer goet!
Ick doorslae hem sinen schilt
Met eenen schermenslach,
Dat hijt zijn vrou moeder
Een jaer wel claghen mach!’

4
‘Dat en suldy niet doen,’
Sprac joncheer Diederick,
‘Ic heb den jongen Hillebrant
Met goeder herten lief.
Ghi sult hem seere groeten
Al door den wille mijn,
Ende dat hi u laet rijden
So lief als ic hem mach zijn.’

5
Al metten selven woorden
Hi die groene gaerde opran
Tot in des mercken pleyne,
Hillebrant, die oude man,
Tot in des mercken pleyne
Daer hi den jonghen vant.
‘Wat doet desen ouden grijse
Hier in mijns vaders lant?

6
Ghi voert een harnas louter
Al waerdi eens conincx kint!
Ghi maecte mijn jonge herte
Met sienden ooghen blint.
Ghi sout tsoheime blijven
Ende houden u ghemack.’
Met eenen huebscen geluyde
Die oude loech ende sprack:

7
‘Soude ic tsoheime blijven
Ende houden mijn ghemack?
Van strijden ende van vechten
Daer is mi af gesacht!
Van strijden ende van vechten
Al op mijn henenvaert,
Dat seg ic u wel, jongen helt,
Daer wert af grijs mijn baert!’

8
‘Den baert sal ic u afrucken
Ende daertoe seere slaen,
So dat u roode bloet
Over u wanghen sal gaen.
U harnas ende uwen schilt
Moet ghi mi gevende zijn
Ende blijven mijn gevangen,
Behoet God dat leven mijn.’

[p. 194]

 

9

 

‘Mijn harnas ende schilt

 

Daer heb ic mi met geneert.

 

Ic en was noyet mijn dage

 

Van eenen man verveert!’

 

Si lieten daer haer woorden

 

Si gingen daer met swaerden slaen;

 

Wat si daer bedreven

 

Dat suldi wel verstaen.

 

 

 

10

 

Die jonge brocht den ouden

 

Een so swaren slach,

 

Mer dat hi van al zijn dagen

 

Nie so seer vervaert en was.

 

Zijn paert spranc terugge

 

Wel twintich vademen wijt.

 

‘Den slach die ghi daer sloecht

 

Heeft u geleert een wijf!’

 

 

 

11

 

‘Soude ic van vrouwen leeren,

 

Dat waer mi groote schande.

 

Ic heb noch ridders ende heeren

 

Binnen mijns vaders lande.

 

Ic heb noch ridders ende knechten

 

Al in mijns vaders hof:

 

Wes ic niet gheleert en heb

 

Daerover leere ic noch.’

 

 

 

12

 

Het quam so dat den ouden

 

Liet nedersincken sinen schilt,

 

Sodat hi den jongen Hillebrant

 

Sijn swaert al onderginck.

 

Hi nam hem in zijn middele

 

Aldaer hi smaelste was,

 

Hi worp hem neder te rugghe

 

Al in dat groene gras.

 

 

 

13

 

‘So wie hem selven aen den ketel wrijft

 

Hi heeft gaerne van den roet:

 

So hebt ghi gedaen, ghi jonghe helt,

 

Hier teghen dinen wederspoet.

 

Spreect nu u biechte,

 

U biechtvader wil ic zijn;

 

Dats bistu van den wolven

 

Ghenesen moecht ghi zijn.’

 

 

 

14

 

‘Wolven dat zijn wolven,

 

Si loopen door dat wout.

 

Ic ben een jonghe deghen

 

Gheboren uut Griecken stout.

 

Mijn moeder hiet vrou Goedele,

 

Een hertoginne fijn

 

Ende den ouden Hillebrant

 

Dat is die vader mijn.’

 

 

 

15

 

‘Hiet u moeder vrou Goedele,

 

Een hertoginne fijn,

 

Was Hillebrant dijn vader,

 

So bistu die sone mijn!’

 

Hi schoot op sinen helme,

 

Hi custe hem aen sinen mont.

 

‘Nu danc ic God den Heere

 

Dat ic u sie gesont!’

 

 

 

16

 

‘Och vader, lieve vader,

 

Die wonden die ic u heb geslagen,

 

Wil ic al mijn leven lanc

 

In mijnder herten draghen.’

 

‘Nu swijghet, sone, stille:

 

Der wonden weet ic wel raet.

 

Wi willen van hier scheyden,

 

God sterc ons op die vaert.

 

 

[p. 195]

 

17

 

Nu neemt mi ghevanghen

 

Als men eenen gevanghen doet.

 

Vraghen u die lieden

 

Wat man dat ghi daer voert,

 

So suldi hen dan segghen:

 

“This een die quaetste man

 

Die oeyt op deser werelt

 

Van moeder lijf ghewan!”’

 

 

 

18

 

Het viel op eenen saterdach

 

Ontrent der vespertijt,

 

Dat die jonghe Hillebrant

 

Die groene gaerde opreedt.

 

Hi voerde op sinen helme

 

Van goude een cranselijn

 

Ende neven zijnder siden

 

Den liefsten vader zijn.

 

 

 

19

 

Hi voerde hem gevanghen

 

Al sonder arghelist,

 

Hi sette hem bi zijnder moeder

 

Boven haer aen haren disch.

 

‘Sone, wel lieve sone,

 

Dat gheeft mi al te vry,

 

Waerom ghi desen gevangen

 

Hier settet boven mi!’

 

 

 

20

 

‘Moeder,’ seyt hi, ‘moeder,

 

Die waerheit sal ic u saghen:

 

Aen geender groender heiden

 

Had hi mi bina verslaghen.

 

Het is Hillebrant die oude,

 

Die liefste vader mijn;

 

Nu neemt hem in uwen armen

 

Ende heet hem willecom zijn.’

 

 

 

21

 

Si nam hem in haren armen,

 

Si custe hem aen sinen mont.

 

‘Nu dancke ic God den Heere

 

Dat ick u sie ghesont!

 

Wi willen van hier scheyden

 

Ende varen in ons lant,

 

Te Barnen binnen der steden

 

Daer zijn wi wel becant.’