Het Antwerps Liedboek. 87 Melodieën uit 'Een schoon liedekens-boeck' van 1544. Deel 2. Commentaar

52 Ick seg adieu
AL C

Lit.: FvD I, p. 690.

Afscheidslied. De minnaar groet zijn geliefde. Een ander zal zich nu in haar gunst gaan verheugen. Maar hij zal haar altijd trouw blijven. - Dit conventionele lied verraadt een indrukwekkend poëtisch vakmanschap. De slotregel van str. 1 keert terug bij str. 3 en str. 5; die van str. 2 in str. 4 en str. 6.

1:3 Tot op een nyeu: ‘tot een nieuwe gelegenheid (waarbij wij elkaar kunnen ontmoeten)’. Het is ook mogelijk de punt na 1:2 te schrappen, en een komma (of een puntkomma) te plaatsen na nyeu (So in 1:4 kan dan worden vertaald met ‘dus’). - 1:4 troost verbeyden: ‘hunkeren naar verlichting van mijn smart’. - 1:6 daer sal ic zijn: De minnaar blijft in gedachten altijd bij zijn geliefde. - 1:7 Tsi... oft: ‘of dat... betekent, of...’. Bij het zingen moet v. 7 in alle strofen worden herhaald. - 1:8 u vry eygen: ‘geheel de uwe’.

2:1 ‘de kwelling van mijn zinnen’. - 2:3 ‘haar weerspannige liefde’. - 2:4 doet... schueren: ‘rijt... uiteen’. - 2:5 doet mi den noot: ‘brengt mij in geestelijke nood’. - 2:6 gewont: Het liefdesverdriet was naar middeleeuwse opvatting een schrijnende wond. bloot: ‘onomwonden’. - 2:7 minjoot: ‘bekoorlijke’.

3:3-4 ‘wil mij toch van alle verdriet verlossen’. Van de verbinding van het

[p. 208]

transitieve ghenesen met voor geeft het Mnl. W. geen bewijsplaatsen. Een andere mogelijkheid zou zijn Voor alle grief als een voorzetselbepaling bij Ic dancke u op te vatten, maar ‘dankbaar zijn voor verdriet’ lijkt ons niet te passen in de 16e-eeuwse liefdesconceptie. - 3:5 niders: zie hiervóór, Dl. II, p. XVIII; fel: ‘wrede’; fenijn: ‘giftige laster’. - 3:6 ons blide aenschijn: ‘ons verheugd gelaat’ (het geluksgevoel van de liefde ontstaat en neemt toe als de minnaars elkaar aankijken; de niders verhinderen dit). - 3:7 Op dit termijn: ‘nu’, ‘op dit ogenblik’.

4:1 De minnaar richt zich tot zijn geliefde. hope: druk hop; ook een emendatie in hoop is mogelijk. - 4:2 Fortuyne: ‘de Fortuin’ (waarbij middeleeuwers het beeld van het rad van Fortuna voor ogen stond). keeren: ‘een wending (ten goede) nemen’. - 4:3 op mi gloost: ‘schenk mij aandacht’. - 4:4 vruecht: ‘blijdschap’, de gelukzalige toestand die de aandacht van zijn geliefde bij de minnaar doet ontstaan. vermeeren: ‘groot worden’. - 4:5 derven mijn conroot: ‘mijn vriendenkring verliezen’. - 4:7 loot: ‘lood’.

5:4 hem... vermeyden: ‘zich... verlustigen’. - 5:5 ‘vurig als een everzwijn’. Het beeld is weinig vleiend voor zijn rivaal. - 5:6-7 Het is niet duidelijk hoe deze verzen in de context passen. De betekenis is vermoedelijk ‘een liefdeskransje (een gebruikelijk liefdesgeschenk), zuiver is het, van jou’. Men zou kunnen aanvullen: ‘dat heb je mij eens gegeven’. Het contrast tussen het op sexueel genot beluste everzwijn en het zuivere kransje is evident.

6:1-3 Zowel stadt, prieel vol vruechden (lusthof vol liefdesvreugd) als vat fungeren hier als metaforische aanduidingen van de geliefde. - 6:4 Daer: ‘waar’ (nl. in die stadt etc.); verhuechden: ‘liefdesgenot smaakten’. Het is ook mogelijk een punt na 6:3 te lezen en een komma achter 6:4. - 6:6 die ic noeyt en vloot: ‘van wie ik nooit wegging’, ‘die ik nooit afvallig werd’.