Uit het veld
Wereldalfabetiseringsdag
Lucelle Timmermans/Koning Willem 1 College, Den Bosch
Op 8 september was het Wereldalfabetiseringsdag. Cinop en de Stichting Lezen en Schrijven hebben op en rond die dag in opdracht van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen allerlei activiteiten georganiseerd waarmee een brede aanpak van het probleem wordt gepropageerd en gestimuleerd. Niet iedereen is onverdeeld gelukkig met het beleid van de overheid. Lucelle Timmermans sprak met Jacques Baartmans, voorzitter van de Stichting ABC.
De reden voor de ongerustheid is dat door verschillende maatregelen de budgetten voor onder andere de alfabetiseringscursussen NT1 in gevaar dreigen te komen. Daarom is er op 8 september tussen de ‘officiële’ activiteiten door een manifestatie gehouden door cursisten en docenten van enkele ROC's en diverse organisaties die zich inzetten voor de belangen van laaggeletterden. Door een van deze organisaties, de Stichting ABC, is daarna - op niet-officiële wijze - aan de staatssecretaris een pamflet aangeboden dat hierbij ongewijzigd is afgedrukt. In dit pamflet brengt de stichting de problematiek rond alfabetisering opnieuw onder de aandacht van de overheid, de gemeentebesturen en de directies van de ROC's.
De Stichting ABC is een organisatie die opkomt voor de belangen van de autochtone functioneel analfabeten. Ze doet dat enerzijds door cursisten in de alfabetisering te ondersteunen, anderzijds door het beïnvloeden van de publieke opinie en de beleidsvorming. Het merendeel van de ongeveer 30 leden van de stichting behoort tot de doelgroep of heeft ertoe behoord. De ideeën die vanuit deze doelgroep worden aangedragen worden door henzelf uitgevoerd met ondersteuning van vrijwilligers; ze werken mee aan radio- en tv-programma's, presenteren zich op markten en organiseren deelnemersdagen, zoals op 19 november a.s. Dan is er weer een landelijke deelnemersdag in het Provinciehuis in Den Bosch. Het thema van deze dag is ‘Leren loont, reken maar uit’. Het draait die dag dan ook om de winst die leren lezen en schrijven oplevert voor de cursist zelf en voor het bedrijfsleven.
In 2004 heeft de stichting een nota uitgebracht: ‘ABC als Deltaplan’. In het Deltaplan worden tien aanbevelingen gedaan voor maatregelen die nodig zijn om een einde te maken aan de nationale ramp die ongeletterdheid is volgens de Stichting ABC. De stichting wil graag in het hele land vertegenwoordigd zijn door middel van afdelingen of beleidsgroepen. Dat is tot nu toe nog slechts gedeeltelijk gelukt. Er is inmiddels een afdeling Brabant, een afdeling Limburg en een afdeling Amsterdam/Noord-Holland.
De Stichting ABC is bezorgd over de toekomst van de alfabetisering. Door de korting op de gelden voor inburgering en educatie die de gemeenten wordt opgelegd, moeten de gemeenten keuzes maken in de besteding van de resterende beschikbare financiële middelen.
Alfabetiseringscursussen zijn relatief duur doordat ze lang duren en doordat er vaak extra voorzieningen nodig zijn, zoals een eigen schoolgebouw. Volgens de voorzitter van de Stichting ABC, Jacques Baartmans, hebben de alfabetiseringscursussen NT1 daar sterk onder te lijden. Nu al is er een daling geconstateerd door het Cinop in het aantal deelnemers aan deze cursussen. Van 5000 cursisten in 2002 en 5600 in 2004 is het aantal nu teruggelopen naar 5300 in juni van dit jaar. De verwachting is dat die daling zal doorzetten.
In het pamflet dat de Stichting ABC heeft aangeboden aan de staatssecretaris uit de stichting haar zorgen over de werving en de uitvoering van de cursussen lezen en schrijven voor autochtone functioneel analfabeten. Ze pleit voor een structurele en vooral realistische aanpak van het probleem. Volgens de voorzitter van de Stichting ABC hebben de verschillende ministers in het verleden te vaak onrealistische doelen gesteld. Zo zijn door hen wel aantallen genoemd van 17.500 cursisten per jaar of meer. Volgens de heer Baartmans is dit een onrealistisch doel omdat de infrastructuur niet berekend is op een dergelijk groot aanbod. Dat zou alleen maar lange wachtlijsten opleveren en de praktijk leert dat alfabetiseringscursisten afhaken als ze niet meteen kunnen starten met een cursus. Dat kan niet de bedoeling zijn.