Van Brabant die excellente cronike
(2016)–Anoniem Alderexcellenste cronyke van Brabant, Die–
Auteursrechtelijk beschermd¶ Jtem een recapittulacie vander stadt van Mechelen hoe datse van eerst gheregeert heeft geweest tot vrou Janne toe inclusiue | |
[Folio 139r]
| |
 ALs dye derde hertoge Jan doot was so wert hertoge Wencelijn met vrou Janne doutste dochter voor here ende vrouwe in Brabant ontfangen ende ghehult, eerst tot Louen in de hootstadt opten derden dach in Januario int iaer .M.CCC.lv. Daer na te bruessel ende elders ende ooc te Mechelen ¶ Corts dair na op stont een groot geschil tusschen graue Lodewijc van vlaenderen ende hertoge Wencelijn met vrou Janne, want graue lodewijc eysschede een seer grote suster deylinge in Brabant, want hi vrou Margriete haer suster getrout hadde, ende en was niet te vreden met tgeen dat hem bewesen was So wert van desen geschille te mechelen een dachvaert geleit om een accoorde te vinden, daer si beyde ter dachuaert quamen, Ende eer de dachvart schiet wast gheordineert datse beyde wter stat rijden souden twelc si deden. Daer na quam graue Lodewijc subtilic weder te Mechelen ende met vrienden ende subtijlheden dede hi so veel dat die van Mechelen hem ontfingen sonder slach oft stoot voor haren here ende sworen hem hulde ende trouwe, niet tegenstaende datse de hertoghe Wencelijn ende vrou Jannen eet hadden gedaen ende ontfangen Om des ontfancx wil gaf hi der stadt van mechelen die .iij. mercten, van hauer, vissche ende soute die de stadt van Antwerpen hadt te voren ende dat die porters van mechelen inden stroom souden mogen varen sonder afslach .etcetera. na dinhout sijner brieuen gemaect daer op Jnt iaer .MCCC.lvi. den .xx. dach Augusti
¶ Doe besette graue Lodewijc mechelen ende ooc sijn palen mit volck van wapen. Ende hertoge Wencelijn besette ooc die sijne, ende die graue van Bergen ende veel ouerlantsche ruteren quamen hem te dienst, die die van mechelen seer nauwe hielden dat si niet wel wt en dorsten comen in Brabant om prouande ende anders te halen. Ende die van Bruessel ende die van Antwerpen hielden de vlaminghen wacker Ja dye van Antwerpen door reden tlant van Waes tot Ghent toe ende deden grote schade
¶ Mer want mechelen dicwils wert vermaent ende veel lieden den staet ende natuer daer niet af en weten, so sal hier int corte verclaert werden hoe dat mechelen van eerst geregeert geweest heeft, ende hoe dat aen brabant comen is geweest, te weten dat mechelen van ouden tijden den here van Grimbergen toe behoorde. mer twas doe omna so groot alst nv is. welcke heeren van Grimbergen alle haer lant te leen hielden vanden hertoghen van Brabant, totter tijt toe dat vrou Gerberga dochter van hertoge | |
[Folio 139v]
| |
Karel des simpelen coninc Lodewijcx sone van Hugen Capet te Louwen gheuangen wert verloos dat hertochdom van Lothrijc ofte Brabant daerse al af berooft wert van Godeuaert graue van Aredennen biden wille des keisers, behoudende alleen met Henrick haren sone Louen Bruessel ende ander plecken, ende tmarcgraefscap van Rijen so hier voorseit is int .xxvij. capittel. So dat die heren van Grimbergen ende meer ander die haer lenen vanden hertogen te ontfangen plagen dat nietm eer ontfangen en wilden, houdende haer lant sonder ouerhere te kennen, tot dat Godeuaert metten baerde tytel ende lande wedercreech ende hertoge wert Binnen welcken tijden so wert dat lant den heren van Grimbergen toebehorende bi menichten van orien also gedeilt dat eenen daer na te deel viel de helft vander heerlicheit van mechelen, die welck hem wt deuocien begaf ter religien ende wert monic in de abdie te Lobes daer hi al sijn goet gaf. Mer die heren van Grimbergen dien dander helft van mechelen toe behoorde waren den abt van Lobes also hart dat godshuys cleyn profijt daer af hadt. Mits welcken die abt sijn deel vercocht den bisscop van Ludick, mer als hijs hadt so en creech hi niet veel meer dan den abt te voren ghedaen en hadde
¶ Als godeuaert metten baerde thertochdom weder gecregen hadt so had hi lange ende groote oorlogen tegen heer Arnout van Grimbergen ende Wouter Berthout ende Gheraert sijn sone, den welcken deen helft van mechelen toebehoorde want hi zijn leen vanden hertoge niet ontfangen en wilde gelijck die ander gedaen hadden So dat hertoge godeuaert den here van Grimbergen ontweldichde en af nam sommige sekere dorpen ende renten, die welcke weder verloos die tweeste hertoge godeuaert na sijn vaders doot, daer veel af te scrijuen ware, twelck men breder bescreuen vint hier voor Mer inder tijt vanden derden hertoge Godeuaert die noch ionc sijnde in die wiege lach, ende metter wiegen aen een wilge hangende so werden die grimbersche heren verwonnen ende tonderbracht vanden Brabanters, na dat si drie dagen lanc gestreden hadden seer bitterlic ende si werden bedwongen so dat si haer leen voort aen ontfingen vanden hertoge van brabant ende deden hem manschap also wel vander helft van mechelen als vanden lande van grimbergen so dat breder verclaert is hier bouen int xxxi. capitel Ende dander helft hielt die bisscop ende dye kercke van Ludick, so dat die hertoge midts dien haer oude leen niet en conden weder crigen Mer die van Mechelen maecten den bisscop veel swaricheden, want si en wilden hem sinen chijs ende veruallen niet betalen, ten ware datter twee canoniken van Ludick quamen ten chijs daghe sitten Oock wilden si datse haer coren, hauer ende hoy binnen der stadt verteren souden Twelck die berthouwers al toe brachten hopende also dye helf vander kercken van Ludic te crigen. welck berthouwers haer leene altijt vanden hertoghe ontfingen ende dienden hem getrouwelijc. Daer na vercocht bisscop Hage van Ludick sijn helft den tweeden hertoghe Jan van brabant, diese weder verloos na dat hi Janne berthout sinen vassael vander ander helft der stadt van mechelen verleent hadde die vier mercten also hier voor breder verclaert is int xxxvij. capittel. | |
[Folio 140r]
| |
¶ Jtem na Jans berthouts doot is de helft van mechelen bleuen op Gielis berthout, van Gielis berthout op here floris berthout sinen neue die dat ooc vanden hertoge te leen ontfinc, gelouende hem ooc te dienen op sinen cost Ende hi bekende dat hi sculdich was te houden ende te doen houden in die stadt van mechelen al tgheen dat de hertoge met sinen gemeynen rade beuale ende ordineerde. etcetera. gelijc die brieuen daer af gemaect dat inhouden vander daten .M.ccc. ende xij. op sinte Peter ende Pauwels dach ¶ Daer nae int naeste Jaer heeft heer Adolf vander marck bisscop van ludic zijn helft van mechelen bi consente vanden stoele van Rome verset aen graue willem van Henegouwe ende van hollant de derde vandien name voor .xv.M. guldene met voorwaerden dat hijt weder soude lossen mogen binnen vijf iaren ¶ Daer na int iaer M.ccc. ende xvi. cofte die selue graue willem tegen heer floris berthout voorseyt dander helft van mechelen Ende graue willem ontfinc te leen vanden derden hertoge Jan gelouende ende bekennende al tgeen dat heer florijs te voren gelooft ende bekent hadt Ende aldus meende graue willem ghehelic here van mechelen te bliuen want hi beyde die helften vercregen hadt Mer corts daer na quijte ende loste bisscop Adolf sijn helfte voorscreuen van mechelen wt des grauen handen. Doe dachte graue willem dat hem cleyn beholpen waer met d' anderen helft alleen te behouden die hi van den hertoge van brabant te leene houden moste, ooc so en lach mechelen nergens bi sijnen lande. Aldus so dede hi so veel neersticheit dat de voorseyde here Florijs berthout den coop ouer nam die welck heer Florijs een dochter hadt geheten Sophia, die getrout had graue Reynout van gelre des grauen Otten sone, so dat op haer versterf die selue voorseyde helft van Mechelen Ende na haer doot soe versterft op haer outste dochter dye namaels grauinne van Cleue wert ¶ Voort is te weten dat die oude graue Lodewijc van Vlaenderen beyde de voorseyde helften van Mechelen deen na dander gecocht heeft Mer die van mechelen en wildens niet ontfangen want si waren doe goet Brabanders ende vielen aen hertoge Jan die iij. hem biddende dat hise te recht hielde Twelc hi also dede sonderlinge aenghemerct dat den cope sonder sijn consente geschiet was daermen ymmers deen helft te leene af hielt Daer na bleuent hertoge Jan ende graue Lodewijc ende submitteerden hem int seggen van coninc Philips van vrancrijcke die heet van Valoys. Ende daer na ouer quamen si beyde onderlinge dat si ghelijcker hant mechelen houden souden. Daer na creech hertoghe Jan bi cope die helft vanden voorseyden graue twelck die ionge graue Lodewijck na sijns vaders doot van weerden hielt, ghelijc al die voorseyde dingen breeder verclaert sijn hier voor int .xli. capitel. Ende na hertoge Jans doot creecht die graue weder also hier voor verclaert is. |
|