Van Brabant die excellente cronike

Dat .viij. capitel. Vanden derden Brabone prince van Brabant. Ende hoe coninc

[fol. 54v]

Clodoueus kersten wert

Vanden welcken ende ooc van sinen nacomeren in deser croniken geseyt sal werden, mits dien dat Arnout van sinen gheslachte was, wiens sone Angijs troude sinte Beggen hertoginne van Brabant daer al die hertogen sint af ghecomen sijn, al so dat hier nae blijct ende ooc bijden bome hier voor.

DJe derde kersten Brabon ende dye derde prince began te regneren int iaer .v.C.ix. ende regneerde .li. iaren ende hi stont onder die coningen van vrancrike ghelijc sijn vaderen, hem dienende in striden. Ende in sijnen tijde so wert die voorscreuen coninc Clodoueus kersten ende gedoopt van sinte Remeys eertsbischop van Riemen Ende mits dien dat die brabantsche hertogen tot nv toe van des selfs coninc Clodoueus bloede zijn gecomen door Blitildis des groten coninc Lotaris dochter die sinte Arnouts oude moeder was, dyens sone Angijs troude sinte Beggen hertoginne van Brabant als voorscreuen is So betamet wel hier vanden seluen coninc Clodoueus ende sijn nacomelingen vermaent te werden. Als Clodoueus noch heyden was troude hi teenen wijf Clotilidis coninc Cilpricx van Bourgondien dochter, die een goede kersten vrou was die hem totten kersten geloue bekeerde. Want opten eersten nacht als si met den coninc slapen soude so badt si den coninc een bede Ende hi seyde Bidt dat ghi wilt Si seide Here so bid ic eerst dat ghi gelouen wilt in god almachtich die v gescapen heeft ende dat ghi kersten werden wilt ende die afgoden laten. Ende ic bid v ooc dat ghi hermaken wilt dye kersten kercken die ghi gedestrueert hebt. Clodoueus seide Vrou ghi bidt om een sware sake dat ick mijn goden soude laten ende v god eren, ende so en consenteerde hijs niet Dair na vermeerderde hi sijn rijke tot der Seynen toe, ende int nauolgende iaer totter leeren toe. Ende Clotildis sijn coninginne bairde een sone dien si dede dopen Ende dagelicx badtse den coninc dat hi kersten werden wilde, mer hi wilder niet na horen Ende tvoorscreuen kint sterff noch leggende inder wiegen, des de coninc bedroeft wert seggende Hadt dit kint onsen goden op ghedragen geweest het had noch geleeft Die coninginne antwoorde Here om dese sake en wert ick niet bedroeft, mer ic danck gode dat hi den eersen geboren van mijn lichaem heeft gewerdicht tontfangen in sijn rijcke. Daer na baerde si een ander sone ende deden ooc dopen ende heete Lodomiris Ende dese begonste ooc sieck te werden Doe wert die coninc gestoort seggende Dese sal varen gelijc deerste, maer die vrouwe aenriep gode ende dat kint ghenas. Daer na trac coninc Clodoueus striden

[fol. 55r]

op die Alemans oft hoochduytsche, ende op haren coninc stridende, so begonste clodoueus volc tonder te gaen, so dat hi wert beureest. Doe seyde een van sijn lieden Gelooft in Jesum christum den welcken mijn vrou v leert, ende v sal victorie ghegeuen werden. Doe sach die coninc ten hemel mit tranen seggende O here Jhesum christe, dien mijn vrou seyt te wesen den leuenden gods sone helpende die in di hopen, ick bid v comt mi te hulpe want geefstu mi victorie, ick sal in di gelouen ende in dinen name gedoopt werden. Als hi dit dus biddende was so keerden die Almaensche ter stont achterwert ende vloden ende haer coninc wert verslagen. Ende al almanien wert onderdanich den Franse coninc hem geuende tribuyt. Ende dus werden die coningen van Vrancrijck na den voorscreuen Clodius haren voorvader noch mogentlijcker dominerende ouer die Almans ende ooc in neder Oostrijc dat namals Lothrijc heet ende nv brabant is

Na die voorscreuen victorie keerde coninc Clodoueus weder in vrancrijck tot sijn coninginne ende vertelde hair alle dinc, hoe hi aenroepende den name Jhesum christi had victorie gecregen, ende dit geschiede int xv. iaer sijns rijcx Doe riep die coninginne heymelic sinte Remijs eertsbisscop van Riemen hem biddende dat hy den coninc leeren wilde den wech der waerheit Ende so predicte die heilige man den coninc metten volcke totten geloue christi Ende tvolc daer toe al bereet riep totten coninc mit luder stemmen om gedoopt te werden Ende also werden die straten gheciert ende een vonte wert bereyt daer coninc Clodoueus in ghedoopt wert ende na hem sijn susteren ende .iij.M. mannen. Ende mits den gedrange vanden volcke wert dat vaetken metten heiligen crisdom verloren Dies die heilige eertsbisscop sinte Remigius seer bedroeft was, maer ter stont quam daer een witte duue wten hemel in haren beck bringende een schone ampulle oft fyole van wonderlijker verwen mit heyligher olyen daer sinte Remigius den voorscreuen coninc mede saluede Dit geschiede in de stadt van Riemen niet in die principael hooftkercke van onser lieuer vrouwen, mer in die kercke van sinte Peeter, daer dat selue vonte noch staende is, alsmen daer seit, tot een teeken der warachticheyt, ende tis ooc wel te ghelouen. Ende noch is daer die voorscreuen ampulle ende werdt bewaert tot Riemen in de kercke ende abdie van sinte Remigius ende bi sinte Remijs lichaem Ende daer mede werden alle coningen van vrancrijcke gesalft, mits welck de coninc van vrancrijcke als deerste ende alre weerdichtse coninc van kerstenrijc van gode gepriuilegeert is, dat hi na zijn consecratie mirakel doende is ouer die siecte van sinte Merculphus als gheswel aen die kelen met nakinge sijnre handen etcetera. Na den doopsel des voorscreuen coninc Clodoueus die na Ludouicus geheten was, so wert gemeenlic al tvolc vanden lande gedoopt ende kersten Niet verstaende dat al tvolc te voren ongelouich was, want van sinte Nicasius tijde, als die ongelouige Huynen in Vrancrijcke quamen ende daer te voren lange so was tghemeen kersten, maer al die coningen ende een groot deele vanden volcke sijn tot dier tijt toe heydenen gheweest

So track coninc Clodoueus tot Parijs ende sloot metter coninginnen ende sinen volcke dat hi reisen wilde op den Goten die Arrianen waren wonende int lant van Poytou Ende ter begeerten vander coninginnen so tekende hi de stede daer hi

[fol. 55v]

na sijn wedercoemste soude maken een kercke in deere vanden apostolen sinte Peter ende sinte Pauwel twelck nv tot sint Geneuiuen heet Soe reysde die coninc met sijn volc te Poytiers wert daer Alaricus der Goten coninc doe was Ende hi beual ter eeren van sinte Marrtijn die te Tours leit dat niemant daer omtrent lidende anders en name dan hoy voor sijn paerden Ende die coninc sandt grote gauen sinte Martijn in sijnder kercken te Tours Ende sonderlinge sandt hi sijn paert, twelc hi seer lief hadt, biddende gode ende sinte martijn om victorie Als die coninc quam tot een riuiere geheten Vicenna, ende gheen stede vindende daer hi mochte door lieden, want twater hoge was van veel regens, so badt hi gode dat hi hem wilde doch eenen wech wisen om te passeren ende hi bleef daer dien nacht

Smorgens vroech quam een alte groten hinde door al tvolc ende ghinc door twater Daer na ghinc die coninc met al sijn volc ooc door twater. Als de coninc quam bi Poytiers stellende daer sijn tenten so beual hi sijn volc ter eeren van sinte Hilarius die daer rust, dat niemant spise roof noch ander dinc van dier contreye nemen en soude Doe ginc Clodoueus sterckelic te stride tegen der Goten coninc. Ende doe si streden so gauen dye Goten die vlucht ende coninc Clodoueus had victorie. Daer nae reysde hi te Tours in Touraynen ende gaf veel gauen der kercken van sinte Martijns. Ende sijn paert twelc hi sinte Martijn te voren gesonden had dat begeerde hi weder om te lossen ende gaffer voor C. scellingen siluers Mer dat paert wilde hem niet roeren vander stadt. Doe beual die coninc datmen noch .C. scellingen gheuen soude Ende als dat geschiet was sonder enich langer merren so liet hem tpaert van daer leyden Doe sprac de coninc blidelic aldus Wairlic sinte Martijn is seer goet in bistande, mer dier in comenscapen. Ende so screet die coninc opt paert een gulden crone hebbende op sijn hooft, ende tusschen der stadt ende sinte Martijns kercke gaf hi den armen veel gouts ende siluers

Dese gloriose coninc na dat hi sijn rijc vermeerdert had door al Gallien so sterf hi te Parijs ende wert begrauen in dye voorscreuen sinte Peters kercke nv hetende sinte Geneuiuen Ende Clotildis die coninginne leefde xxx. iaer na hem wonende meest te Tours eerende sinte Martijn ende si leefde in groter abstinencie ende heilicheit veel aelmissen geuende Ende so sterf si te Tours ende reysde bi onsen here Ende haer lichaem wert gebracht te Parijs ende wert begrauen bi den voorscreuen coninc Clodoueus haren man, die van haer had .iiij. sonen, als Diederic Lodomiris, Hildebeert, Lotharis anders geheten Clotaris, die trijcke onderlinge deylden, maer tot Lotaris ende sinen nacomeren quam namaels alt rijcke.

Lodomiris had een alte heyligen sone geheten Cloaldus, die sijn patrimonie achterliet ende leefde in groter abstinencien ende heylicheit, dragende een haren cleet leggende opter eerden Ende om onbekent te sijn so trac hi int lant van prouencien om gode daer rustelic te dienen Dair hi ooc niet bliuen mocht onbekent mits grootheyt van miraculen dien hi daer dede met sinen gebede, werpende die duuelen wten menschen ende ghenesende doue, stomme, blinde, croepele. etcetera

Jn dien tide track coninc Lotaris met coninc Diederick sijnen broeder mit grote heyrcracht van Fransoysen ende Brabanteren op Emefridus coninc van Dueringen

[fol. 56r]

Twelc doe een conincrike was ende mere lants begrijpende dant nv doet ende si versloegen tvolc van Dueringen in sulcker menichten dat de vloet des waters mitten doden lichamen geuolt wert so dat die Fransoysen metten voeten daer ouer gingen als ouer een brugge ende destrueerden al tlant ende Emefridus ontuloot

Lotharis liet achter .iiij. soonen die onderlinge dat rijcke deylden, mer op Chilpric een van sinen .iiij. sonen ende op sijnen nacomelingen quam die crone van Vrancrijck

Omtrent dese tijt gheschiede veele wonders want wijndruyuen wiessen op vleerbomen. Het was een winter also cout, datmen die vogelen vinck metter hant Twas sulcken dieren tijt dat die moeders haer kinder aten Jn Vrancrijc sachmen den hemel barnen ende het regende bloet

Nv wil ic weder keeren op brabon den derden voorscreuen die na veel feyten van wapenen sterf int iaer ons heeren .v.C.lx. Ende liet een sone achter geheeten Karleman die altijt biden coninc van vrancrijc was als sijn opperste raet, also int nauolgende capittel geseyt sal werden.