Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 12. Eerste stuk

[Jan D. Macquet]

MACQUET (Jan D.), geneesheer, schepen, raad en burgemeester te Zierikzee, werd aldaar in 1731 geboren. Van zijne ervarenheid in zijn eigenlijk vak heeft hij onderscheidene proeven nagelaten. Ook maakte hij zich als geleerde en scherpzinnig oordeelkundige bekend. Er bestaan van hem verscheidene zeer goed bewerkte opstellen over het critisch en theoretisch gedeelte der dichtkunst, die blijk dragen van gezond oordeel en zuivere smaak. Hij vergenoegde zich echter niet met het maken van aesthetische aanmerkingen en het leveren van theorien maar toonde ook meesterlijk het practisch gedeelte der dichtkunst te verstaan. Zulks bewees hij reeds in 1761 in zijn dichtwerkje De vier jaergetijden, waarvan men eene beoordeeling vindt in Tael- en Dichtkundige Bijdragen, D. II. N^o. XXXV; maar vooral in zijne Dichtlievende Uitspanningen tusschen 1772-1779, te Zierikzee in drie deelen in het licht verschenen. Men vindt daarin den Herderszang Koridon, die plat en zonder schildering is; Heldinnenbrieven, waarin hij Ovidius navolgde en waarbij Vondel's Maagdenbrieven niet te vergelijken zijn, het Lierdicht: Nut en nadeel der hartstogten, waarin de gramschap en hare schadelijke gevolgen en voordeelige uitwerkingen uitmuntend zijn afgeschilderd. Zijn overige gedichten zijn vol kracht en stoutheid, inzonderheid Het gelukkig Nederland, een dichtstuk dat Helmers niet onwaardig zou zijn, en De lotgevallen van Zierikzee, waarin krachtige en stoute, schoon soms overdreven partijen voorkomen. In het tweede deel (zeer ongepast aan den Heiland opgedragen) treft men uitmuntende tafereelen aan van sommige voortreffelijke gelijkenissen van onzen Heer. Hij toont ook in deze bundel dat hij zich gelukkig weet te schikken naar den

verschillenden aard der onderwerpen, die hij behandelde, en dat, naar den eisch des onderwerps, sommige stout, krachtig, verschrikkelijk zelfs, andere verheven, zacht en aandoenlijk geteekend zijn.

In het 3^e deel vindt men eene uitvoerige bespiegeling der Eerste wereld in zeven boeken. Zij is eene dichtmatige uitbreiding der eerste hoofdstukken van Genesis, geheel in den geest der overige Bijbelberijmingen, die toen in den smaak waren. Beter zijn de 17 mengelgedichten van ernstigen aard, die in dezen bundel worden gevonden. Siegenbeek, van Kampen, d'Escury, de Vries, Witsen Geysbeek en anderen, die de geschiedenis onzer letterkunde hebben beschreven, geven hem eenparig lof. Macquet was een der eerste leden der Maats. v. Ned. Letterk. te Leyden. Hij stierf in 1798.

Hij schreef:

Verhandeling over de Bijbelsche ziekten en eenige andere gevallen, die in de Heilige Schriften voorkomen, en door de Geneeskunde ligt ontfangen. Leyden 1762. 2^e dr. 8^o.

Inleiding tot de Pathologie of beschouwing van het menschelijk ligchaam in den zieken staat. Utrecht 1782. 2 d. 8^o.

Dichtlievende Uitspanningen in Nieuwe Bijdragen tot opbouw der Vaderl. Letterk. D. I. bl. 33-68.

Verhandeling over de voortreffelijkheid der Oude en Hedendaagsche Poëten. T.a.p.D. II. bl. 77-150.

Over het schoon in de Poëzije in Werk. v.d. Maatsch. van Ned. Letterk. te Leyden, 3^e dr. Leyden 1777.

Lof der Lente, Lof des Zomers, Lof des Herfst en Lof des Winters, in vier jaarzangen. Leid. 1761. 8^o.

Proeven van dichtkundige Letteroefeningen: over den smaak in de Poëzije, over den Abraham den Aartsvader van Hoogvliet; over eenige dichtstukken van Vondel, en over den IJstroom van Antonides; over den Gijsbrecht van Aemstel en Lucifer van Vondel, over Hooft als dichter en over de Elegijen. Utrecht 1780, 1783-1786. 3 d. 8^o.

In de Bibl. der Maats. van Ned. Letterkunde, een ms. Dichtlievende Uitspanningen, met aanmerkingen van eenige leden der Maats., van dergelijken inhoud als in de Nieuwe Bijdragen.

Zie Witsen Geysbeek, Biogr. Anth. Crit. Woordenb. D. IV. bl.| 267 volgg. Apollineum, I St. bl. 70; Siegenbeek, Gesch. d. Nederl. Letterk.; Van Kampen, Gesch. d. Lett. en Wetens.; Collot d'Escury, Holl. Roem in Kunsten en Wetens. D. IV. (2) 722, 723. De Vries, Gesch. d. Ned. Dichtk. D. III. bl. 180; Nieuwenhuis, Aanhangs. o.h. Woordenb. v. Kunst. en Wetens. o.h.w. Taal- en Dichtk. Bijdr. D. II. bl. 217; Handel. d. Maats. v. Ned. Letterk. 1799; Arrenberg, Naamreg. v. Ned. Boek. bl. 274; Boekzaal der Gel. Wereld, 1761 bl. 325, 1762, bl. 625 1779. bl. 463; Cat. d. Bibl. v. Ned. Letterk. D. I. bl. 69, 203, 262. D. II. bl. 200 Navorscher, D. III. bl. 54.