Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 8. Tweede stuk

[Gédéon Huet]

HUET (Gédéon). De heer E. du Puy de Montbrun gist dat hij van dezelfde familie was als de beroemde bisschop van Avranches, Pierre Daniel Huet, die in 1630 uit Protestantsche ouders werd geboren, en in zijne jeugd de Hervormde godsdienst afzwoer, doch Haag veronderstelt, dat hij van de Huets in het Orleansche afstamde. Hij was predikant te Blet in Bourbonnais, toen hij in Junij 1685, eenige maanden voor de herroeping van het edict van Nantes, verlof vroeg en verkreeg om met vrouw en dochter Frankrijk te verlaten en de goederen, die hij in dat koningrijk had, te verkoopen. Hij vertrok eerst naar Zwitserland, en van daar naar Marburg, doch na een kort verblijf in die stad werd hij als predikant naar Saint-Lambert in den Paltz gezonden. De inval der Franschen in 1688 noodzaakte hem tot eene overhaaste vlugt.

Hij kwam van alles beroofd te Marburg terug en begaf zich van daar naar Dordrecht, waar hij als ministre suffragant werd geplaatst. Na verloop van twee jaren in zijne dienst geschorst bleef Huet in deze stad en hield zich met letterkundigen arbeid bezig, tot dat hij in 1693 tot adjunct leeraar (pasteur adjoint) te 's Hage benoemd werd.

Later, in 1728 ontmoeten wij hem weder te Dordrecht. In datzelfde jaar verzocht hij van den magistraat van zijn ambt ontheven te mogen worden, wegens hoogen ouderdom en zwakheden. Zijn verzoek werd toegestaan. Hij overleed den 15 November 1728, in den ouderdom van 74 jaren. ‘C'était, schreef Teissèdre l'Ange in zijne Souvenirs, un homme érudit, loyal et ferme, un ministre plein d'une foi éclairée, d'une charité évangélique et d'un talent distingué.’

Hij liet bij zijne vrouw Anne Lenfant, dochter van Paul Lenfant, predikant te Châtillon aan de Loire, en zuster van den beroemden Jacques Lenfant, eene dochter na, Anne Elisabeth genoemd, en een zoon, den 2 Maart 1698 in de Waalsche kerk gedoopt met den naam van Théodore François Gédéon. Huet is vooral in de kerkelijke geschiedenis bekend door zijn twist met Jurieu. Het twistvuur ontvonkte bij gelegenheid van zijn antwoord op een scherpe satyre tegen de Protestanten, die anonym werd uitgegeven, doch aan Pélisson toegeschreven.

Lettre écrite de Suisse en Hollande pour suppléer au défaut de la réponse que l'on avait promis de donner à un certain ouvrage que M. Pélisson a publié sous le nom d'un Nouveau-converti, touchant les récriminations quiy sont faites aux Réformez des violences que les Catholiques employent pour la convertion de ceux qu'ils appellent hérétiques, Dordrecht 1690, 12^o.

Deze brief werd gevolgd door

Autre lettre écrite de Suisse en Hollande pour répondre à la seconde partie de l'ouvrage du prétendu nouveau-converti, touchant les réflexions qu'il y fait sur ce qu'il appelle les guerreo civiles des Protestans et la présente invasion de l'Angleterre, Dordrecht 1690, 12^o.

Dit laatste geschrift vooral bragt de gal van Jurieu in beweging. Gedwongen om zich tegen hem te verdedigen, gaf Huet in het licht:

Apologie pour les vrais tolérans, où l'on fait voir avec la dernière évidence et d'une manière à convaincre les plus préoccupez, la pureté de leurs intentions et la vérité de leur dogme, etc. Dordr. 1690, 12^o., en eene

Apologie pour l'Apologiste des tolèrans. etc. Dordr. 1690, 12^o.

Doch dit alles hielp niet. Jurieu klaagde zijn collega in 1691 bij de Synode te Leyden aan en liet hem schorsen in zijn ambt. Hoogst waarschijnlijk verscheen bij deze gelegenheid Lettre d'un des amis de M. Bayle aux amis de M. Jurieu, die, doch zonder grond, aan Huet werd toegeschreven.

Om zijne regtzinnigheid te bewijzen, liet Gédéon Huet nog drukken:

L'unique moyen de parvenir au ciel, et propitiatoire de la nouvelle alliance, en Sermons sur Jean XIV:6 et Rom. III:24, avec un avertissement où sont contenues quelques reflexions nécessaires pour l'intelligence du but que l'auteur s'y est proposé. Par le Sr. Gédéon Huet, Ministre Réfugié à Dordt, et demeurant présentement à la Haye. La Haye 1695, 8^o.

Bij deze verschillende werken voegt Dupuy de Montbrun nog Remontrances en eene Instruction door Huet in 1694, in 4^o. uitgegeven, alle betreffende de zaak met Jurieu.

Zie Haag, la France Protestante, o.h.w.; IJpeij en Dermout, Geschied. der Ned. Herv. Kerk, D. III. bl. 72. Aant., bl. 47; Schotel, Kerk. Dordr., D. II. bl. 208; Rabus, Boekz. van Europa 1694, bl. 351, 352; Catal. de la Biblioth. Walonne à Leyde, p. 15; Boekz. der gel. wer. 1730.