Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 3

[Antonie van Croy]

CROY (Antonie van), afkomstig uit het oude en aanzienlijke Brabantsche geslacht van dien naam, dat gedurende ruim vijf eeuwen in de geschiedenis vermaard is geweest, en een groot aantal beroemde personen heeft opgeleverd. Men wil den oorsprong van hetzelve afleiden van de koningen van Hongarijë, en wel van Stephanus, zoon van Koning Bela den Blinde, die in 1173 door zijn neef verwonnen, uit zijn land werd gedreven en naar Frankrijk de vlugt nam. Diens kleinzoon, Marcus genaamd, huwde aldaar met Catharina, erfdochter van Hues, Heer van Araines en Croy, van welke laatste heerlijkheid de verdere afstammelingen hunnen naam ontleenden, en door aanhuwelijking allengs aanzienlijke bezittingen in de Nederlanden verkregen.

Sommigen van hen hebben ten tijde der Bourgondische vorsten, en later gedurende den oorlog met Spanje, eenen hoogst belangrijken rol gespeeld, en verdienen alzoo eenen plaats in dit woordenboek. Dezen stammen allen af van Jan van Croy, Graaf van Guines, Baron van Renty, die in groot aanzien stond bij Karel VI, Koning van Frankrijk, en bij diens oom Filips de Stoute, Hertog van Bourgondië, wiens kamerheer, raadsman en stadhouder van Picardië en Boulogne hij was, even als van diens opvolger, Jan zonder vrees. Hij was ridder der orde van St. Michiel, en gehuwd met Maria van Craon, erfdochter van den Graaf van Porcean, bij wie hij achttien kinderen verwekte, waarvan de beide oudste zonen met hem in den slag van Azincourt, den 28^sten October 1415 sneuvelden, en twee anderen, Antonie en Jan, eene nieuwe linie van dit geslacht hebben voortgeplant, waarvan wij de afstammelingen, die alhier behooren vermeld te worden, eerst van Antonie, daarna van Jan zullen behandelen.

Antonie van Croy, Graaf van Guines, Porcean en Beaumont, Baron van Renty en Seneghem, bijgenaamd de Groote,

was een der meest vertrouwde raden van Filips de Goede, Hertog van Bourgondië, die hem in 1429 tot ridder der toen ingestelde orde van het Gulden Vlies aanstelde, en wiens zoon, de Graaf van Charolois, later Karel de Stoute, hij ten doop hield, en onder het voltrekken dier plegtigheid, hem de ridderorde van het Gulden Vlies om den hals hing. Hij teekende in 1435 de vrede van Arras, werd in 1451 tot stadhouder over Luxemburg aangesteld, en overleed in 1475 in het zeventigste jaar zijns ouderdoms, nadat hij in 1465 naar Frankrijk gevlugt was. Hij was gehuwd eerst met Johanna van Roubais, die hem eene dochter schonk, daarna met Margaretha van lotharingen, dochter van Antonie, Graaf van Vaudemont, die hem de heerlijkheden Aarschot en Birbeek ten huwelijk aanbragt, en bij wie hij, behalve dochters, twee zonen verwekte, Filips van Croy, Graaf van Porcean, vader van Willem van Croy, Graaf van Chièvres, die volgt, en Jan van Croy, Heer van Roeulx, de stamvader der graven van dien naam, die later volgen. Het wapen van Croy-Renty is gevierendeeld; 1 en 4 gedwarsbalkt van zes stukken van zilver en keel, 2 en 3 van zilver beladen met drie bijlen (haches), 2 en 1 van keel; het helmteeken een opkomende hazewindhond van sabel met halsband van zilver, tusschen een vlugt van zilver.

Zie Pontus Heuterus, Genealogia praecipuarum familiarum; Maurice, le blason des armoiries de tous les Chavaliers de l'ordre de la toison d'or, p 17; van Loon, Beschrijv. der Nederl. Historiepenn., D. I. bl. 14, 93; van Hoogstraten, Woordenb., D. III. bl. 406, (die hem verkeerdelijk opperhofmeester van Frankrijk noemt, hetwelk zijn broeder was); van Mieris, Histor. der Nederl. Vorst, D. I. bl. 47, 63; Baron de Reiffenberg, Memoires autographes du Due Charles de Croy, Brux. et Leipzig, 1845. 8^o.