Voorbericht.
De bedoeling van dit boek is in de eerste plaats een betrouwbare uitgave te bezorgen van eenige belangrijke Nederlandsche grammatische stukken uit de eerste helft der 17e eeuw. Hieraan bestaat behoefte, omdat deze teksten voor het grootste gedeelte zeldzaam en moeilijk in handen te krijgen zijn, zoodat men zich noodgedwongen veelal beperkt tot de mededeelingen van anderen over deze geschriften, zonder ze zelf te raadplegen. En wat de andere aangaat, de bestaande uitgaven der ‘Resolutiën’ door Hinlopen en door Heinsius waren voor verbetering vatbaar en Hooft's ‘Waernemingen’ lagen te zeer verscholen in het eerste omvangrijke kwarto-deel der ‘Aanleiding’ van L. ten Kate (1723).
Behalve naar een nauwkeurigen herdruk der stukken van De Hubert, Ampzing (dit met de varianten van de afzonderlijke uitgave van 1649) en Hooft, en een nieuwe uitgave naar de handschriften van de Resolutiën en andere stukken, de taal van den Statenbijbel betreffende, heb ik gestreefd naar een zoo breed mogelijken commentaar bij al deze stukken. Dat deze noten voor verbetering en aanvulling vatbaar zijn, spreekt vanzelf en niemand kan daarvan meer overtuigd zijn dan de schrijver. Voor elken tekst plaatste ik een historische inleiding, waarin ik biografische en bibliografische gegevens bijeenbracht en tevens een overzicht gaf van den inhoud van den betreffenden tekst, waarbij telkens dezelfde indeeling is gevolgd. Gebrek aan tijd was tot mijn spijt oorzaak, dat een algemeen overzicht, een vergelijkende samenvatting dus der afzonderlijke overzichten tot één geheel, achterwege moest blijven. Ik meen echter dat ook met hetgeen hier geboden wordt, het naast elkander stellen en vergelijken der taalkundige beschouwingen van de behandelde grammatische schrijvers, niet veel moeite zal kosten.
Indien op deze wijze wordt voortgewerkt en ook de andere belangrijke grammatische geschriften van de 17e en 18e eeuw zullen zijn bewerkt, zal op deze basis een wetenschappelijk verantwoorde