Het oude Nederlandsche lied. Eerste vervolg: Souterliedekens

[p. 225]

127.
Christe qui lux.
(Den lofsanck Augustini ende Ambrosii: Te Deum laudamus)

1.
Cris-te du biste licht ende dach
voor die sich niemant verberghen en mach
een licht van licht men di ver-staet,
een sa-lich licht ghi ons ver - claert.

2.
Ic bidde di, heilighe here di,
In deser nacht behoede mi;
In di so si die ruste mijn
Laet ons desen nacht in vreden sijn.

3.
Verdrijft des swaren slapes vrist,
Gheeft ons te ontgaen des viandes list,
Dat vleische dat suver ende reine si,
So stae wi sware sorghen vri.

4.
Nu slapet oghe sonder leit,
Dat herte waket in stedicheit;
Bescherme ons Godes rechter hant,
Verloost ons van der sonden bant.

5.
Beschermer alre kerstenheit
Dijn hulpe sterc si ons bereit,
Nu helpet ons Here uut alre noot
Door dijn heilighe vijf wonden root.

6.
Ghedenke Here der sware tijt
Die in den live ghevanghen leit,
Der sielen die du hevest verloost
Der ghevet, lieve Heer, uwen ewighen troost.

7.
Des vaders cracht, des sones const,
Des heilighen gheeste goede gonst
Hebt lof ende eer ende weerdicheit
Door dijn onghemeten ewicheit.

HS. DER XV EEUW (Kgl. Bibl. Berlijn 8155)

HOFFMANN ndl. gstl. L. nr 113.

[p. 226]

Ontbreekt in het eenige exemplaar der eerste uitgave, omdat het blad uitgescheurd is. Over de voorgeschiedenis van dit mooie oude kerklied vgl. Bäumker, Kathol. deutsch. Kl. II 246. Het is een hymne naar het voorbeeld van die van den hl. Ambrosius, en komt reeds in de 8^ste eeuw voor ‘Christ du der leoht pist inti take’, ook in de 12^de, en in de 14^de bij den Monnik van Salzburg. Bäumker geeft vele bewijsplaatsen uit zangboeken tusschen 1586 en 1695 met verwante melodieën, ook moderne lezingen. A.J. Mitchell (the Gude and Godlie Ballatis, Edinburgh 1897 bl. 144 en CXV) neemt aan, dat de hymnus uit de 7^de eeuw stamt, en de 7^de str. een later toevoegsel is. Hij haalt Engelsche vertalingen van vóór 1546 (Coverdale) en 1621 aan. Zie ook Wackernagel I nr 121, II nr 564 (ndd), III nr 478 en 645. - Begin der 16^de eeuw. Liedboek van Anna van Keulen (Bolte, Zs. f.d. Ph. XXI 138). - Midden der 16^de eeuw. Liedboek van Amalia van Kleef, bl 14^a (Bolte, Zs. f.d. Ph. XXII 397 vv. vgl. ibid. XXI 138 nr 65). - Vl. bl. z. pl. en j. Zwei schöne Geistliche lieder Das erst Christe der du bist der helle tag. Vaticaan (Stevenson Inv. nr 2870 s s). - 1648 werd het te Brussel op de klokken gespeeld (v.d. Straeten V 19) en 1694 te Alkmaar (Tijdschr. v. Ndl. Muz. Gesch. V 280).

1.
Christe, qui lux es et dies,
Noctis tenebras detegis,
Lucifer, lucem praeferens,
Lumen beatum praedicans,

2.
Precamur, sancte Domine,
Defende nos in hac nocte,
Sit nobis in te requies,
Quietam noctem tribue,

3.
Ne gravis somnus irruat,
Nec hostis nos subripiat,
Nec caro illi consentiat,
Nos tibi reos statuat.

4.
Oculi somnum capiant,
Cor semper ad te vigilat;
Dextera tua protegat
Famulos, qui te diligunt.

5.
Defensor noster, aspice,
Insidiantem reprime,
Guberna tuos famulos,
Quos sanguine mercatus es.

6.
Memento nostri, Domine,
In gravi isto corpore
Qui es defensor animae;
Adesto nobis, Domine.

7.
Praesta, pater omnipotens,
Per Iesum Christum Dominum,
Qui tecum in perpetuum
Regnat cum sancto spiritu.

Clemens Blume, Die Hymnen des

5-11 Jh, Leipzig, 1908, bl. 21.

Hymnus ad completorium, komt reeds in hss der 9^de eeuw voor.