Het oude Nederlandsche lied. Eerste vervolg: Souterliedekens

[p. 101]

47.
In Oostenrijck daer staet een stadt
Si is soe wel ghechiert. (op die acht snaren).
(Ps. VI)

^*

1.
^§In Oos-ten-rijck daer staet een stadt,
si is soe wel ghe-chiert
Met sil - ver en-de roo - de gout^†
met grau-wen steen doormoeret.

2.
Daer in so woont een joncfrou fijn
Die mi so wel bevallet.
Rijck God! mocht ic haer dienaer sijn,
Ick soudese met mi voeren.

3.
Ick voerdese in mijns vaders hof,
Daer staat een grone linde,
Daer op so singhet die nachtegael,
Si singhet so wel van minnen.

4.
‘Och nachtegale! cleyn voghelken
Wildi u tonghe bedwinghen?
Ick salder al u vederlin
Met goudraet doen bewinden.’

5.
‘Wat vraghe ick nae u roode gout
Oft na u looser minnen?
Ick ben een cleyn wilt voghelken stout,
Gheen man en can mi bedwinghen.’

* Deze noot ontbreekt in den tekst: zij is ontnomen aan de uitgaven 2, 3.

§ Ant. Lb.

Daer staet een clooster in oostenrijc
Het is so wel gheciert.

† De phraseering is hier zeer onhandig: ik volg niettemin den tekst, die het lange aanhangsel aan het woord ‘verdriet’ geeft, omdat ik dit voor waarschijnlijker houd dan de bevalliger zetting van Böhme, die het overtollige aan de laatste zinsnede toedeelt.

[p. 102]

 

6.

 

‘Sidi een cleyn wilt voghelken stout,

 

Can u gheen man bedwinghen,

 

So dwinget u die haghel, die coude snee

 

Die loovers van der linden.’

 

 

 

7.

 

‘Dwinget mi de haghel, de coude snee

 

Die loovers van der linde,

 

Als dan schijnt die sonne schoon

 

So sal ic weder vruecht beghinnen.’

 

 

 

8.

 

Doen hi zijn sporen had aen gedaen

 

Hi reet ten oostenwaert inne.

 

Hi sach so menighen lansknecht staen

 

In haer blanck harnas blincken.

 

 

 

9.

 

Hi is een weynich voort gereden

 

Al over die groene strate.

 

So wie zyn boel niet hebben en mach

 

Die moetse varen laten.

 

 

 

10.

 

Den ruyter sprack met moede vry

 

Doe hi zijn boel moest laten

 

‘Ick wil blijven den lansknecht by,

 

Rijck God! comt mi te baten!’

 

 

 

11.

 

Die ons dit liedeken eerstwerf sanck

 

Hi hevet wel ghesonghen

 

Met pijpen ende trommelen geclanc

 

In spijt des nijders tonghen.

 

 

 

ANTWERPSCH LB. 1544. No. CCXXI.

 

Een nyeu liedeken.

Str. 9 een ‘Wanderstrophe’, die dikwijls voorkomt en eigenlijk niet tot ons lied behoort.

Veel vergelijkende litteratuur geeft Bolte Jb. f. ndd. Spr. XIII (over het * Lb. van Peter Fabricius, begin 17^de eeuw, waar het lied voorkomt); verder Böckel, Vl. aus Oberhessen nr. 28; Kopp (das Newe uud grosse Lb. 1650 nr. 113) ZfdPh. XXXIX 219 en Ndd. Jb. XXVI¹ (Uhland en de Bouck), Erk-Böhme III 862, Böhme Ad. Lb. nr. 158.

Vier verschillende liederen hebben dit begin (vgl. Marriage, Badische Pfalz nr. 7), het lied van den gevangen knaap, van den verkleeden pelgrim, van den heer van Falkenstein en ons lied. vgl. nog Forster, herdruk bl. 241. In het ndd. Lb. van Uhland en de Bouck hebben wij alleen al drie:

dar licht ein stadt in Osterryck de is so wol gezyret nr. 72
idt licht ein schlot in Osterryck de ys gantz wol gebuwet nr. 84
idt steyth ein Boem in Osterryck de drecht Muscaten Blomen nr. 98.

[p. 103]

Het eerste is ons lied, het laatste ons nr. 21.

Ndd. ook op een vl. bl. Alpers Ndd. Jb. XXXVIII 9, 47. Als stemopgave, ‘Nachtegal cleyn Voghelken woudt ghy my een Liedt singen’ vgl. str. 4 - † Schriftver. L. 1593 (Wackernagel Ndl. Ref. 44).

Verwant met onze melodie zijn die bij Peter Fabricius (l.c); Stalperts Gulde Jaers Feest-dagen 1635 ‘In Oostenrijk daer staet een huys’ bl. 209, Werlin 1646 (Ad. Lb. nr. 158).