Het oude Nederlandsche lied. Eerste vervolg: Souterliedekens

(1922)–Willem van Zuylen van Nyevelt– rechtenstatus



[pagina 30]
13. Met lusten willen wij singhen Ende loven dat Roomsche rijck. (Ps. CXLI) Ga naar voetnoot* Met lus - te willen wi sin - - gen Ende lo - ven dat Roomsche rijck Van co - ninck Maxi - mi - li - aen Ghe - boren ut Oos-ten - rijck, Die e - del co - ninck, den ede - len staet, Hoe dat hi zijn - der vrou - wen Ut Bri - ta - nien be - schre - ven hat.Ga naar voetnoot1) 2. Die brieven heeft si vernomen, Die edel joncfrou saert: ‘Die met mi wil rijden Die maket hem op die vaert! Ic moet rijdcn na dat duytsche lant Tot minen edelen heere, Hi is mi onbekant.’
[pagina 31]
3. Die bruyt sadt op met eeren, Si reedt na dat duytsche lant Met suchten ende met beven, Groot jammer quam daer van. Dat dede die Coninc van Vrancrijck, Door zijn lant moeste si rijden, Die joncfrou was duechdelijc. 4. Doen reedt si een weynich voort, Die coninc quam haer teghen ghegaen, Van traenen werden haer ooghen nat, Si wert seer ongedaen. Hi seyde ‘God groete u, joncfrou teer! U eere wil ick behouden Den Roomschen Coninck te leer.’Ga naar voetnoot1) 5. Si sprack ‘Dat en wil God nemmermeer! Ghi hebt een ander wijf, Ic hebbe eenen coninc tot een heere Gheboren ut Oostenrijck, Hi is edel ende daertoe fijn; Ter eeren van hem willic draghen Van goude een cranselijn.’ 6. ‘Mijn wijf en was niet oudt genoech, Si en heeft maer neghen jaren, Si was mi teghen minen wil gegheven, Dat segge ic u voorwaer. Het was een joncfrou op desen dach, Si was mi toe gheschreven Doen si inder wieghen lach. 7. Die Paeus nam dat ghelt van mi Hi scheyde mi van minen wive; Hi scheyde ons beyde te samen Twee sielen ende eenen lijve. Mer dat sal costen so menighen man Die daerom sullen sterven, Luttel schulden hebben si daer van.’ 8. Si schreyde nacht ende dach, Si schreyde al om haer eer, Van tranen so werden haer oogen nat, Si versuchte so lancx so meer, Si sprac ‘Dat en wil God nemmermeer! Ic sal mijn eere behouden Den Roomschen Coninck ter eer.’
[pagina 32]
9. Die dit liedeken eerstwerf sanck Dat waren drie ruyters fijn, Si hebbent so lichte gesongen Te Cuelen op den Rijn. Si trocken al door des conincx lant, Om buyt so souden si gangen, Sie en hadden ghelt noch pant. ANTWERPSCH LB. 1544. No CXV. Van Keyser Maximiliaen. Anna van Bretagne, die in 1490 met Keizer Maximiliaan - door zijn gevolmachtigden - getrouwd was, zag zich in 1491 genoodzaakt, aangezien Maximiliaan nog steeds niet kon komen om zijne vrouw af te halen, een tweede huwelijk met Koning Karel VIII van Frankrijk te sluiten. De positie van Maximiliaan was hierdoor deste onaangenamer, daar zijn eigen dochter Margareta sedert 1482 aan het Fransche hof woonde als toekomstige Koningin, hoewel het huwelijk nog niet voltrokken was wegens minderjarigheid der bruid (geb. 1480), zie C.C. van de Graft, Middelnederl. Historieliederen. vgl. Liliencron 180 A naar een Strassburgsch vl. bl. eind XVI eeuw, de wijs van een hs. van Wolfenbüttel. Liliencron wijst hierbij op een ‘Unthat’ van Willems, als men die echter alle zou naspeuren! Uhland nr. 173 hd. naar een vl. bl. Bazel 1613 Joh. Schröter. - Anthonis Gyselers hs. Gent begin XVI eeuw zie Mone Übersicht bl. 159, - Böhme Ad. Lb. no. 378, - Erk-Böhme II 44. Als stemopgave: - 1539 Dev. en prof. 124 en 24; 1569 Veelderh. fol. 111; 1581 Geuse Liedekens bl. 34 en 91 b (op die wijze van Keyser Maximiliaen); tweede helft der XVI eeuw omgedicht op de Keizerkeuze, ndd. hs. te Hannover zie Borchling Mndd Hss. I 229; Soetjen Gerrits 1618 no. 54. Dit lied, evenals de ongeveer gelijk beginnende geestelijke parodie door frater Johannes Brugman († 1473), gaat terug op een veel ouder lied, dat wij laten volgen. Brugman's ‘mit vruechden wollen wij singen ende loven die Triniteyt’ vindt men o.a. in Hofken der gstl. L. 1577 p. LXXIV, Acquoy Middeleeuw. gstl. L. nr. 5, Hor. Belg. I¹ 113, X 214; als stemopgave 1515 Leven van S. Bernardus (W. Nijhoff, Ned. Bibliographie 1500-1540, blz. 95). 1. Met luste willen wi singhen Schoon lief al bider hant Van drie lantsheeren dingen Geboren ut Nederlant. Cleve, Hoorne ende Batenborch. (Haer namen zijn wel becant, Met sanghe willen wijse prijsen) Gaen wandelen al door dat lant. 2. Die heeren zijn ut ghetogen Al in dat gulden jaer; Si en wouden niet weder keeren, Si en waren ridder geslaghen. Te Venegien dat si quamen Si maecten een verdrach: Si en wouden niet weder keeren, Si en besochten dat heylighe graf.
[pagina 33]
3. Si namen daer malcander Al bider witser hant: ‘Wi rijden nu te samen Al door dat gulden lant.’ Si saghen int suytwesten Al dat vergulden jaer, Mer si waren vreemde gasten, Te Jerusalem was haer begaer. 4. Die een heere sprack den stierman toe: ‘Hout uwen ancker al vast, Bewaert u schip met staden, Siet wel tot uwen mast! Ghi hebt drie heeren gheladen, Het en is om gheen ghelt te doen! Bewaer u schip van schaden Dat ons gheen ghebrec en coem.’ 5. ‘Schip, roer ende provanden, Alle dinck is wel ghestelt.’ ‘Nu stieret van den landen Al in des Gods gewelt Voor wint ende oock voor waghe, Dat meyr is onghewelt; Wi willen vrolijck waghen, Het ghelt ons even dier.’ 6. Si seylden voor den wint Ende ooc al voor die waghen Te Jerusalem aen dat lant, Salomons Tempel dat si saghen. Si traden te Jerusalem Al op dat heylich lant, Si traden op dat heylich graf, Daer Maria so innich op lach. 7. ‘Ghi heeren, sidy daer om comen Dat ghi ridders wilt gheslaghen zijn? Hout uwe scharen baren Ende laet den coopman varen, Ende voert dat sweert met recht, Ende beschermt weduwen ende weesen; So voert ghi een goet recht, Nu hebt ghi edelheyt ghecreghen.’ ANTWERPSCH LB. 1544. No. CIX. Een oudt liedeken.	voetnoot* Origineel in C, maar ik meen met van Druyse dat het F moest zijn, zooals ook in de 5de en 25de uitgave staat. voetnoot1) Tekst hae. voetnoot1) Tekst lee.