Een dartele geest

(1989)–Ad Zuiderent– rechtenstatus

Auteursrechtelijk beschermd

Aspecten van De chauffeur verveelt zich en ander werk van Gerrit Krol

Vorige Volgende

bron

Ad Zuiderent, Een dartele geest. Em. Querido's Uitgeverij, Amsterdam 1989

codering

DBNL-TEI 1

Wijze van coderen: standaard

dbnl-nr zuid004dart01_01

logboek

- 2013-12-02 AHZ colofon toegevoegd

verantwoording

gebruikt exemplaar

eigen exemplaar dbnl

algemene opmerkingen

Dit bestand biedt, behoudens een aantal hierna te noemen ingrepen, een diplomatische weergave van Een dartele geest van Ad Zuiderent in de eerste druk uit 1989.

redactionele ingrepen

p. 265: accolades verspreid over meerdere regels kunnen in deze digitale versie niet weergegeven worden. Daarom wordt de accolade hier, met bijbehorende tekst, op iedere regel herhaald.

Bij de omzetting van de gebruikte bron naar deze publicatie in de dbnl is een aantal delen van de tekst niet overgenomen. Hieronder volgen de tekstgedeelten die wel in het origineel voorkomen maar hier uit de lopende tekst zijn weggelaten. Ook de blanco pagina's (2, 4, 12, 18, 138, 174, 204, 258, 396, 430, 450, 470) zijn niet opgenomen in de lopende tekst.

[pagina 1]

Een dartele geest

[pagina 3]

Ad Zuiderent

Een dartele geest

Aspecten van
De chauffeur verveelt zich
en ander werk
van Gerrit Krol

[vignet]

Amsterdam

Em. Querido’s Uitgeverij b.v.

1989

[pagina 5]

Ook verschenen als proefschrift ter verkrijging van de graad van doctor in de letteren aan de Vrije Universiteit van Amsterdam

Deze uitgave is mede tot stand gekomen dank zij een subsidie van het ministerie van Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur.

Vormgeving Fransje Berserik

Copyright © 1989 by Ad Zuiderent. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt, door middel van druk, fotocopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Em. Querido’s Uitgeverij b.v., Singel 262, 1016 ac Amsterdam. No part ofthis book may be reproduced in any form, by print, photoprint, microfilm or any other means, without written permission from Em. Querido’s Uitgeverij b. v., Singel 262, 1016 ac Amsterdam.

isbn 9021489767/cip/nugi 320-951

[pagina 7]

Inhoud

	Inleiding	13

hoofdstuk 1
	Een arcimboldesk portret
	Critici over Gerrit Krol (1962-1973)

1.	Kees Fens, een liturg van de literatuur,
	of: Krol en het afbeelden	19
	Inleiding	19
	Een lezing in 1970	21
	De jaren van Literair Lustrum 1	25
	De jaren van Literair Lustrum 2	30
	Een boek op verzoek	39
	Keuring en herkeuring van De chauffeur verveelt zich	43
	Besluit	48
2.	Intermezzo bij wijze van inleiding	50
3.	J. Bernlef, of: Krol en het neo-realisme	58
	In de schaduw van Barbarber	58
	Een verzameling stoelen	63
4.	Wam de Moor, of: Krol en Dostojewski	70
5.	P.M. Reinders, of: Krol en de Nieuwe Zakelijkheid	78
6.	Alfred Kossmann, of: Krol en de vrijheid van de lezer	82
7.	Henk Egbers, of: Krol en vervreemding	85
8.	Ab Visser, of: Krol en Groningen	87
9.	Guus Luijters, of: Krol en Propria Cures	91
10.	Hans Warren, of: Krol en het gebruik van eigennamen	93
11.	Gerrit Komrij, of: Krol en ironie	98
12.	Sus van Elzen, of: Krol als moeilijk auteur	102

[pagina 8]

13.	J.F.Vogelaar, of: Krol en maatschappelijke ideologie	105
14.	Han Steendijk, of: Krol en het engagement (1)	106
15.	Anke H.B.Bosma, of: Krol en dualismen	109
16.	Fernand Auwera, of: Krol en het engagement (2)	110
17.	Harry van Santvoort, of: Krol beknopt	111
18.	T.van Deel, een propagandist van de literatuur, of: Krol en emoties	113
	Inleiding	113
	Analyse en persoonlijk contact	114
	Speciaal voor boekenkopers	117
	Recensies op verschillend formaat	118
	Bloemlezer voor een warenhuis	120
	Twee maal over De chauffeur verveelt zich	123
	Besluit	126
19.	Conclusies	127
	Waardering voor Krol	127
	Krol als norm en voorbeeld	129
	De plaats van Krol in de ontwikkeling van de literatuur	130
	Vormen van vooringenomenheid ten opzichte van Krol	131
	Critici onder elkaar	132

hoofdstuk 2
	De roman als zelfportret

1.	De problemen van een genre	139
2.	Critici over het autobiografische	142
3.	Krol over autobiografie en verbeelding	145
4.	Relaties tussen de verbeelding in De chauffeur verveelt zich en de werkelijkheid van Krols leven	148
5.	Het tijdsverloop in De chauffeur verveelt zich	156
6.	Conclusies	167

hoofdstuk 3
	Een dartele geest
	Portret van de kunstenaar als denker

1.	Inleiding	175
2.	Over het verhaal ‘De Grauwe Vliegenvanger'	177
3.	De starheid van de logica doorbreken	184

[pagina 9]

4.	Het laterale denken van Edward de Bono	190
5.	Krol en het laterale denken	193
6.	De filosofie voorbij	200

hoofdstuk 4
	Een titelverklaring

1.	‘Ulk’, een inleiding	205
2.	De lange weg naar een titel	207
3.	Piggelmee gemanipuleerd	212
4.	De functies van verveling	221
5.	Chauffeur en passagier	232
6.	In de taxi	236
7.	Het koninklijke gevoel	239
8.	De verveling voorbij	249
9.	Naschrift. Over Piggelmee en andere Kabouters	253

hoofdstuk 5
	Röntgenonderzoek
	Een hoofdstuk over hoofdstukken en andere segmenten

1.	Het uitzonderlijke hoofdstuk 7	259
2.	Segmentering, een verwaarloosd verschijnsel	275
3.	Philip Stevick over segmentering	281
4.	Nummering van hoofdstukken en paragrafen	295
5.	Het begin van hoofdstukken en paragrafen	304
	Gemarkeerd door een regel wit (a)	308
	Met de expliciete mededeling aan de lezer dat er iets nieuws komt (b)	309
	Met het begin van een gebeurtenis (c)	309
	Met terugverwijzing naar een gebeurtenis of een gedachte uit een eerder hoofdstuk of een eerdere paragraaf (d)	315
	Met een nieuwe plaats van handeling, waarbij het verhaal van de verplaatsing zelf niet zo interessant (e)	317
	Met weglating van bepaalde handelingen of situaties die op grond van het einde van het vorige hoofdstuk voor beschrijving in aanmerking zouden zijn gekomen (f)	319

[pagina 10]

	Met een breed vertelbereik in temporeel of filosofisch opzicht (bij voorbeeld door tijdverdichtende samenvatting) (g)	320
	Met een smal vertelbereik, beginnend vanuit een detailkwestie die later nauwelijks een andere functie blijkt te hebben dan die van aanloop of katalysator (h)	321
	Met beelden die de relatie tussen de mens en de wereld uitdrukken (i)	324
	Met opvallende syntactische verschijnselen (zinnen van opvallende lengte, dagboek- of briefachtige aanhef, opsommingen e.d.) (j)	329
	Met syntactische verschijnselen waarmee direct een kwestie aan de orde wordt gesteld (k)	332
	Een vergelijking tussen de tweede versie van het manuscript, de persklare kopij en de definitieve tekst	333
	Conclusies	338
	6. Plaatjes, een bijzonder soort segmenten	339
	7. Het einde van hoofdstukken en paragrafen	355
	Gemarkeerd door een regel wit (a)	356
	Met de expliciete mededeling dat een episode afgelopen is (b)	360
	Met het aan de orde stellen van het einde van een gebeurtenis (c)	360
	Met vooruitwijzing naar een gebeurtenis of gedachte in een volgend hoofdstuk (d)	363
	Met het afscheid van een plaats van handeling, waarbij het verhaal van de verplaatsing zelf niet interessant is (e)	364
	Met weglating van bepaalde handelingen of situaties die op grond van de voorafgaande tekst voor beschrijving in aanmerking zouden zijn gekomen (f)	364
	Met verbreding van het vertelbereik in temporeel of filosofisch opzicht (g)	364
	Met versmalling van het vertelbereik, eindigend met een detailkwestie (h)	367
	Met uitbreiding van de zintuiglijke indruk tot metafoor voor de relatie tussen de mens en de wereld (‘cosmic cadence’) (i)	369
	Met opvallende syntactische verschijnselen (j)	373
	Met bezwerende herhaling (k)	374
	Paragrafen met een open einde (O)	375

[pagina 11]

	Een vergelijking tussen de tweede versie van het manuscript, de persklare kopij en de definitieve tekst	378
	Conclusies	386
8.	Symbolisering door segmentering	389
9.	Besluit	393

hoofdstuk 6
	Krol, Escher, Vink. Een holografisch portret

1.	Inleiding. Krol vergeleken met Escher, Hofstadter en Vink	397
2.	Douglas Hofstadter over literatuur	400
3.	Het proëmium van De chauffeur verveelt zich	404
4.	D.L.N. Vink, Het verschijnsel leven	408
5.	De meta-verteller en M.C. Escher	412
6.	Naar Alaska, een vergeestelijkingsproces	419
7.	De constructie van melancholie	423

nawoord
	Krol in de portrettengalerij

1.	Nationale portrettengalerijen	431
2.	Een postmodernistische portrettengalerij	434
3.	Het dubieuze postmodernisme van Krol	438
4.	Neo-symbolisme en neo-kubisme als alternatieven	444

	Bibliografie	451

a.	Publikaties van Gerrit Krol	451
b.	Publikaties die Krol (mogelijk) geraadpleegd heeft	453
c.	Publikaties in hoofdzaak over Krol	455
d.	Publikaties waarin Krol genoemd wordt	459
e.	Overige publikaties	462

	Register	471

Vorige Volgende

Een dartele geest

Aspecten van De chauffeur verveelt zich en ander werk van Gerrit Krol

Over het gehele werk

titels

auteurs