Wees nieuwsgierig en leef langer

De kippen van signora Aragoni

Ergens aan de oude Römerweg staat een wijdvertakte boom waarvandaan je een van de mooiste uitzichten op de wereld hebt. Wanneer je het pad afloopt dat van Ascona over de berghellingen langs het Lago Maggiore naar Brissago voert, is het bij die boom dat je de vervulling beleeft van veel reisdromen. De al te kleurig lijkende folder van het reisbureau wordt hier werkelijkheid.

Tussen de takken van de boom door zie je het dorpje Ronco liggen. Vanaf die hoogte kun je vaag een lange stenen trap zien die van het haventje van Ronco naar de plaats zelf, hoog tegen de berghelling, loopt. Je kunt Ronco dus niet alleen via de Römerweg maar ook langs de grote weg beneden aan het meer en per boot bereiken.

[p. 141]

Een aankomst in Ronco brengt meestal een verrassing mee. Het kan gebeuren dat je met het bootje komt en een tijd lang op het dek moet wachten omdat de loopplank om een mysterieuze reden niet kan worden uitgelegd.

‘Er zit iets vast...’ wordt er met zuidelijke vaagheid gezegd en na een paar uur nodigt men je uit om maar over de reling te klauteren en een niet onaanzienlijke sprong naar de vaste wal te wagen.

Je kunt natuurlijk ook met de bus aankomen in het dorpje Ronco. Meestal haal je het postkantoortje waar de bussen moeten stoppen, ternauwernood. Een tijd lang wordt er gestopt en getoeterd voor een hond die midden op de rijweg in het zonnetje ligt te soezen. Of misschien komen de kippen van signora Aragoni een zijweg uitstuiven en dan valt er maar één ding te doen: uitstappen en de rest van de weg lopen. Want met die kippen van signora Aragoni valt niet te spotten. Als je geen rekening met die kippen houdt... Maar nee, die kippen zijn nog niet aan de beurt.

Op een avond in november kwam ik moe en verreisd in de haven van Ronco aan. Het bootje leverde ditmaal niet het verwachte onverwachtse op. We waren ook maar een paar uur te laat en het begon al donker te worden toen de boot aanlegde. De duisternis bracht problemen mee. Ik had in Ronco een huisje gehuurd dat ik nog niet eerder had gezien. Het zou een toer worden dat huisje te vinden met de vage aanwijzingen van de brief die ik in de zak van mijn manteltje had.

Eerst de trap op, zei de brief. Dan bij de kleine kapel linksaf. Daarna door de tuinen van de oude Giuliano en vandaar door de wijngaarden tot aan een witgeschilderd huisje. Na dat witgeschilderde huisje kwam een uitgebreide verklaring waaruit ik alleen had kunnen opmaken dat je er bij dat witgeschilderde huisje nog lang niet was.

Ik had erop gerekend dat ik bij daglicht, met hulp van die brief en veel vragen mijn doel makkelijk zou kunnen bereiken.

Nu het steeds donkerder werd zag ik het zwaar in. Maar nadat ik een ogenblik verloren op de kade had gestaan, werd ik omringd door een troep kinderen die van alle kanten uit het niets te voor-

[p. 142]

schijn leken te komen. Ze deden een vlugge greep naar mijn bagage en verdwenen ermee in het donker ‘Hee zeg!’ riep ik en sprong het donker in. Maar wat fatalistisch stond ik al gauw weer stil. Het leek onbegonnen werk.

Een klein donker meisje met grote zwarte ogen en haveloze touwschoentjes aan, greep mijn arm en trok me mee in de richting van de stenen trappen die van de haven omhoog liepen naar het eigenlijke dorp Ronco.

Terwijl ik begon te klimmen, zag ik even boven me op de schijnbaar eindeloze trap die tot de op dat ogenblik sterreloze lucht leek te reiken, een lange rij brandende kaarsjes.

Mijn ogen raakten gewend aan het donker. Ik zag dat elk kaarsje vastgehouden werd door een kind en dat elk kind een onderdeel van mijn bagage droeg.

Bij zo'n gelegenheid hou je op je zelf dingen af te vragen. Je geeft je over aan de vreemde realiteit van het onverwachte en je volgt het lot waarheen het je ook voert. Ditmaal voerde het lot linksaf langs het kapelletje, daarna door de tuinen van de oude Giuliano, dwars door de wijngaarden tot bij het witgeschilderde huisje en nog veel verder. Zwijgend klom ik de stenen trappen op en vóór mij kronkelde zwijgend de rij brandende kaarsjes langs de berghelling omhoog.

Toen pas bleek dat ik een huisje had gehuurd dat het eigendom was van signora Aragoni. Ze had tien kinderen. Die tien kinderen droegen de kaarsjes en mijn bagage naar haar huis.

Misschien was ik na aankomst in het kleine hutje te vermoeid om goed te luisteren naar de uitleg die mij in rad Italiaans werd gegeven. Het enige dat me bijbleef waren de steeds herhaalde woorden: ‘de kippen - het voer in het schuurtje - en altijd op tijd, vooral op tijd, signora!’

‘Si, si!’ zei ik maar en na een laatste ‘buena sera’ sloot ik de deur achter de bedrijvige rug van signora Aragoni die zich ging terugtrekken in het huis van haar zuster of misschien wel op reis zou gaan, helemaal naar Ascona - maar dat wist ze nog net.

[p. 143]

Die nacht sliep ik goed, diep maar niet lang. Om vier uur kraaide er een haan en naar het me leek: vlak bij m'n oor. De haan bleef doorkraaien totdat ik op het dunne houten beschot bonsde. De haan hield zich daarna koest maar een hele familie kippen begon luidkeels te kakelen.

Nu betekent vier uur a.m. voor mij: midden in de nacht. Ik was moe, nog lang niet uitgeslapen en raakte aan het lawaai gewend. Ten slotte sliep ik zelfs weer in met het vaste plan een gat in de dag te slapen.

Een geluid waaraan ik niet was gewend, maakte me wakker. Tegenover mijn bed was in de houten wand van het kleine kamertje een vrij hoog raam waaronder een ruwhouten tafel was geschoven. In de omlijsting van dat raam zag ik een kip zitten. Het dier hipte vandaar op de tafel en fladderde toen naar de grond. Intussen zag ik een tweede kip in de raamopening verschijnen die net als haar voorgangster via de tafel naar beneden wipte. Een derde, een vierde kip volgde. De ene kip na de andere wipte door het raam op de eettafel en vandaar op de grond. Dat ging zo door tot de kleine ruimte gevuld leek met kippen die kakelend heen en weer fladderden, tegen de steeds heviger zwaaiende lamp, over mijn bed, het aanrecht waar ze een ravage aanrichtten tussen het schamele serviesgoed.

Het bezorgde me die speciale rilling-over-de-rug die ik tot nu toe alleen kende uit de boeken van Edgar Allan Poe. De dekens trok ik dan ook over mijn hoofd en ik blééf, niet heldhaftig maar wel veilig, in die afzondering totdat ik de kamerdeur hoorde opengaan. Eerst toen keek ik voorzichtig boven de dekens uit.

In de deuropening stond signora Aragoni. Ze keek me een ogenblik bestraffend aan maar dadelijk daarop schoten haar vlugge handen uit en even later liep ze met een arm vol kippen naar buiten. Ik hoorde haar bezig zijn met voer en vriendelijke Italiaanse lokwoordjes. Na tien minuten kwam ze terug. Bedremmeld zat ik op de rand van het bed. Het was vijf uur in de ochtend.

‘En ik had het toch nog zó gezegd,’ verweet ze me, ‘altijd op tijd signora, altijd op tijd. Anders worden ze wild en komen ze het huis in. Het zijn immers geen gewone kippen. Ze zijn eraan ge-

[p. 144]

wend hun voer te krijgen om vier uur en daar moet u zich aan houden.’

Al die weken ben ik dus tegen vier uur in de ochtend opgestaan en heb haastig voer gestrooid. Maar vrede had ik er niet mee.

Op een zaterdagavond toen op het dorpspleintje van Ronco alle bewoners in kleine groepjes bijeen stonden te praten, bracht ik mijn bezwaar naar voren. Nu, daar keken ze allemaal vreemd van op.

Wat wilde de signora dán? Het waren immers geen gewone kippen.

Een beetje ongeduldig informeerde ik wat het dan eigenlijk wel voor kippen waren. De bewoners van Ronco keken elkaar aarzelend aan. Er kwam een glans op het stroeve gezicht van de oude Giuliano. Met een triomfantelijke blik op de omstanders, zei hij het verlossende woord: ‘Wel het zijn - het zijn immers de kippen van signora Aragoni!’