Wees nieuwsgierig en leef langer

Grijs katoen of purper fluweel

Ze heet Gadia. Ze is pas vier maanden getrouwd en haar man heeft 1200 Israëlische ponden voor haar betaald.

In haar uiterst zindelijke kamer in het Druzendorp, drink ik Turkse koffie die licht gekruid is uit kleine aarden kommetjes.

De man van Gadia kijkt me aan om mijn reactie te zien, zodra hij me die prijs heeft genoemd. Hij vraagt me of ik 1200 pond nu eigenlijk veel vind of niet.

‘Een koopje,’ zeg ik. Gadia is een mooie vrouw. Hij is blij dat ik het zo goed heb begrepen. Het was méér dan een koopje, verklaart hij en doet de deur van de linnenkast open. Daar hangen zeventien lange japonnen, twintig wit satijnen onderkleden (met de hand geborduurd, vijftig hoofddoekjes versierd met kralen en gouden muntjes en twaalf doorzichtige witte sluiers. Dat alles heeft Gadia ingebracht en het is op zich zelf al meer dan 1200 pond waard.

‘Voel maar eens,’ zegt hij gul. Nieuwsgierig betast ik het fluweel

[p. 84]

en de zijde. Het is een kast vol dromen en wat spijtig kijk ik naar mijn eigenjurk van grijs gestreept katoen.

Ik kan me niet meer voorstellen dat ik die jurk eerst nogal aardig vond met de met rood gevoerde zakken en de zomerse boothals. Ook Gadia valt het verschil op en ze heeft medelijden met me. Zou ik misschien eens willen voelen wat het is een Druzenvrouw te zijn? Zou ik háár kleren willen dragen voor één enkele morgen?

Haar echtgenoot knikt dadelijk enthousiast en drijft alle mannen de deur uit. Gadia en ik zijn alleen in het half donkere vertrek met de grijze tegelvloer en de stapels geborduurde kussens die 's nachts op de grond worden gespreid en als slaapplaats dienen.

Het grijze katoentje laat ik achteloos vallen in een hoek van het vertrek. Gadia trekt voorzichtig het witsatijnen onderkleed met het geborduurde front over mijn hoofd. Dan neemt ze, haast eerbiedig, het overkleed van purperkleurig fluweel uit de kast. Het is laag uitgesneden zodat het geborduurde front van het onderkleed alle recht wordt gedaan. Ze vindt het effect niet kwaad.

‘Maar je bent wel dun,’ zegt ze, ‘veel te dun.’ En haastig vult ze me met sjaaltjes een beetje op, juist op die plaatsen waar een Europese vrouw haar best doet zo slank mogelijk te zijn.

De fluwelen mantel staat nu wijd uit zoals het hoort. Van die opvulsels zie je niets want ik krijg nog een zwartzijden schort voor met groene rozen aan de rand, een lang schort dat afhangt tot op de enkels net als het kleed.

Gadia geeft nu haar aandacht aan mijn hoofdtooi. Ze neemt een roze doek, geborduurd met rode en witte bloemen en bindt die over mijn haar. Wat wrevelig duwt ze mijn vingers weg als ik met niet te onderdrukken ijdelheid probeer een enkele haarlok onder de doek uit te laten komen.

‘Je bent toch getrouwd,’ zegt ze streng, ‘en een getrouwde vrouw tóónt haar haar niet als een meisje dat de aandacht van de mannen wil trekken.’

Ze neemt de witte, doorzichtige sluier en drapeert die over mijn voorhoofd. De slippen worden teruggeworpen over de schouders en verbergen kin en mond. Vanuit de spiegel kijken me twee ogen

[p. 85]

aan die ik zonder de bekende entourage van voorhoofd, neus en mond, nauwelijks herken. Maar Gadia heeft de deur al opengegooid en samen lopen we naar buiten.

Een trapje voert langs de witgekalkte muur omhoog naar het platte dak. Daar zitten we op een laag muurtje - de vrouwen aan de ene kant, de mannen aan de andere kant. De zon schijnt fel op het purperen fluweel dat mijn armen tot de polsen bedekt.

Op mijn handen, die ik net als de andere vrouwen, onder de zwartzijden schort heb verborgen, staan al zweetdruppels. Na een uurtje is mijn waardering voor het katoentje met de boothals al weer aardig gestegen. Maar juist dan vraagt Gadia: ‘En? Hoeveel heeft jouw man voor jou betaald?’

‘Niets,’ zeg ik.

‘Helemaal niets?’ vraagt ze, ‘maar als hij je nu zag (zegt ze troostend), als hij je nu zag zou hij zeker wel 2000 pond willen geven.’

En het lijkt me opeens dat het in purper fluweel toch wel uit te houden is in de zon.