Wees nieuwsgierig en leef langer

Lessen bij Aminah

De vrouw die ik gezien had in het paviljoen van de boedjang, bleek Aminah te heten. In dat witte gebouwtje naast ons huis, leefde ze een heel eigen, van de buitenwereld afgesloten leven. Ze was er wel eens dagen achtereen maar dan weer bleef ze een week lang weg. Steeds vaker ging ik vanuit mijn tuintje naar het gat in de kemoening-heg en kwam zo in een totaal andere wereld binnen. Soms vond ik Aminah op het galerijtje dat door hoge oleanderstruiken in de voortuin tegen inkijk werd beschermd. Ze lag dan in de krossi malas van de boedjang. Ze sliep niet en leek ook nergens mee bezig te zijn. Maar haar mond glimlachte en ze zag er altijd uit alsof ze zich ergens op verheugde. Soms was ze in de slaapkamer die achter de voorgalerij lag. Zodra ze me hoorde aankomen riep ze me.

Dan schoof ik het gordijn opzij en bleef vanuit de toegangsopening altijd weer geboeid naar haar kijken. Meestal stond ze voor de spiegel en nam steeds andere potjes en flesjes in de kleine handen, bestoof zich met vreemde geurtjes, arrangeerde het lange zwarte haar op een nieuwe manier, wreef hals en armen in met geparfumeerde olie, plooide lappen felgekleurde zijde om haar smal figuurtje en stak de slippen vast met spelden vol glinsterende stenen. Altijd was ze anders gekleed en anders gekapt dan ik verwachtte. Het kleine huis tussen de nooit gesnoeide struiken en bomen leek niet één maar tientallen vrouwen te herbergen die alleen met elkaar gemeen hadden dat ze allen adembenemend mooi waren.

Aminah leek in niets op andere vrouwen die ik kende, zelfs niet op de prinsessen uit mijn sprookjesboek. Ze had een ander profiel

[p. 42]

en er ging van haar een andere sfeer uit. Misschien was ze betoverend maar gelukkig was ze niet liefelijk. Daarvoor had ze een te uitbundig plezier in wat ze deed en zag, daarvoor reageerde ze te fel.

Op een dag, toen ik haar liet schrikken, werd ze boos en haar eerst zo gave gezicht leek plotseling uiteen te vallen in op één slag oudgeworden stukken: een verwrongen mond die een niet meer gaaf gebit bloot gaf, gefronste wenkbrauwen, een gerimpeld voorhoofd en slap omlaaghangende kin. Ik wist toen opeens dat zij de heks was en tegelijk de prinses. Door die ontdekking leek ze heel dierbaar te worden, iemand waar je altijd van zou kunnen houden.

Op mij raakte ze, op haar manier, bijzonder gesteld. Wanneer ze een paar dagen was weggebleven, kwam ze altijd terug met allerlei mij onbekende lekkernijen. Eens gaf ze me een mandje waarin gedroogde bladeren en kruiden lagen. Na het baden moest ik me met een mengsel van de vochtig gemaakte bladeren en kruiden inwrijven. Dan zou ik zeker zo mooi worden als zij.

‘Maar awas, non! Niemand laten zien, hoor!’

Het gevlochten mandje met veelbelovende inhoud vergoedde mij het feit dat ze zich altijd weer vrolijk maakte over mijn lelijkheid. Schaterlachend legde ze de glanzende tressen van haar diepzwart haar tegen mijn kortgeknipt donkerblond en liet mij zien hoe ik wel zou kunnen zijn met zwart haar dat tot over mijn schouders hing. Soms deed ze een lint om haar uiterst dun middel en legde het daarna om het mijne.

‘Jij bent dikker!’ riep ze dan triomfantelijk en wees me, rood van het lachen, hoe dik mijn middel wel zou zijn als ik nog een hoofd groter was geworden en net zo lang als zij. Om mij te troosten als ik vol afkeer in de spiegel keek en daar al het dikke monster meende te zien dat ik over enkele jaren zou zijn, begon ze me die lessen te geven.

Ze leerde me hoe ik moest gaan zitten op het puntje van een stoel, hoe ik door een licht buigen van het hoofd kon groeten. Veel zorg besteedde ze aan mijn manier van knielen: de voeten moesten op een bepaalde wijze neergezet worden, de rug moest recht zijn,

[p. 43]

het hoofd even gebogen. Ik zag haar deze sierlijke manier van knielen in praktijk brengen toen de boedjang op een middag, vroeger dan gewoonlijk, naar huis kwam.

Hij wierp zich in een stoel. Zij knielde voor hem neer en begon zijn schoenen uit te trekken. Daarna maakte ze iets te drinken en bood hem het glas aan op een blad, gracieus hurkend naast zijn stoel. Ze droeg bij die gelegenheid een gewone sarong, onder de oksels vastgeknoopt. Het zwarte haar hing los. Haar gezicht was niet opgemaakt met wit rijstepoeder, ze had geen rood op wangen en lippen zoals op de tijd waarop ze hem verwachtte. Maar zo knielend en hem bedienend zag ze er toch koninklijk uit. Die dag merkte ik dat ik haar ook kon haten.

Maandenlang heb ik in de badkamer mijn lichaam ingesmeerd met haar kruiden en het sap van de lidi boeaja, die ze altijd vers voor me meebracht, in mijn haar gewreven. Op de gladde vloer vóór de mandibak oefende ik me in sierlijk knielen.

Ik gaf pas de brui aan Aminah's lessen op de dag dat ze door een familielid onverwacht werd afgehaald om naar de kampong te gaan. Even onverwacht kwam de boedjang thuis, moe, humeurig en boos omdat Aminah er vandoor was. Ik stond nog op de voorgalerij en hij schreeuwde me toe dat Hassan na het eten meteen naar de kampong moest gaan om Aminah terug te halen. Hoewel hij op andere dagen altijd aardig tegen me was, gunde hij me nu geen blik.

Ongevraagd haalde ik uit de ijskast een fles bier, zette het op een blad en rende ermee naar de voorgalerij, bang dat hij zou zijn weggelopen. Verre van Aminah's lessen in praktijk te brengen door sierlijk te knielen, viel ik in de deuropening over niets en lag languit op de tegelvloer in een plas ijskoud bier.

Tot mijn verbazing begon de boedjang te lachen. Hij trok me overeind en vrolijk pratend veegde hij mijn gezicht schoon met zijn zakdoek. Daarmee was ik, leek me, ook vrijgesteld van het uittrekken van zijn schoenen.

Op mijn gemak ging ik op een stoel naast hem zitten, niet op het puntje maar gewoon met mijn rug tegen de leuning. Daarop

[p. 44]

begon ik hem te vertellen over mijn tuin met de eraan voorafgaande plundertochten en toen hij daar daverend om lachte vond ik dat ik het er niet zóveel slechter afbracht dan Aminah met het ravenzwarte haar.

Om zeven uur luidde de gong voor het middageten in mijn huis naast het paviljoen. Ik vroeg of Hassan nog naar de kampong moest gaan om Aminah te halen.

‘Och, laat maar,’ zei de boedjang onverschillig.

Na die avond heb ik Aminah niet meer gehaat en ik heb mij er maar overheen gezet dat ik nooit zou worden als zij en dat mijn haar ook in de toekomst niet ravenzwart zou zijn.