Op een namiddag in september

[p. 96]

Spoedbestelling
Antwerpen, 7 October 1938
Jeanne Flénu aan Marie Flénu-Aspin

Maps,

Laat mij u toch nog even schrijven! Ik heb u dezen middag telefonisch aangeroepen. In een staat van groote opgewondenheid ging ik de cel binnen, het duurde eeuwenlange seconden éér de verbinding tot stand kwam, het scheen of men u uit een geheel andere wereld moest halen en welke brutale, hard snauwende vrouwen bewaakten dit domein! Dan hoorde ik eindelijk uw ‘allo’, het woord waaraan gij zulk een hekel hebt, een allo altijd maar herhaald als het ware knetterend van de groote spanning waarin gij verkeerdet. Toen ik uw stem hoorde, maar zij klonk als verscheurd, moeder, was dat de stem die het andante van Suzanne zoo helder kan zingen? toen ik uw stem hoorde zóó gemarteld, zoo dof en toonloos, altijd maar dit afschuwelijke allo herhalend, brak er iets in mij, ik kon geen woord uiten, ik kon u niet toeroepen, Maps, moeder ik ben het; ik kon geen klank over

[p. 97]

mijne lippen krijgen, de stem was mij als afgesneden, ik voelde mij als verlamd, niets, niets dan een snik hebt gij kunnen hooren!

Wat moet er in u omgegaan zijn op deze oogenblikken, toen gij wist dat uw dochter met u trachtte te spreken en niet kon! Gij hebt toch niet gemeend, moeder, dat ik op het laatste oogenblik weer te trotsch was om u toe te spreken? Ik kón niet spreken, en toen de verbinding afbrak had ik niet den moed om u terug op te bellen.

Ik weet, dat gij zult wachten, heel den nacht dóór zult wachten, in de hoop dat ik u opnieuw zal opschellen; maar ik weet nu, moeder, dat ik nog niet naar huis kan komen, het gaat niet, ik ben aan dien terugkeer nog niet toe, gun mij nog een paar dagen en als het u belieft, kom mij niet halen, ik kom vanzelf tot u.

Maar één ding wilde ik wel dat gij nog beantwoordet: het hoofd in de baren van den stroom kwelt mij. Ik zie het nu nog vóór mij, ofschoon ik met meer naar het water durf terugkeeren. Meent gij, dat, als Lucien in leven ware gebleven, hij zich van mij zou hebben losgemaakt, dat zijn liefde dit opperste samenzijn niet zou hebben overleefd? Ik

[p. 98]

martel mij zelf met deze gedachte, waarom keek hij mij niet aan? Ik kan niet slapen, moeder, ik zie hem in dit donkere, in dit allerdonkerste graf, ik zie hem daar liggen en nog kijkt hij mij niet aan. Hij heeft zich als losgemaakt van mij, ik voel hem niet meer als een levend wezen om mij heen, ik hoor zijn stem niet meer, zijn adem wuift mij niet meer toe; plots is het opgehouden, dien dag, dien namiddag toen ik naar den stroom trok, in mijn verbeelding de teraardebestelling volgend. En uit het water dook zijn hoofd op, alleen zijn hoofd, en doorzichtig bijna, en zwevend, glijdend in de groote kringen van het water, mij niet meer aanstarend. In een diepen slaap zou ik willen verzinken en vergeten; maar bij het ontwaken laat mij toch weer zijn stem hooren in mij, laat mij weer zijn adem voelen en laat mij toch weer herinneren wat hij zei; ik voel mij zoo dof, zoo uitgeput. Sterven zou een uitkomst zijn, maar als hij in dit weidsche land ook niet meer van mij wilde weten?

Moeder!

P.S. Ja, déze tijd, moeder...