Het duistere bloed

[p. 73]

VIII.

NAARMATE de roes van de overwinning verdampte hernam de ekonomische bedrijvigheid. Men kon niet eeuwig blijven feestvieren.

Gelaten doorstond ik een korten dienstplicht. In de kazerne was het me of ik steeds Gerards onderwijzende stem hoorde. Ook hierin had mijn betreurde vriend gelijk gehad: het militarisme was onzinnig. ‘Bevrijd’ abonneerde ik mij op een socialistische krant en stemde bij de verkiezingen rood. Maar daar bepaalde zich mijn socialisme toe. Ik was het met de princiepen eens, - maar het kwam eenvoudig in mij niet op er voor te ijveren, noch mij aan te sluiten bij de partij.

Het volle leven eischte dra alles van mij.

Een groote auto-fabriek heropende zijn poorten. Dra gonsden er de dynamo's. Proefrijders werden gevraagd. Ik bood mij aan met

[p. 74]

mijn diploma. Werd aanvaard. De oorlog, mijn verblijf in Duitschland hadden mij te zeer veranderd om nog goedschiks elken dag naar een vaste bezigheid te gaan.

Ik leed weer onder mijn onrust, mijn gejaagdheid. Thuis kon ik moeilijk blijven. Langer dan vijf minuten hield ik zelfs Tine's brabbeltaaltje niet uit. Luisteren viel mij moeilijk. En toch hield ik van mijn lief dochterke. Loopend door de stad kon ik soms geheel van haar vervuld zijn. In gedachten sprak ik haar toe, vond lieve naampjes, - en voelde haar aan mijn borst. Als ze sliep vermeed ik zorgvuldig het kleinste gerucht. Het bleef een verrukking mij te buigen over haar bedje en haar blonde krullen, haar rozige wangen, haar mollige pollekens te streelen. Zij hield ook nog steeds van mij. Zonder aanleiding sloeg zij mij de armpjes rond den hals en zoende mij zóó innig en teer dat ik er mij telkens over verwonderde dat een jong kind zooveel innigheid, zooveel aandrang in een kus kon leggen...

In den beginne deed ik voor de fabriek kleine koersen, - niemendalletjes. Ik won echter het vertrouwen en spoedig droeg men mij belangrijke zendingen op.

Welke heerlijke dagen werden mijn deel!

Ik snorde met mijn motor langs de banen,

[p. 75]

- ik ijlde, vloog. Gaf geen pardon, klopte voortdurend eigen rekords, - wat ik verbeteren noemde! Alle steden, alle dorpen deed ik aan. Niets hield mij terug, trotseerend alle seizoenen, alle weders, welke in ons klimaat nogal wisselvallig zijn.

De snelheid had mij gevangen. Boven alles was het regelmatig ruischen van mijn motor mij lief geworden, - bijna liever dan het kloppen van eigen hart. Ik zong daarbij zoodanig dat mijn wezen trilde. Mijn stem ging in den klank van den motor verloren. Wij waren één, wij hoorden onvoorwaardelijk elkaar toe. Elken dag vond mij, den stofbril voor de oogen, de handen aan het rad, - op weg naar een nieuw geluk.

De patroons vonden welbehagen in mijn vlijt, in mijn drift naar snelheid. Met den hoofdingenieur deed ik een rit naar Budapest. Regelmatigheidskamp. Wonnen. Ik zegevierde in een wedstrijd in de Alpen. Als partikulieren aan de fabriek een chauffeur vroegen om hen naar verre streken te brengen werd ik bij voorkeur als begeleider aangewezen. Ik toerde door Frankrijk, - o, Parijs zag ik terug, sliep twee nachten in het mij zoo welbekende pension in de rue Cujas, zwalpte rond de kusten van de Middellandsche zee, door-

[p. 76]

trok Italië, reed een paar cars stuk op de slechte banen van Hongarije. Waar kwam ik niet?

Met aldoor grooter wordende verrassing zag ik na elken rit, die soms maanden duurde, mijn kind weer. Hoe dit groeide! Hoe dat maniertjes kreeg, - en hoe het me telkens aanhaalde, en zoende met onuitsprekelijke innigheid! Het scheen mij toe of zij hierin haar moeder verving. Liza was al vadsiger en onverschilliger geworden. Zij sliep rustig in onder mijn reisverhalen. Geen de minste belangstelling openbaarde zich bij haar als ik haar mijn rijke wedervaren vertelde.

Tine ging nu naar school. Het was haar trots aan vader de liedjes te laten hooren die ze leerde, de letters die ze al kon onthouden en schrijven. Zoo vergingen een paar jaren.

- Weldra zou ik mijn laatsten tocht rijden.

Spanje. Land dat ik voor 't eerst zou zien. Twee jonge vrouwen en een reeds bejaarde dame moest ik er brengen. Hun reisplan was ook mij naar den zin, al vroeg ik mij af wat een oude dame er toe bewegen kon een zoo verre reis te ondernemen.

Nog vóór we de Fransche grens bereikt hadden was ik zeer verliefd geworden op de

[p. 77]

oudste van de twee jonge vrouwen! Op Irène. Ik hoorde haar lachen en gibberen. Ik raadde haar vlugge tong. Een zoo slanke, rilde vrouw was nog niet in mijn leven geweest. Op het fijne glas van het windscherm meende ik voortdurend haar schalkschen blik, haar lachend gelaat te ontwaren. Ik moest me soms bedwingen om niet om te kijken, - zóó trokken mijn gulzige oogen naar haar. Waar was mijn moeizaam veroverde rust! Ik, die veeleer zoo genoeglijk op mijn plaatsje kon zitten, - alleen het kloppen van den motor en het zoeven van den wind langs de flanken van de car belette, - ik die anders maar toevallig een blik wierp op wat ik doortrok en wat mij omgaf, die enkel den aan- en verglijdenden weg mijn aandacht schonk, - ik, die aan zoovele vrouwen heugnis had, - hier zat ik, verliefd als de eerste de beste schooljongen, verliefd op een vrouw, waarvan ik alleen haar helderen lach wist. Die lach ... Hij klaterde op als een openstralende fontein van klankebellen. Hij kittelde mij als een fijne huivering. Hij joeg mijn bloed aan en stak mijn zinnen op. Mijn handen kribbelden, - en wat had ik ze noodig!

Eens Parijs voorbij vroeg ze me zelf te mogen chauffeeren, bij wijze van afwisseling. Ik moest naast haar blijven zitten en zeer op-

[p. 78]

lettend zijn. Naast mij! Daar zat ze naast mij! Ik ademde haar parfum, - o, wat verraadde ik mijn motor! Zij bleef even uitgelaten doen en ditmaal tegen mij. Af en toe ving ik het licht van haar blauw-stralende oogen op. Ik zag de geestige, goedlachsche lijn van haar mond, haar fijne kin. Zij kon nog geen dertig zijn.... Ik vleide mij zeer behoedzaam tegen haar aan, gaf zachte duwen. Toen keek ik haar lang en doordringend aan. En ook zij, spiegelde haar blik even vast en diep in den mijnen. Mijn oogen smeekten erbarmen. Het scheen mij toe, nauw zichtbaar, of zij knikte. O, als ik gedurven had zou ik mijn prangende armen rond haar fijnen leest geslagen hebben. Dadelijk. Zij werd heel stil, - zoodat zij mijn zuchten moest hooren. Het zweet droop mij van 't voorhoofd. Nogmaals keek ik haar aan. Zij beantwoordde mijn blik. Dan.... niets meer. Heel den tijd staarden we in ons zelf gekeerd en angstig voor ons uit. Een zekere schuwheid maakte zich van mij meester. Ik vreesde, aarzelde.... Kon het zijn dat ik deze vrouw, zoo geheel van anderen stand dan de mijne en deze waaruit de vrouwen kwamen welke ik tot dan toe bemind had, kon het zijn dat ik deze vrouw óók veroveren kon?

Te Lyon was er even een oponthoud.

[p. 79]

Met fijne geuren zeeg verkwikkend de avond.

Ik opende het portière en hielp de dames uitstappen. Irène en ik traden hen na. Zij wiegelde de dunne schouders. Een hinde leek ze mij. Ik was ontroerd door het geheim, door den woordeloozen dialoog, welke op mij woog in zaligheid.

- Irène, fluisterde ik zacht, Irène....

Ik huiverde bij het verklanken van haar zoo lieven naam en meende hem als een zucht, ook als een heimelijke streeling gezegd te hebben. Ik trilde.

Zij wendde zich bruusk om. Hooghartig. De oogen vlammend van woede.

Ik duizelde nog voor zij iets sprak. Ik had mij vergist:

- Chauffeur, beet ze.

Alleen dit eene, dit smadelijk eene.

Mijn val was diep. Onder zoo'n imperatieven toon sloeg ik de oogen neer, dorst haar niet aan te kijken. Waagde het ook niet haar te volgen. Ik nam het plaatsje achter het stuurrad in, omknelde het en beet me de lip tot bloeden. Ik was verloren. Ik was even nabij het geluk geweest, - maar, overmoedig, schandelijk getuimeld. Ikarus.

- Zij telefoneerde dadelijk naar de fabriek om een anderen chauffeur, daar zij van mijn

[p. 80]

diensten, wegens wangedrag, afzag!

Nog denzelfden avond vertrok een ander voerder, die hen moest vervoegen te Lyon. Ik had me dadelijk aan de fabriek te Antwerpen aan te bieden.

In den trein had ik tijd genoeg mij te verdiepen in het probleem: had ik mij vergist? Het scheen van wel: ik had mij laten misleiden door mijn opgezweepte verbeelding....

Neen, neen, ik heb niet gefaald. Ik weet het nu heel beslist: een oogenblik heeft Irène zich naar mij gebogen, heeft ze zich laten medesleepen door haar gevoel. Een oogenblik heeft ze in gedachten toegegeven aan mijn verlangen, dat ook het hare was, - één oogenblik zijn we samen één geweest. Heeft zij in gedachten overspel gepleegd met mij, - een chauffeur!

Maar is dan uit den droom ontwaakt en als zooveel fatsoenlijke vrouwen teruggeschrikt voor de realiteit. Zij pleegde enkel geestelijk overspel.

Maar ik werd haar slachtoffer.

Op de fabriek werd ik, zonder vorm van proces, ontslagen.