Ala poewema foe Trefossa
(1977)–H.F. de Ziel– Auteursrechtelijk beschermd
[pagina 65]
| |
III
| |
[pagina 66]
| |
1. grasbarkiaant.
wan njoen poewema
e fré go, e fré kon
lek wan grasbarki
n'a lanki
f' pe mi de - pe m' no de.
ef' a faja
foe joe inisé-ai
kan kot gwe
na mindr' a konfrijari
foe den libisma
te n'a bonjo
foe grontapoe,
prakseri mi dan
mi mati.
foe mi kan poeroe
poewema-temekoe foe tide
na mi tapoe
nanga na sabi
tak siri de na froktoe,
ma mi toe domroe
toti-toti lek wan sekondoe
na ini tripa
foe wan star.
| |
[pagina 67]
| |
2. man nanga moenaant.
now man nanga moen tan abra,
man di sabi moen.
a foegoe-foegoe foe den workoe
e switi mi anoe,
lek a foegoe-foegoe foe wan djakti
n'a lont-lontoe foe wan skin,
wan neti
d'a ben moro kowroe
lek now.
now moen nanga sabi tan abra,
wan sabi te jana.
man wai nang' a soen-soen
foe bamboesi.
now kibri-tor e béf-béfi
lek korki-fré,
dape
p'a moro soifri sani f' mi srefi
e lang' anoe foe miti
a moro soifri sani
na dorosé.
now moen nanga doengroe nomo de
lek wan fra-fra poewema,
d'e wakti
foe kisi skin.
| |
[pagina 68]
| |
now lost' e opo,
lostoe te jana,
foe ari kon èn bosi
ala boen.
| |
[pagina 69]
| |
3. Granakiaant.
liba de lon
na mi ati lanpresi,
doengroe de kon,
ma dineti
lampoe sa leti.
na mi broki
lanteri sa brenki
foe sori
pe pori,
mek foetoe d'e kon
feni dré gron.
joe sa kon tideneti,
Granaki?
bika ef joe no kon,
dan agen mi moe waka
tapoe ston, tompoe-tompoe,
waka èn soekoe
kibri timba,
foe wan dé mi kan doro
joe drompoe.
| |
[pagina 70]
| |
4. Amimbaaant.
libi njoen gi joe
lek a fos firi
tak wan tra sé de,
tak wan trawan de.
te ai foe joe toeka
san domroe
in dé.
a no memre,
ma na marki.
Amimba, Amimba,
te dé dongo tide m'e go mit joe na pasa
pe m' sa fen a sorfroe watra,
p'a soifrifasi foe libisma
no sek-sek no wàntron ete.
foe was mi ai-wiwiri,
foe mi krin mi kra?
te joeroe sa kot opo wan dé
lek watramoen di lepi,
mi sa de na in'bere foe den
lek memre di njoen
gi joe,
Amimba?
te dé dongo tide m'e go mit joe,
Amimba.
| |
[pagina 71]
| |
5. joe aiaant.
edewiwiri lontoe joe fesi
so prisiri,
lek te dréten e kon.
ala den pkin-pkin wortoe
d'e pré bonsbak
e sjebi so brenki,
te den djompo kon baka.
ai na wan esrede,
wan tide,
wan tamara,
wan oten?
ai na wan kontren
foe katoen,
di lontoe mi siri so safri,
so sroiti...
so opo,
lek a boen
f' wan armakti loen
na baka sebintara.
| |
[pagina 72]
| |
6. a fosi libaaant.
foe tanapoe
n'a moro gran sjoro;
foe djompo
èn swen n' ini kowroe
moesoemamantenwatra,
na dat sa kiri
boesi d'e bron
na baka ai-boeba?
tiri foe tégo
e ronboto sribipe
wan toe joeroe.
ma tamaramamanten,
biten-biten,
genti foe den strati
sa dongo kon.
hondro-hondro jari
sa sripsi na mi pari.
ma wan toe paspasi dropoe,
den sa foktoe joe, mi tongo,
wan toe djamanti dropoe
foe na fosi dopoe?
| |
[pagina 73]
| |
7. Opo! Kondreman...aant.
Opo! Kondreman oen opo!
Sranangron e kari oen.
Wans ope tata komopo,
Wi moe seti kondre boen.
Stré de f'stré wi no sa frede,
Gado de wi fesiman.
Heri libi te na dede,
Wi sa feti gi Sranan.
8. Joli-Coeuraant.
di blankofsiri loek en oso lontoe,
wan légifasi foeroe sabaten,
di now den lostoe foe en skin b'e kren,
ben kren kon doengr' en ai, di den kis pontoe.
a broko go na in pranasi prontoe,
a koemander a wenke f' kon nang' en.
na oema saka ede f' di a sjen;
hen masra djompo f' di a fir n' afrontoe.
ma tok bakra kis let a kroetoe-doro.
pansboko lala, prit a baja skin.
osan katibo-nengre abi f' taki?
foe m'ma a si na kré, foe p'pa den soro;
na dat mek Joli-Coeur, wins a ben pkin,
pramisi: ‘Wakti boi, te m'e go naki!’
| |
[pagina 74]
| |
9. refensiaant.
foe tek refensi, dàt Baron ben wani.
‘Kir den jobo’, na so en sten ben bari
na Kotka sé, ‘no mek nowàn jo-hari,
oen rampener den kadami abani.’
den man ben soetoe frambo gi ala sani.
pranas b'e broko nanga bigi b'bari.
faja anga feti no ben de f' bedari.
oedoe b'e prèp, smoko b'e tap den prani.
ma di den bita-ati man f' Baron
graboe wan blankofsiri libi-libi,
san den ben jere no ben de foe bribi.
Baron ben tak: ‘F'a sjat ten d'i ben kon
na kondre dja, joe no b'e sor prisiri
f' di wi b'e sari... go, joe boeba diri.’
| |
[pagina 75]
| |
10. Afibaaant.
sa' e gro skin so?
kotsingi-kré
na mindr' a gongosa
f' den parwa
te springiwatra
e hesi-hasti!
pranas tak n' Afiba!
a tap drib'oedoe
d'e poer broedoe
Afiba fosfos jorka e kré
sens katibo-dé.
griooo! bereman!
griooo! bereman e dede.
moenkenki-brenki wan tek mi pkin,
wan tek mi malata-pkin.
katibo ben afrontoe Afiba.
masanengre ben bari
ma: tjoeboen!
Afiba, Afiba, san hat joe so?
Sa' e gro skin so?
drib'oedoe e broko genti!
sramaka-mama e kré f'a gwenti.
| |
[pagina 76]
| |
11. troes edeaant.
troes ede
te j'e psa
na in mi masanga.
namkoe te doengroe
e dangra tron doistri
lek neti.
troes ede
nanga joe bréti
na ondro den panta foe mi loktoe.
wàn-wàn foe den bre-brenki fo joe
moksi nang' a gowtoe-asogri foe mi gron
sa fas densrefi lek faja-faja
na mi noko.
troe, mi n'a trobi
tak troeli tek faja
ef a bradi en prasoro foenpéri
nomo
na tapoe f' a tanpe f' mi pipel.
| |
[pagina 77]
| |
12. moro deaant.
gi Loulou bonjo èn broedoe nomo? moro de!
a gers mi tap a baka isri trarki
èn soso arki nomo mi kan arki;
foe go, mi no man waka go wànpe.
ma moro wortoe de na tra lanpe!
ke fa m'e angri f' broko ala barki
foe go na dorosé èn si den marki,
tak foeroe tégo-san' e wakt' ete.
boen set ensrefi f' bari swit koemara
na den d'e bribi na wan son-tamara,
d'e wakt a baka fara wan njoen froedoe.
na dorosé wawan mi moes foe feni?
grantangi f' di mi boeba opo greni
foe m' si sa' e brenki in mi égi broedoe.
| |
[pagina 78]
| |
13. srefidensiaant.
joe sab na makti
foe den omen-omen jar-hondro
na joe baka,
d'e kwinsi joe siri
go na den somen-somen jar-hondro
na joe fesi?
pipel,
ef joe lek na oni foe lé
t'a kon lai joe chromosomo srefi,
osort wini sa de
n'a jari-kaba?
na baka den moen
d'e sroiti na jari
trawan de opo
foe gi jesi
na wan njoen kari.
pipel,
kaseri joe srefi
bifo wan njoen santa sweri
sa boro na joe mofo boeba
kon na doro.
| |
[pagina 79]
| |
pipel,
kaseri joe srefi
bifo wan njoen tan-makandra
sa span grontapoe
- te foe priti -
nanga wan redi tamara.
| |
[pagina 80]
| |
14. nanga wàn aiaant.
nanga wàn ai d'e loekoe
lek d'e doe den wroko boemoe,
nanga a trawan d'e nogosi
wan kron-kron nogosi,
foe lai den botri.
in libimakandra
d'e pré kibridóeman,
den ipokrit!
ma ten sa kon
te kibri-sí-man-kandra
sa leti.
dan libi makandra sa koekoe
den goinosiso kadami trowe
nelek morsoe skoema.
dat sa hat den foefoerman,
di b'e kwins den goro-goro tapoe
foe den prefoerman
di ben bari:
djoe!
| |
15. hoemor in èksèlsisaant.
didibri fir a fart tak bigi grani
bjo psa grontapoe her-es, mofo-jari.
a manpkin f' Gado, so Tata ben wani,
bjo tron wan libisma. - oh gran frijari!
‘M'e por a pré, m'e blèkout alasani.’
na so didibri opo mofo bari,
‘M'e kot den drat a tap a heri plani,
d'e tjar elektrik-powa gi den stari.’
ma ... wroets! sjatsroiti panja branti-faja.
didibri kori hen krabjasi, baja!
a bron hen langa barba-kakoembe.
èn engel singi: hoemor in èksèlsis!
den lafoe kwa-kwa: libi de pro vobis!
èn bébi-Jesus kré a fosi: jè-è-è.
| |
[pagina 82]
| |
16. Josef ori-tjar Mariaaant.
Jozef ori-tjar Maria,
waka go èn waka kon.
den ben soekoe dape, dja,
presi foe den go didon.
den no feni asisteri.
takroe neti tapoe den.
wins den aksi f' ala speri,
loen no de na Bethlehem
nowan kompe ben kan jepi
den toe weri wakaman.
sma no sab tak joeroe lepi
gi Maria, bereman.
na ini doengroe, nanga frede,
Josef ben moe tek kaw-pen
- foe na kowroe neti hede -
f' kibri winti èn alen.
sribikrosi den no tjari;
den ben kanti skin na gron.
jere! njoe-njoe pkin ben bari.
jere! switi Jesus kon.
| |
[pagina 83]
| |
nomo hila engel singi.
loktoe, leti de njanpré.
skapoeman na firi wiri.
glori kmoto te na hé.
èn a gersi boensi-boensi
her' grontapoe, sondro bro,
- ala sani, not no toemsi -
e bar-bréti, e faro.
na foe di Maria kria
Jesus, Gado manpikin,
na f' wi alamala fia
njoen jarhondro ben bigin.
| |
[pagina 84]
| |
17. bébi-boiaant.
di Gado ten kis-foeroe,
n'a joisti, joisti joeroe,
Maria b'e dodoi
wan nofi bébi-boi.
boerkaw pir-ai tanfoeroe,
ohin-boeriki loeroe.
Maria b'e dodoi
wan nofi bébi-boi.
gi ala kriatoeroe
gi ala den koeltoeroe
Maria ben dodoi
a nofi bébi-boi.
| |
[pagina 85]
| |
18. skapoemanaant.
na f' di mofinawan froestan
san nowan speri dangra soekoe
of' lési na ini bigi boekoe
kan poeroe fré gi ibriwan,
na f' dat mek skapoeman ben kon
anbegi joe na kaw-masanga.
toe doesoen jar' a psa, solanga,
ma te tide a tor' e lon.
èn nen foe den no kon na krin.
a no wan sabiman afersi.
san fika f' den, na so a gersi,
w'e gi pikin lek ertintin.
| |
[pagina 86]
| |
19. pin-pin Jesusaant.
dri kownoe sjoebi kon na tap kameri;
wan gran-sabana pasi den ben fon.
(na neti star b'e tja den lek lanteri;
na dé d'e bron na ini faja son.)
bikasi kibri koni mek den leri
tak basman tra afersi de foe kon.
(Maria pkin ben tja kon njoen mansperi,
ma den no sab ete fa lib e lon.)
awins Herodes angri f' kir a tori,
a lasi krin-krin f' di proféti sori
tak sani de foe psa na Bethlehem.
masanga tap bre-brenki star tan tiri:
nanga lespeki koniman-maniri
dri kownoe arki pin-pin Jesus sten.
| |
[pagina 87]
| |
20. foe joeaant.
foe joe mi n'a-
bi djaso
ferfprenki no-
so skrifi,
mama foe mi,
no wan san de,
no marki sref
de f' si f'i.
no téke tan,
portrèt kwetkwet,
gerspopki no-
ti f' dati,
ef nos a m' de
empresi w'wan
d'i lib na in
mi ati.
ke meki mi
kadamifas
a prenki dis
no pori,
ma tak a de
na in mi kra
lespekifas
mi m' sori.
| |
[pagina 88]
| |
21. Kristus e dedeaant.
d'e trowstoe ala f' wi, flaw, breki, a'e geme!
d'e stotoe ala f' wi, ke loekoe fa a'e dribi.
wan dede doengroefa na fes ai f'en kon sibi,
di doe-oen lek rows, te dow nanga waran no de.
grontapoe, ke, di goedoe f'en kon foer i te,
oen stari, èngel, di na hemelkondr' e libi,
oen sma f' di tanpe dja, oen mombi dedesribi,
now Jezus loekoe f' go, oen kownoe e dongo gwe?
foe di a'e dede, mi toe den kan tja-go beri,
ma moro foer a'e gwe en dede wan mi f' meri,
o moro foeroe na mi jeje lib' e lon.
ke wondroe hé! osortoe soema de so srapoe,
di kan ferstan tak krakti f' swakafas a'e kon,
tak lib' e dede gwe, mek dede opo tnapoe?
| |
[pagina 89]
| |
22. a no den Djoeaant.
a no den Djoe, mi Jesus, no den krois i,
no den ben srepi go na kroetoe joe,
no den ben spiti na joe fesi toe,
no den pansboko mek joe skin gi poisi.
a no sroedati mek a big aboisi
nang wipi, mokro ... so wan kroektoedoe!
no den ben lekt a oedoe let-opoe,
no den ben djambel f' mek joe djakti froisi.
na mi, ke Masra, mi ben doe joe so.
na mi n'a hebi di b'e kot joe blo.
tité na mi di den ben tai joe lontoe.
mi spikri, lansri joe, gi joe fonfon.
a srapoe maka-kron, foe mi a kon.
na mi pikadoe gi joe di afrontoe.
| |
[pagina 90]
| |
23. oh man f' pinaaant.
oh man f' pina di weri maka-kron,
na neti breki broedoe fesi f' joe
e bron lek bigi wewet flan, o-doe
foe tégo sari mek so krin joe kon?
saf-brenki lobi, drégi joe kon tron.
fa mofo pi-i-i, joe n'e tak wàn takroe.
j'e waki na joe krois, j'e tir-laf toe,
Gado f' gran-sikrit, goedoe f' wi Patron.
oh faja-bro f' pina in kowroe f' loen!
krin-doe foe pen na doengroe f' di kontren!
wondroe foe lobi, nemre foe ferstan!
ai ba! m'e jere nomo a toen-toen
so sari f' broedoe dropoe; te m'manten
m'e fir en ai f' granlobi pen d'e tan...
| |
[pagina 91]
| |
24. boen frédaaant.
masra, agen a prenki f' Gorgatha!
m'e si j'e fraw gwe ondro stéf son-hati,
a braka broedoe in joe anoe nati.
d'e njanpré dede f' joe na hogri fa!
d'e seki ede, kofoe; bari: ha!
pikin foe Gado... oedoe f' sjen... loes dati!
d'e meki b'boe gi joe, kaw tifi hati.
èn spotoe f' den babawman joe moe tja.
mi Gado aladé agen m'e si
joe ai e waki switi-safri mi.
a gers j'e swi-swi: jóe toe bigin drégi?
ja, Masra, m' de na mindri den lawman.
ma mi n'e skempi; Gado pe m' sa tan?
ke, gi dasnoti, fos joe ai kon légi.
| |
[pagina 92]
| |
25. m'e kré foe bromkiaant.
m'e kré foe bromki masi na ini knopo,
moesdé f' den prodo srefi den no si.
m'e kré foe lobi di no loesoe opo
èn f' di nowàn kon sabi ati f' mi.
joe kon, mi firi - ma m' no taki bi;
fra-fra mi si j'e drai gwe sondr' opopo.
na baka sjatoe kori m' doekroen pi
na tégo sombra pe mi sari kmopo.
so lek wan fowroe di sidon na hé
go wiki pranpran: mindrineti krin,
a dènk a dé, a fringi froiti kon.
ma te f' te doro moemoe f'ai fadon,
a doengroe baka: soso wan toe lin
f' wan safri kragi meri bon tapsé...
|
|