Poëmata

Elegia XIV.

Ad R.D. Iacobum à Marca Bened. in Italiam rendentem.

MArca peregrinas procul hinc abiture per Alpes,

Accipe pauca tuae, sed tamen apta viae.

Seu cupis Heluetios, seu fors penetrare Sabaudos,

Nostra tibi geminum pagina pandet iter.

Quin etiam mores hominum geniumq́ue locorum,

Quaeq́ue sequenda tibi, quaeq́ue cauenda dabit.

Principus Austriaci celebrem cum videris aulam,

[p. 208]

 

Qua Bruxella suas inclyta iactat opes.

 

Parua licet, nitidis iacet vrbs ornata plateis

 

Ciuibus, & tectis nobilitata suis.

 

Namurcum à solo deducens nomine nomen,

 

Voluit vbi tumidas Mosa superbus aquas.

 

Hanc pete, & excelsis mirare in rupibus arcem,

 

Et iuga non Parijs inferiora iugis.

 

Inde per Ardûennae contendens deuia syluae,

 

Antraq́ue soliuagis vix habitanda feris,

 

Per loca tam multis infamia caedibus olim,

 

Nunc quoque suspectis non nisi culta viris:

 

Perq́ue Lotharingi sublimem Principis aulam

 

Appositam ripis vitree Murtha tuis:

 

Ad loca deuenies vbi tectus tempora musco

 

Magnus ab exiguo fonte Mosella fluit.

 

Non procul hinc celebris Rheno Basilaea superbit,

 

Huc vno poteris si lubet ire die.

 

Tunc dabitur summum pulsantes aethera montes,

 

Tunc iuga perpetuâ tecta videre niue.

 

Tunc vbi bis gelidas Aurora fugauerit vmbras,

 

Bisq́ue pruinosis Luna natarit equis:

 

Incipies celsi fastigia scandere montis

 

Et iuga quae pedibus nota fuêre meis.

 

Adspicies nimio salientes impete fontes

 

Ardua de summis voluere saxa iugis.

 

Adspicies dulci nunquam noscenda Lyaeo

 

Arua sub informi moesta latere niue.

 

Ah quoties lassas vrent dum frigora plantas,

 

Optabis patrijs rursus adesse focis.

[p. 209]

 

Ah quoties capiti dum saxa minantia cernes,

 

Blandinij cupies tecta videre tui.

 

Dumq́ue frequens fesso flatus trepidabit in ore,

 

Excutiet serus talia verba dolor.

 

O ego quid feci? quae me dementia iussit

 

A patrijs miserum tam procul ire plagis?

 

Quis mihi coeliferis maiores nubibus Alpes,

 

Quis penetrare tuos Rhaetia suasit agros?

 

Quae riget hic rupes, rupes supereminet omnes.

 

Illa tamen pedibus est superanda meis.

 

Quod iacet hic tectum macieq́ue geluq́ue cadauer,

 

His perijt, per quas deferor ipse niues.

 

Perge tamen, quartus qui claudet vesper Olympum

 

Optati tribuet Praesulis ore frui.

 

Tunc poteris veterum felix meminisse laborum,

 

Et pretium longae grande referre viae.

 

Tunc iterum viridem poteris reuocare iuuentam,

 

Tunc iterum tragicis te recreare modis.

 

Ast si rura cupis populis habitata Sabaudis,

 

Regnaq́ue Francigenis visere culta viris.

 

Longa via est, multis vix absoluenda diebus,

 

Nota tibi versu sit tamen illa meo.

 

Hinc pete Parisios vbi Sequana diuidit agros,

 

Et rapido laetam gurgite ditat humum.

 

Inde per obscuri transibis nominis vrbes,

 

Dum sua cum Rhodano flumina iungat Arar.

 

Hic iacet vrbs multis olim celebrata trophaeis,

 

Insula maiorum tempore nomen erat.

 

Inde sub imperio diri combusta Neronis,

[p. 210]

 

Lugdunum verso nomine dicta fuit.

 

Vrbs tantùm lepidis habitari digna Poêtis,

 

Vrbs nimium Clario grata futura Deo:

 

Seruet inhumanas nisi trux custodia portas,

 

Haereticusq́ue latret cerberus ante fores;

 

Ille vetat placidas Lugduni viuere Musas,

 

Dignior in Geticis lixa perire plagis,

 

Furcifer, ardelio, cyclops, impostor, agaso,

 

Natus matre lupâ, patre latrone nothus.

 

Sacrilegus nebulo, maechus, sicarius, erro,

 

Lucifugus leno, ganeo, scurra, gnatho.

 

Huic ego mordaces soluam quos debeo versus,

 

Ille meo nimium carmine notus erit,

 

Et semel iratos rabies si dictet iambos

 

Fata Lycambaeis non leuiora feret.

 

Tu fuge Marca virum fluuio quoque parce secundo

 

Aequoris ambiguas currere velle vias.

 

Si timeas Alpes, rigidiq́ue pericula belli,

 

Ista quidem fugies, sed grauiora feres.

 

Si taceam Scyllas, si turpia monstra Charybdes,

 

Si taceam scopulos dura Nicaea tuos.

 

Stoechades occurrent, rupes fuge nauta propinquas

 

Saepius has inter Turca latere solet.

 

Occurretq́ue sinus cui dant suspiria nomen.

 

Me miserum! quantum nomen id omen habet!

 

Ah caue ne tantus Turcae seruire Poëta,

 

Tyrrheníve scelus debeat esse freti.

 

Sed magis inuicti per proxima regna Sabaudi,

 

Alpini supera tetrica saxa iugi.

[p. 211]

 

Et Pedemontanos securus perge per agros,

 

Tutaq́ue quae diues Insuber arua colit.

 

Sic tibi contingant optati Praesulis ora,

 

Sic tibi felices sint sine nube dies.