Poëmata
(1623)–Jacob van Zevecote–
Auteursrechtvrij
[pagina 128]
| |
Scena prima.Amanus.
ERgóne inultus diutius cogar pati
Viles Apellas? tantus in victis tumor?
Me Persia omnis imperI summum caput
Supplex adorat, vnus hoc Verpus negat,
Flexoq́ue Amanum poplite indignum putat.
Amane pateris? vix pati fastum potest
Quicumque portas ante regales sedet,
Et Mardochaeum lumine obliquo notans
Testatur iram fronte, quam sinu premit.
Imbellis anime! quid pigras trahis moras?
Et verba tantùm pectore exsangui tonas?
Lubet ire contra; tota gens fastum luat.
Vah Mardochaee! quam mihi bilem moues,
Dum transeunti poplitem flexum negas,
Iuda totus sanguine domabit suo:
Nec adhuc domabit, manibus euellam meis
Quidquid superbo pectore inclusum geris:
Moriere Mardochaee! non in te tamen
Vindicta fessa languidum sistet gradum,
Sed totum Iudam tecum in exitium trahes.
Sat sit minarum; tempus ad regem vocat,
Vt ille votis praestet assensum meis,
| |
[pagina 129]
| |
Caedemq́ue Iudae regio edicto probet.
Quid si recuset facere? nequicquam times
Anime, preces si spernat, oblati tamen
Non spernet auri pretia, morituros emam,
Emptosque Verpos vnicâ perdam die.
| |
Scena secvnda.Mardochaeus.
O Fulgurantis sancte dominator poli,
Qui dum paterno supplicem foues sinu,
Librata semper fulmina in tumidum geris:
Quis explicare voce mortali queat,
Quae tu potente mira moliris manu?
Bagatham Tharimq́ue sceleris infandi reos
Spectauit altae Persis affixos cruci,
Et illa gentis hostis infelix meae,
Vasthis, superbum iussa submisit caput
Lictoris ensi, scilicet nunquam bene
Successit vlli, quisquis insano nimis
Stimulatus oestro vindicem spreuit Deum,
Contraq́ue superos arma vesanus tulit.
Testatur illud Pharao; qui postquam decem
Perijsse totam vidit AEgyptum plagis,
Post tot suorum funera, ingratam Deo
Vitam profundo clausit immersus vado.
Testatur Amalec, quique non semel iacet
Superatus Ammon, quique pugnaci Deo
| |
[pagina 130]
| |
Frustrà superbum Syrius opposuit caput.
Quid alia memorem? mille qua surgit dies
Exempla nobis, mille qua fugit dabit.
Sed quis repente pectus inuadit tremor?
Quid anime dubitas? regis in tuto est salus,
Et Edissa felix imperI consors sedet.
Quid ergo? totus animus abiectus iacet,
Dubijsq́ue curis pectus obsessum tenens
Quid sit timendum nescit, & tamen timet.
Talis subinde quando scintillas vomens
Incerta toto flamma discurrit polo
Nauta imminere grande praesagus malum
Pugnare diuos pauidus, & toto aethere
Spargi fugaces siderum flammas putat.
Vidensq́ue tragicos agere delphines choros,
Tristemq́ue coeli faciem, & infidos maris
Tumere fluctus, omen infaustum timet,
Fatiq́ue proprij augur infelix sedet.
At nube fractâ subitus erumpens fragor
Coelum, solumq́ue turbat, & mari incubans
Frustrà rogantem coelites nautam rapit,
Caecisq́ue miseram breuibus illidens ratem,
Fractas per aequor spargit iratum trabes.
O qui silentes mentis affectus regens
Secreta solus cordis humani vides:
Ignosce, si quid crimini debes meo,
Auerte, si quid nunciet caecus timor;
Quis ille clangor buccinae? ô serua tuum
Ihoua populum, funera aut maius aliquid
| |
[pagina 131]
| |
Praesagit animus qui leui nunquam solet
Causa moueri, parua non sunt quae timor
Tantus minatur: ô Deus! serua Israel,
Et si quid iterum plebis errauit furor,
Nec poenitentum surdus exaudis preces,
Concede vt isto capite totius luam
Delicta populi fratribus lubens meis
Vitam profundam, nil enim mortem moror
Quam fugere nullum posse mortalem scio,
Sed timeo Iudae. buccinam rursum audio,
Quae nescio cui voce ferali nimis,
Praeterq́ue solitum funebri exitium tonat.
At ecce praeco syrma turbarum trahens,
Lecturus aliquod regis edictum venit.
Quid anime? frustra principem iustum times;
Sed heu Amani dirus inimici furor,
Etiam timeri Principem iustum facit.
| |
Scena tertia.Praeco.
REx Assuerus Persiae tutor Deus
Tam varia regna pace perpetuâ fouens,
Nunquam nocentes viuere impunes sinit.
Hinc cùm fidelis rettulit nobis Aman
Gentem vagari, subditis mistam meis,
Semper rebellem, deditam ignoto Deo,
Quae fida varijs corda subuertens dolis
| |
[pagina 132]
| |
Populos sequaces armat in regis caput;
Ne sera fortè poena sceleratos premat,
Praecludere omnem crimini volens viam,
Totum Israelem iudico mortis reum.
Huic cum supremo Phoebus in signo vagans,
Mediamq́ue mensis Adar expediens viam,
Recentem ad annum flammeum vertet caput;
Omnes Apellas, quotquot exoriens videt
Cadensq́ue Phoebi lampas, occidi volo,
Et perduellem penitus exscindi luem.
| |
Scena qvarta.Mardochaeus, Atachus.
Mard.
HOc nunciabat ergo praesagus timor?
Et ille caecus mentis attonitae stupor?
Pateris Ihoua? penitus exscindi tuam
Perimiq́ue gentem? si reos mori velis
Tibiq́ue fusas nullus auscultans preces
Seuerus instes, tarda quid cessat manus?
Cur nos reseruas hostibus sannam tuis?
Iaculare dira fulmina, aut fatum quoque
Super nocentum capita Sodomorum plue.
Sed parce potius foederis memor tui,
Et qui superbos spernis, afflictos iuua.
At si iuuare renuis, ô iuua tamen!
At si iuuare renuis, innocuis pie
Ihoua parce, solus admisi nefas,
| |
[pagina 133]
| |
Qui pertinacem flectere negaui pedem
Indigno Amano, solus ad necem vocer.
Sed ô supremae mentis humanae arbiter,
Qui censor aequus pectoris mei sedes,
Scis ipse quàm sim nullius noxae reus,
Scis ipse quàm sit animus à culpâ procul.
Egóne tantum numinis cultor tui
Tibi dicatum barbaro inflectam pedem?
Ihoua prohibe, potius aeternae reus
Noctis sedebo: potius hoc tradam caput
In mille mortes, quàm sibi indignus meum
Gaudeat Amanus esse curuatum genu.
Amane sicne perdis insontes? neque
Securus vllam Nemesin à tergo times?
Et imminentem fatuus irrides Deum?
Qui iustus vltor criminum in tuum caput
Olente foetam sulphure arrexit manum.
Ferox Amane! qualis heu olim gemes,
Quando inter animas vmbra damnatas sedens,
Non profuturo noxium lessu scelus
Serò dolebis poenitens, quando Deus
AEquum querelis pectus obstinans tuis,
Adamante multo claudet inferni fores.
Miserande! tunc praesentis occurrens tibi
Imago sceleris, dente vipereo tuos
Depascet artus; sed quid ah fatum mei
Iuuabit hostis? Israel totus perit.
At ecce Atachus obuium mouet pedem.
Atach perimus, Israel totus perit.
| |
[pagina 134]
| |
Atach.
Quare periret Israel? frustrà times,
Vanoq́ue tantùm somnio illusus tremis.
Mard
Vtinam sit illud somnium, aut vanus timor,
Quod esse verum regis edictum probat.
Atach.
Quae ratio tanto crimini causam daret?
Mard.
Ferox Amanus.
Ata.
Quâ probas istud fide?
Mard.
Quâ tota credit ciuitas.
Ata.
Forsan malè.
Mard.
Ignosce.
Ata.
Amanum tale meditari scelus?
Non credo.
Mard.
Atache gentis inimicum meae
Saet noui Amanum.
Ata.
Gentis inimicum tuae?
Cur igitur? odij fomitem tanti refer.
Mard.
Quia transeunti cultor vnius Dei
Curuare nunquam supplicem volui pedem,
Offensus ideò. Quid mihi siccas premis
Stupefacta fauces lingua, & infandi vetas
Aperire causas criminis? pergam tamen.
Offensus ideò. plura non sinit dolor.
Mandata regis accipe, & totum lege,
Lectumq́ue Edissae crimen & causam refer.
Si fortè regis animus offensi queat
Orantis aliquâ coniugis flecti prece.
Atach.
Timenda narras omnia, at fatum tamen
Sperare melius forma reginae iubet.
Tu Mardochaee numinis tenta manum
Flectere minacem, fortè pacatum suae
Gentis querelas aure non surdâ bibens,
Diras potentis hostis impediet minas.
| |
[pagina 135]
| |
Chorus Israelitarum.
SIccine potuit durus Amanus,
Tantum in miseros fingere crimen?
Heu nullius conscia culpae,
Gens Abramidum damnata perit,
Et spes falsi grandis Iudae,
Orta ex thalamis principis Esther,
Fluit in rapidos irrita ventos.
Ergóne pateris segnis Ihoua?
Lentaq́ue tenens fulmina dextrâ,
Nulla in sontem stringis Amanum?
Tantaq́ue toleras ausa, tuaeq́ue
Mille tueris funera gentis?
Illáne natio tota peribit?
Quam cùm Pharijs libera vinclis,
Legeret steriles manna per agros,
Coelum dio nectare pauit?
Quae pugnaci vidit Olympo
Cedere toto deuia campo,
Castra fugacis vaga Sennacherib?
Quando domito festiua Sion
Egit laetos hoste triumphos,
Non ingrato carmine praesens
Exercituum numen adorans.
O qui stabili lege gubernas,
Quidquid supero fulget in axe,
Quidquid stygijs horret in vmbris.
| |
[pagina 136]
| |
Quàm secreto cuncta arbitrio
Humana regis! semel heu fuimus!
Semel Isacides! quando resonas
Inter salices, aut sub patulae
Tegmine fagi, captans virides
Tityrus vmbras inculpatos
Lusit amores; quando vicissim
Imperfectâ voce vetustos
Enarrauit flebilis ignes,
Ex oppositis vallibus Echo;
Quando Sionis laeta biberunt
Iordanicolae carmina Musae.
Quam nunc alio carmine nostra
Plangenda tibi fortuna venit
Condemnatae Nympha Sionis!
Incipe fletus, incipe planctus,
Praeficaq́ue tuas ante inferias
Desperatos incipe lessus.
Solyme! hei Solyme! siccine Solyme
Nimis aduersis obruta fatis,
Nimis horrendis pressa ruinis,
Nulli posthac plangenda iaces.
O qui iustâ feruidus irâ,
Punis stolidi crimina mundi,
Adspice facili mitior oculo
Deserta tuae templa Sionis,
Et Iessaee funera Bethel;
Magnoq́ue tibi foedere nexos
Eripe morti.
| |
[pagina 137]
| |
Sic tibi gratos mutata canent
Organa plausus; & quando semel
Propter vitreas Iordanis aquas,
Vbi felicis gramina ripae
Multis Zephyri floribus ornant,
Tutâ reduces pace fouebis:
Tunc tua rursus more parentum
Templa frequenti thure colemus,
Tunc tibi nostris debita votis,
Plurima terram victima planget.
Ast interea dum nos Babylon
Istâ miseros compede vincit,
Et vicinae mortis imago,
Passim ante oculos tristis oberrat;
Incipe fletus, incipe planctus,
Condemnatae Nympha Sionis,
Praeficaq́ue tuas ante inferias
Desperatos incipe lessus.
|
|