Paul Kruger, de leeuw van Zuid-Afrika

[p. 44]

Hoofdstuk VI.
‘Jonge man, jou heb ik nodig!’

‘Zie zo, nu weten we eindelijk waar de knaap zit,’ zei Casper Kruger, toen hij binnenkwam.

‘Welke knaap bedoel je, man?’ vroeg zijn vrouw, terwijl ze een kop koffie inschonk.

‘Wel de leeuw natuurlijk! Vanmiddag gaan we er met ons zessen op uit en het moet al raar gaan, als we dat ondier niet neerleggen.’

De Krugers woonden sinds enige maanden in de Liebenbergs-Vlei, in het Noorden van de latere Oranje-Vrijstaat. Ze hadden Thaba 'N Sjoe verlaten en zich hier gevestigd, waar het nu tamelijk rustig was. Ze probeerden nu het boerenbedrijf weer op gang te brengen en dit gelukte aardig goed. Maar nu hadden ze sinds enige tijd last gekregen van een leeuw, die al menige aanval op de veekraal had gedaan. Ze hadden maar niet kunnen ontdekken, waar de rover zich ophield, totdat Kruger nu met het verblijdende nieuws binnen kwam, dat zijn schuilplaats was ontdekt.

[p. 45]

Juist toen Casper Kruger bezig was, zijn vrouw te vertellen over de voorgenomen leeuwenjacht, kwam Paul thuis. Zijn ogen begonnen te flikkeren.

‘Mag ik mee, Vader?’ vroeg hij.

‘Jongen toch!’ viel moeder uit, ‘op de leeuwenjacht, dat is veel te gevaarlijk!’

‘Ik ben al veertien jaar, Moeder,’ zei Paul kalm.

‘Nu ja, maar daarom schiet je nog maar zo geen leeuw neer.’

‘Welneen, dat behoeft ook niet, maar ik moet het toch leren.’

‘Laat de jongen maar meegaan, vrouw, 't hindert niets. We zijn met ons zessen en Paul kan ons mooi helpen, door op de paarden te passen.’

Dit laatste beviel Paul niet erg, maar hij troostte zich met de gedachte, dat hij tenminste toch bij de jacht tegenwoordig zou zijn.

's Middags ging het gezelschap op jacht.

'n Zekere meneer Hugo was ook van de partij. Met een medelijdend lachje keek hij naar Paul, alsof hij zeggen wilde, wat moet dat ventje nu meedoen op de leeuwenjacht.

Toen men op de plaats was aangekomen, waar men wist, dat de leeuw zich moest ophouden, werden de paarden met de hoofden aan elkaar gebonden van het toneel van de strijd afgevoerd. Dit moest men doen, omdat de leeuw graag een paard aanvalt. Zagen de dieren de leeuw naderen, dan zouden ze zeker schrikken en op hol slaan.

Paul werd bij de paarden achtergelaten. Hij zat tussen de plaats, waar de leeuw was en het groepje paarden.

Hij moest de wacht houden bij de paarden, maar hij hield toch zijn geweer, - vader had hem heus een nieuw geweer gegeven, - in de aanslag.

Toen de jagers vertrokken, om zich in het struikgewas te verspreiden, keerde Hugo zich nog eens even om en riep Paul lachend toe: ‘Schiet goed, jongen!’

Paul glimlachte maar eens en zei niets.

Tussen z'n tanden bromde hij: ‘Als ik de kans maar krijg!’

En werkelijk, hij kréég de kans!

Nauwelijks hadden de jagers het struikgewas bereikt, of Paul zag, dat een grote leeuw, met zwarte manen, zich uit de struiken wrong en recht op de paarden afkwam.

[p. 46]

Laag over de grond schuivend, met de staart recht naar achteren, naderde de leeuw.

Op de jongen, die daar zat en z'n staalblauwe ogen strak op hem gericht hield, lette hij niet.

't Was hem om de paarden te doen.

Opeens dook de leeuw ineen, gereed voor de laatste sprong.

Daar rees het reusachtige lichaam omhoog.

Paul vuurde....

Met een doffe slag viel de leeuw vlak voor Paul neer.... morsdood.

De jagers, die het schot gehoord hadden, keerden onmiddellijk naar de paarden terug. Vader Kruger met het hart in de keel.... hij begreep best, dat Paul geschoten had, maar hij wist ook, dat als het schot gemist had, zijn jongen nu onder de klauwen van de leeuw zou liggen.

Maar dat was gelukkig niet het geval.

Paul stond met een voldaan gezicht bij het gedode dier.

Opgewonden praatten de mannen door elkaar. Hugo wel het drukst. Was hij nu vergeten, wat hij zoëven tegen Paul had gezegd?

Best mogelijk, maar Paul was het niet vergeten!

Vol gewichtigheid hurkte Hugo neer, bij de geopende bek van de leeuw, om z'n tanden te meten. Hij zag wel, dat het een buitengewoon groot exemplaar was. Terwijl hij alle aandacht aan de tanden besteedde, sprong Paul opeens op het leeuwenlijf en op datzelfde ogenblik stiet de dode leeuw een dof gebrom uit.

Van schrik viel Hugo achterover in het zand, terwijl al de anderen bijna omvielen van de lach.

Had Paul hem dáár even fijn te pakken?

Iedere jager weet, dat als men een pas gedode leeuw tegen de buik trapt, de lucht uit de longen de keel uitkomt. Paul wist dit en Hugo wist het ook, doch was het op dat ogenblik vergeten.

Woedend sprong hij op en wilde de jongen een pak ransel geven. Maar gelukkig namen de anderen het voor Paul op. Hij had tenslotte de leeuw neergelegd en nu kwam het niet te pas, hem als beloning een pak slaag te geven.

Zonder ophef vertelde Paul thuis aan zijn moeder, dat hij die dag zijn eerste leeuw geschoten had.

Enkele weken later kreeg Casper Kruger bezoek van Com-

[p. 47]

mandant Potgieter. Hij kwam een plan bespreken van een veldtocht tegen de Matabelen.

‘Je hebt al een grote jongen, Casper,’ zei Potgieter, terwijl hij de kop koffie leegdronk, die moeder Kruger voor hem had ingeschonken. ‘Hoe oud is hij al?’

‘Paul is veertien jaar, Commandant, maar hij weet al heel goed met het geweer om te gaan, daar zal ik je een staaltje van vertellen.’

En toen vertelde vader Kruger vol trots het verhaal van de leeuwenjacht.

‘Zeg, Paul, kom eens hier!’ riep de oude Commandant.

De jongen stond op en nu zag Potgieter pas, wat een reus van een kerel Paul was.

Hij nam hem op van het hoofd tot de voeten en toen zei hij met een glimlach: ‘Jonge man, jou heb ik nodig. Je kunt met ons mee uittrekken!’

Paul kon zijn oren bijna niet geloven!

Dat was nu juist waarnaar hij zo sterk had verlangd. Maar met geen woord had hij er over durven spreken tegen vader en moeder. En zie nu eens aan, daar zegt me die Potgieter zo ineens: ‘Jonge man, jou heb ik nodig!’

Natuurlijk ging Paul dadelijk zijn paard halen en de nodige voorbereidingen maken voor de tocht.

Met wagens en ruiters trok men naar het Noorden, de Vaalrivier over en het Hoge Veld op. Te Wonderfontein, nu Potchefstroom geheten, liet Potgieter de wagens achter, om voorzichtig met zijn ruiters het land van de Matabelen in te trekken. Dit was een gevaarlijk werkje, want zij kenden het land niet voldoende en uit elke kloof en van achter elk kopje kon een regen van assegaaien op hen worden afgeschoten.

Het was dus zeer noodzakelijk, dat ze voorzichtig te werk gingen.

Langzaam reden ze verder in de richting van de Magalies-bergen. Deze bergketen had in het midden een inzinking, een pas, die de Mozilikatzepas werd genoemd. Achter dat gebergte moesten de Matabelen zich schuil houden.

Telkens, als zij weer een insnijding in het gebergte naderden, reed Paul vooruit. Hij was brandend nieuwsgierig, wat hij achter die bergrug te zien zou krijgen.

Boven op de top gekomen, hield hij zijn paard in en staarde

[p. 48]

vol verwondering over de vlakte, die voor hem lag. Daar zwierven geen benden Kaffers, maar een grote kudde olifanten was daar aan het grazen. Het waren de eerste olifanten, die Paul in zijn leven zag. Toen de anderen ook de hoogte bereikt hadden, begon het jagershart van Casper Kruger sneller te kloppen. Hij wilde dadelijk achter de dieren aan, doch Commandant Potgieter verbood hem dit.

‘Niet schieten, Kruger,’ zei hij, ‘misschien zijn de Matabelen dichterbij, dan wij menen en onze schoten zouden juist de aandacht op ons vestigen.’

Dus kwam er van de olifantenjacht niets.

Als herinnering aan deze dieren, noemden ze toen de bergpas, waar ze hadden gestaan: ‘Olifantsnek.’

Lang staarde Paul nog over de vlakte, die voor hem lag. 't Was een mooie, vruchtbare vlakte en de jongen kon toen nog niet vermoeden, dat daar later zijn eigen boerderij zou liggen en dat hij daar met zijn vrouw zou wonen.

Potgieter achtte het intussen niet geraden, verder in het gebied van de Matabelen door te dringen. Ze waren slechts met een klein groepje mannen en als er een grote macht Kaffers kwam opdagen, zouden ze verloren zijn. Daarom trokken ze terug.

Doch het volgend jaar gingen ze er weer op uit.

Potgieter had nu de veldtocht beter voorbereid. Nauwkeurig had hij de omgeving laten verkennen en met een veel sterkere macht ging het nu regelrecht op de Mozilikatze-pas af. Ook Paul Kruger was weer van de partij.

Onverhoeds daalden ze nu de berg af en reden ze door tot een groot Kafferdorp.

Met een geweldige overmacht verdedigden de Matabelen hun dorp. Doch de Boeren hielden vol en het gelukte hun eindelijk de Kaffers te verdrijven. Hals over kop vluchtten al de Kaffers naar het Noorden en zo konden de Boeren bezit nemen van het verlaten dorp.

Paul was een der voorsten.

Vlug snelde hij een Kafferhut binnen en kwam een ogenblik later terug met een koperen tabaksdoos in de hand.

‘Kijk eens hier, Commandant,’ zei hij tot Potgieter, ‘dit vond ik daar in die hut. Mij dunkt, wij zijn hier in een roversnest aangeland.’

‘Dat is van onze broeders, die vermoord werden bij de

[p. 49]

Rhenoster-rivier,’ zei hij met een zucht. ‘Kijkt maar, mannen!’

De tabaksdoos ging van hand tot hand.

In het deksel had een ongeoefende hand gegraveerd de spreuk: ‘Eendracht maakt macht’, daaronder stond ‘Barend Liebenberg’.

Ze gingen nu alle hutten doorzoeken en vonden heel veel, dat toebehoord had aan de vermoorde Voortrekkers.

‘Mannen!’ zei Potgieter, met verheffing van stem, ‘onze vriend Liebenberg, die bij de nachtelijke overval der Matabelen met de zijnen jammerlijk vermoord werd, geeft ons een uitstekende boodschap, door middel van zijn tabaksdoos. “Eendracht maakt macht!”, vooruit, we gaan de Kaffers van Selikats verder te lijf!’

Ze zetten vol vuur hun veldtocht voort en werkelijk gelukte het hun de Matabelen uit die streek te verdrijven.

Na afloop van de veldtocht namen ze bezit van de grond en de vermoeide en uitgeputte Voortrekkersfamilies vonden hier eindelijk een plaats, waar zij zich konden vestigen. Het was een heerlijke vruchtbare streek, met klaterende beken, heldere meren, veel wild en veel bosgrond.

Het dorp, dat ze ten noorden van de Magalies-bergen stichtten, noemden ze dan ook terecht Rustenburg.

Ze verdeelden het land onder elkander en Paul Kruger kreeg ook zijn deel, een plaats voor een tweetal boerderijen.

Paul was toen zestien jaar.