Tvoyage van Mher Joos van Ghistele

(VII, 16)

[N]aer dat de voorseyde dus eenen langhen tijt inde landen van Perssen ghezijn hadden, zo worden zij peinsende omme te vulbringhene tvorighenomde voyage, dat was te besouckene den heleghen appostele Sent Thomaes ende eeneghe deelen van Abassien ende Ethiopen, gheleghen onder den pape Jan, dwelc bij (338r) eeneghen tderde India ghenaemt es.⁸⁰ Ende berieden hemlieden wel ende ripelic metten cooplieden daer mede zij van Alapen commen waren, die hemlieden zeiden dat wel doenlic ware, maer was eene langhe, dangereuse, sorghelicke reyse, zegghende ooc dat zij eenen quaden tijt gheraect hadden, ‘want daer in alle die landen van over tzee rengneert telken neghen oft ellef jaeren, zonder faulte, eene de felste generale steerfte die wesen mach, afgrijselic omme zien, ende die zelve es men dit jaer verwachtende. Bij deser redenen en zouden wij hulieden niet dorren raden ter tijt van nu verder ten lande waert up te reysen, om de dangieren daer in gheleghen.’ Ooc zo worden eeneghe vanden voorseyde onderlinghe vermoeyt van reisen, alligierende vele redenen, hier gheen nood van scrivene, bijden welcken wel gheadviseert, sloten niet verder te trecken, maer metter eerster carevane nederwaert commende weder te keeren. Dus verbeydende eenich gheselscip, zonder breeder hope meer te besouckene, vraeghden naer de gheleghenthede van diversschen landen ende zonderlinghe des lands van Yndia, ende van wient ghedo-

80 Zie aant. III, 75.

[p. 344]

mineert was. Daer up men hemlieden andwoordde dat in ouden tijden, eer tvolc zo plocht te wandelne, Yndia voor tderde der weerelt van hemlieden ghehauden was, dwelc ooc ghenouch Solinus ende Plinius ghetughen⁸¹ inden bouc Naturalis Historie, zegghende dat Yndia hem oostwaert henen strect toot int hoochste vander weerelt, ende noortwaert⁸² zo leghet ghestrect lancx den cante vander Zee van Yndia, zo dat alle de (338v) heylanden diesser wonderlicke groote menichte zijn - wel tooten ghetale van hondert dusent drie hondert ende acht ende tseventich, alle bewoont, zonder donbewoonde die ooc in grooten ghetale zijn, zomen dat wel bevindt ten lesten boucke van Marcus de Venetijs⁸³ - Yndia ghenaemt zijn. Item noort waert zo strecket hem toot an dlant van Sychia, dat ooc eene groote sake es, int welke de Tarters, dorstich van bloede, eerst begonsten regnacie te nemene, eer zij dlant van Yndia in namen ende wonnen.

81 Solinus, 52, 1 en 52, 4; Plinius, VI, 56 en VI, 59.

82 Een vreemde en met de volgende zin tegenstrijdige uitspraak die in geen der bronnen, welke Zeebout geraadpleegd heeft, is terug te vinden. Ook Hs. K.B. en de boekuitgave hebben: ‘Noortwaert’, maar misschien biedt Hs. Namen de juiste lezing: ‘Nederwaert’.

83 Bedoeld is boek III van het reisverhaal van de Venetiaan Marco Polo, wiens gelatiniseerde naam luidde: Marcus Paulus de Venetiis, of ook enkel, als blijkt uit het expliciet van de oudste Latijnse druk te Antwerpen (1484-1485): Marcus de Venecijs. Het reusachtig groot aantal Indiase eilanden dat Zeebout noemt (100.378) stemt echter met overeen met het getal 12.700 dat Marco Polo, III, 34 opgeeft. Ook elders is Zeebouts aantal niet gedocumenteerd; cf. Yule-Cordier, II, 425.