Tvoyage van Mher Joos van Ghistele

(III, 16)

[D]ese voorseyde keercke staet zo hooghe datmer upgaen moet met xxix trappen, ende inden buec staen zestien colommen omme tonderhaut vanden zwaren verwelve. Wat ter rechter handt zomen in comt, staet den choor ende heeft vier pilaren van witten marber steenen, van welken de eerste ter slincker hand es de zelve colomme oft pilaer daermen de stemme uut hadde hooren (181r) redonderen zo vooren gheseit es, naer de welke de voorseyde keercke eensdeels ghenaemt es. Dese zelve keercke es daer ghehauden in grooter extimacie ende ooc de colomme in grooter eeren, zo datter altijts vele berrender lampten vooren hanghen. Ter slincker zijde vanden voorseyden choore zomen in comt, staet een afsluutsel van cypressin haute, verchiert met yvoore ende moer van peerlen, naer de Griecsche maniere ghemaect, daer diverssche aultaren in staen. Ende onder dandere zo stater in den oultaer van Onser Vrauwen, daer de keercke ooc naer ghenaemt es, voor den welken wel drie hondert lampten hanghen, onder cleene ende groot. Item naer dat de voorseyde dus ghevisenteert hadden alle de voorscrevene plaetsen, zo worden zij voort gheleedt toot eender ander steden ter welkere vele groote, langhe huusen staen, daer alte wonderlicke saken ghebueren voor den ghoonen diere noynt af ghehoort en hebben, ende zijn dese.⁶⁴ Binnen inde voorseyde huusen sietmen

64 De befaamde Egyptische eier-broederijen hadden in de oudheid al de aandacht getrokken (Plinius, X, 153) en werden ook in de meeste oudere reisverhalen (bv. Jan van Mandeville, kol. 40; Boldensele, cap. 3; Ludolf van Suchem, cap. 29) reeds beschreven, echter bij lange na niet zo uitvoerig als hier in Van Ghisteles relaas.

[p. 190]

groote menichte van langhen regghen, al ghemaect oft crebben waeren van beesten, daermen havere in leyt; onder dese crebben zijn al lancx henen ghemaect manieren van hovenkins daermen vier in maect, ende in deze zelve huusen, crebben ende hovenkins worden ghebroedt alle de eyeren vander stede van Alkayeren ende van alder maertsen daer omtrent, zo dat de hoenderen ende hinnen gheen moeyte en hebben met broene, ende broender zo uute teenen male zeven, acht, neghen, tien duust, oft emmers also vele alsmer inde crebben ghelegghen can, ende elc die (181v) wille, omme een ghesedt ghelt, mach daer zijne eyeren bringhen ende leveren bij maten viertalen of half maten naer dat hijer heeft, zoomen de boonen ende erweten doet in desen landen. Als zijse weder omme ontfaen, zo gheeftmense ooc over bij maten, maer die mate en heeft gheenen bodem in. Dus weder leverende, en heeftmen anders niet te doene dan de mate up te heffene ende zo die cleene dierkins te laten loopene, dat al te wonderlic een dijnc es om sien, ende dan neemt elc zijn ghetal in corven oft andere dijnghen die zij mede bringhen. De maniere zoment daer doet es dese: men neemt de eyeren ende leyse al b[ij] laghen inde voorseyde crebben, onderschoten met messe ende fienten van beesten, als van paerden, kemelen, mulen, zo dicke ende hooghe als zijt weten daer toe dienende, ende dat ghedaen, zo maken zij vier onder de zelve crebben lancx henen inde hovenkins diere onder staen, welc vier es ooc ghemaect vanden fienten vanden voornoemden dieren, want dat vele ghestadegher ende eenvaudegher berrent dan vier van haute. Ende alst zo eenen zekeren tijt ghesooct ende ghebacken es, zo zij dat weten bij continuacien ende zeker experiencien, zo maken zij wat meerder vier dan te vooren, ende daer mede commen alle de cleene dierkins uute. Ende inder waerheit en dade die maniere van doene, ten ware niet moghelic dat al tvolc vander steden ende van daer onttrent mochte ghestoffeert werden van poeljerien. Men sieter menichwerven cudden driven te coope ende ter rivieren om drincken, darer in zijn zes oft zeven duust, maer in (182r) gheene maertsen daer omtrent zo en useertment meer dan inde voorseyde stede, waer omme te presumeerne es dat ditte eensdeels daer gheschiet om de onghetemperde hitten, daer meer rengnerende dan eldere.