Tvoyage van Mher Joos van Ghistele

(II, 50)

[A]l dese voorseyde plaetsen ghevisenteert hebbende, zo worden zij weder omme ghebracht tooter stede van Ebron, lijdende duer tdal van Mambre, ende daer commen zijnde, was hemlieden ghetoocht de principale keercke die zeere uutnemende schoone es, casteel wijs ghemaect, inde welke zij niet gaen en mochten, want de heydenen zegghen dat gheene kerstenen dat weerdich en zijn. Dese keercke es properlic gheheeten Caryathaarbee,⁴¹⁰ oft de Dobbel Speluncke, daer Adam, Abraham, Ysaac ende Jacop de vier patriarken begraven ligghen, ende oec haerlieder huusvrauwen, als Eva, Sara, Rebecca ende Lya, ghelijc daer of staet ten boucke van Genesis inde xv^e ende xxxiii^e capittelen, ende zonderlinghe⁴¹¹ zo Nicolaus de

410 Niet alleen deze heilige grafstede, maar de hele stad Hebron had de Hebreeuwse naam Kiryath-Arba: ‘Stad der Vier’ (Vilnay, 171). Cf. Josue 15:13 en Isidorus XV, 1, 23.

411 De toelichting van Nicolaus van Lyra op Gen. 49:31 is immers zéér uitgebreid, bijna zes kolommen druks in folio.

[p. 133]

Lira noopt up 't xlix^e article vanden zelven boucke van Genesis. In dese voornoemde keercke es een groot gat duer welc de kerstenen ende joden wel sien moghen inde plaetse ende speluncke daer de voorseyde heleghe persoonen begraven ligghen, maer cleen bescheet zo can mer af ghesien. Ende omme noch meer te sprekene vander voorseyder stede, zo bevindtmen, (138v) zo Josephus seit in zijnen vijfsten bouc De Bello Judaico inde xv^e ende xvi^e capitelen,⁴¹² dat Ebron zoude gheweest hebben de oudste stede van alle den lande van beloften, want zij was ghesticht tien jaer voor de stede van Tamnis, zoomen dat oec bevindt inden bouc van Numeri int xiii^e capittele. Item de zelve Josephus seit ooc ten zelven boucke,⁴¹³ dat omtrent zes stadien van Ebron - dat mach zijn onttrent een half mijle naer dese rekeninghe - plocht noch te stane tzijnen tijden eenen therebintus boem, de welke daer van beghinsel der weerelt ghestaen hadde, maer offer dien voorseyden boem als nu noch staet en vraechden de voorseyde niet, maer ghelooven bat neen dan ja. Item dese zelve stede heeft altoos toebehoort den gheestelicken state, van wat nacien dat dland van beloften beseten heeft gheweest, ende als noch ter tijt zo behoort zij toe den grooten cady vanden Machometanen - dats also vele als haerlieder upperste priestere ende paus - zo dat van zijnen tweghe alle de officiers vander stede ende vander keercken ghestelt worden. Item hemlieden wart ooc daer gheseyt, ende saghent ghenouch bij experiencien, datmen in Ebron alle daghe deelt den aermen eene zeere groote aelmoessene, wel van tien dusent brooden, alle plat ende coucwijs ghemaect zijnde, de welke aelmoessene daer ghefondeert heeft ghezijn ende onderhouden al vanden tijde dat Abraham starf toot noch up den dach van heden, hoe wel dat zij tzindert diere tijt dicwilt gheaugmenteert heeft gheweest. Binnen dat de voorseyde daer waren zo ghebuerde tweewaerf dese deelinghe, (139r) die altoes corts naer der noenen ghedaen wort, maer wel een huere te vooren eer men beghint te deelne toot al ghedaen es, zo speeltmen inden voorseyden temple up een instrument, zo gheluut gaende datment bicans al de stede duere hoort, ten fine dat een yeghelic daerwaert comme. Item toot deser zelver stede zo gheschiedet dat David naer de doot van Saul anghenomen was van alden volke van Ysrael omme haerlieder coninc te zijne, ghelijc daer af ghescreven staet in deerste bouc van Paralipomenum int xii^e capittele. Ooc ter zelver plecke zo woonde de coninc David menich jaer; insghelijcx van deser zelver stede was Joseph ghesonden van Jacop zijnen vadere naer zijn broeders te ziene oft hemlieden yet ghebrake, doen zij hem vercochten alzo daer af staet ten boucke van Genesis int xxxvii^e capitele, zo vooren daer af gheseit es.

412 Wat Zeebout hier navertelt, staat echter niet daar, maar in De bello Judaico, IV, 31.

413 Zie de vorige aant.