Tvoyage van Mher Joos van Ghistele

(II, 28)

[A]ltijts dus voort rijdende, zo comt men ter helegher plecken van Bethleem, de welke eene goede stede voortijts gheweest heeft, maer es als nu al ghedestrueert toot eenen cleenen, aermen, keytiveghen doorpkin.²⁶² Ende daer commen zijnde, zo gaetmen ter stont naer tcloestere, dwelc an deen hende vander stede plocht te stane, als nu ghehauden vanden observanten van Monte Syon, daer Ysay de vader van David plocht te woonene, den welken men oec Jessen noumde, daer David

262 Veel van wat er in dit en in het capittel over Bethlehem staat meegedeeld, is ontleend aan Jan van Hildesheim, cap. 37 en 38. Dit geldt m.n. de bouwactiviteiten van de H. Helena, de moeder van Constanfijn de Grote.

[p. 102]

gheboren was ende oec coninc ghesalft vanden prophete Samuel, alzo daer of staet int eerste bouc der Coninghen int xvi^e capittele. Item commende ten voorseyden cloestere, zo vintmen de voorkeercke al ghedestrueert ende vervallen toot sommeghen sticken van muren, maer de keercke binnen es redelic onderhouden, te vele plecken verschilt zeer costelic met goude ende aysure, met diversschen historien van weercke van mosaykerien naer de maniere van dien lande. In dese voorseyde keercke staen over elke zijde xxii scoone, ronde pilaren, al van eender grootten ende van eenrande steene,²⁶³ de welke uutnemende schoone zijn te ansienne (103r) ende es binnen al ghepaveert ende de mueren beleyt met schoonen, witten, blinckenden steenen van marberen. Te deser zelver keercken gheschiede eens een zeer groot mirakel.²⁶⁴ De souldaen hadde last ende bevel ghegheven datmen alle de marberen platen vander zelver keercken uutbreken zoude ende die bringhen te Alkayeren in Egipten omme zekere weercken daer mede te verchierne die de souldaen daer hadde doen maken, maer als de weerclieden begonsten de platen af te brekene bijden aultare daer hem de drie coninghen bereedden omme hare offrande te gaen doene, zo quammer ter stont uut ghecroopen een zeer leelic ende afgrijselic serpent, ende alzo verre als tvoorseyde serpent croop zo waren alle de platen ontween ghebroken, zo dat zij te gheenen weercke meer en mochten dienen. De weerclieden dat siende, ghinghen breken in een ander plecke, ende daer ghebuerde oec van ghelijcken, zo dat zij niet meer breken en dorsten, maer wart den souldaen ghebootscipt, ende dat wetende verboot datmer niet meer an commen en zoude. Consenteerde van diere tijt voort, dat zo wanneer eeneghe reparacie ghebreken zoude, datmen die zoude moghen doen zonder consent te vraghene, ende ter stont tconsent hebbende, deden de broeders de voornoemde keercke zeere zuverlic ende properlic repareren ende verdecken met loede ten grooten zwaren coste bij eenen weercman van deser maertsen, woonende t's-Hertoghen Bossche.

263 Nl. roodachtige kalksteen (Vilnay, 164).

264 De hiernavolgende mirakelvertelling wijkt enigszins af van de versies die elders te lezen zijn. Zo blijft het bij Poloner, 248-249 bij één poging der werklieden tot demontage van de vloer, spreekt Von Breydenbach, 62v over 30 stenen die de slang, in het bijzijn van de sultan, kapot maakte, en zo is Jan van Hildesheim, cap. 37, weliswaar beknopter in zijn verslag van dit wonder, maar noemt hij wel het jaar waarin het gebeurde: 1328.