Thalamus sponsi oft t'Bruydegoms Beddeken
(1623)–Michiel Zachmoorter– Auteursrechtvrij
Cap. XIII.
| |
[pagina 105]
| |
ja selfs sult daer niet mede voorts connen, ghelijck ghy te voren dedet: maer en verslaet u daerom niet als dit geschieden sal, want dit is een teecken van voortganck, want het moet alsoo zijn, dat ons ghebedt eenvoudiger, stilder, ende inniggher worde, ende dit gheschiet allenskens, naer dat de affectien meer ende meer ontsteken worden. Ende daerom, om dat wy in't eerste luttel oft gheen affectie tot Godt en hebben, smaecken ons langhe meditatien, met vele consideratien, daer uyt-treckende diversche affectien: maer soo wanneer het herte nu met liefde ontsteken is, soo en heeft het al dat niet van doen, ja 'tis hem meer een belet, dat het daer-en-tusschen niet en mach ghenieten sijnen beminden, want al hoe wel den wille van doen heeft de voorgaende consideratien oft werckinghe der sinnen ende des verstants, om daer door kennis te hebben, oft een saecke weert is om bemint oft ghelaet te wesen, soo ist nochtans dat hy naderhandt dese kennisse ghenoechsamelijck hebbende, daer door wort meer ghehindert in sijn eyghen werckinghe, de welcke teenemael eenvoudich ende inwendich is; daer het verstant ter contrarien al menichvuldelijck ende uytwaerts is werckende. Daerom als den wille nu uyt de voorgaende kennisse | |
[pagina 106]
| |
teenemael beweeght is tot liefde, soo hy soeckt hem het verstant, ende de sinnen quijt te maecken. Als ghy dan naer eenigen tijt ondervint dat uwen wille hem is buyghende onder Godt, hebbende eenen volcomen afkeer van al dat sonde is, ende eene groote begheerte om Godt te behaeghen, soo sult ghy moghen, ja ghy moet oock, ist dat ghy wilt voortgaen, veel achterlaeten van uwe ghewoontlijcke meditatien, nochtans niet al t'seffens, maer allenskens. Ghy sult dan met claerder kennis als te voren u selven terstont in’t begin van u ghebedt stellen inde tegenwoordicheydt van't beelt van de passie, levendich geloovende dat dien persoon Godt is, den welcken waerachtelijck al dat op sulcke maniere alleenlijck om uwe salicheydt heeft gheleden, daer uyt sult ghy ghevoelen terstont een groote eerbiedinghe ende liefde tot dien persoon, ende daer mede u houden eenighen tijt in sijne presentie, vergaederende daer alle uwe sinnen ende crachten, ende als-dan sult in u ghevoelen een innich medeljden, met hem niet soo werckelijck noch driftich als te voren, maer seer innichlijck, ende indien u dat smaeckt, mooght u daer eenigen tijt stillekens in houden met groote reverentie, ende schaemte hem aensiende die ghy vastelijck | |
[pagina 107]
| |
weet Godt te zijn ende alsoo te lijden voor u: daer naer sult ghy sien wat hy van u versoeckt, ende lettende op u selven sal u terstont te voren comen 'tghene daer ghy hem noch in onghelijck zijt, eenighe eyghenwillicheyt oft onverstervenheyt, oft emmers eenighe flauwicheydt ende onachtsaemheyt. Hier mede sult ghy u houden soo langhe voor hem, tot dat ghy teenemael maeckt een sterck propoost, van daer in u selven t'sijnder liefden ghewelt te doen; daer naer salt ghy hem gansschelijck op-offeren al het gene ghy hebt ende zijt. Ende al-hoe-wel dit al in't cort geschiet, nochtans moet het levendiger ende crachtigher wesen, als in de voorseyde tijden. Dan sult ghy in u ghevoelen een groote begheerte om u te moghen vereenighen met den ghenen die u soo bemint heeft, vastelijck gheloovende, dat dit waer het meeste gheluck dat u opder aerden gebeuren moght, dat ghy met alle gemeynsaemheydt moght converseren met uwen Godt, hem genietende ende smaeckende. Gelooft dat hy van sijnen t'wegen anders niet en soeckt, want hy is daerom mensch geworden, op dat wy souden worden kinderen Godts: hier toe heeft hy door sijn doot te niet gedaen al dat was belettende dese vereeninghe, hy heeft selve ghebeden: | |
[pagina 108]
| |
Vader ick begheere dat sy een zijn met ons, ghelijck wy een zijn. Ghy sult dan wenschen hier toe te moghen middel hebben, ende voor het eerste te weten waer ghy uwen Godt mooght vinden, 'twelck voor al gaet; gelijck d'eerste begheerte van de ghene die een ander bemint, is, te moghen teghenwoordich zijn aen sijnen vrient. Soo liep de bruydt om die plaetse in de welcke haeren bruydegom was te vinden (in het boeck der sanghen) lancx de straten, vraegende aen een ieghelijck. Hebt ghy niet gesien den ghenen die mijn siele bemindt? selve was sy tot hem roepende: Indica mihi vbi Ga naar margenoot+pascas, vbi cubes in meridie: Seght my waer dat ghy weydt ende slaept inde middach uwer liefden. Ende den propheet David Ga naar margenoot+maeckte hierom groot misbaer: Fuerunt mihi lachrymae meae panes die ac nocte dum dicitur quotidie. Vbi est Deus tuus . Haec recordatus sum, &c. Mijn traenen hebben mijn broodt geweest, by daege ende by nachte alsmen my was seggende, Waer is uwen Godt. Dit hebbe ick overdacht. 'Tselfde behoorde te doen een minnende ziele. Ist dat gy hier begeerte toe hebt, Ga naar margenoot+Apostel Paulus sal u segghen: Hy en is niet verre van een ieghelijck van ons, want wy zijn in hem, in hem roeren wy | |
[pagina 109]
| |
ons, in hem leven wy. Eenen grooten troost! den ghenen die ghy soeckt is by u, ghy zijt by hem als eenen voghel inde locht, als eenen visch in't water: hy seydt selve dat hy is in ons: Regnum Dei intra vosGa naar margenoot+ est: Het Rijck Godts is binnen u selve. Wilt ghy vinden uwen Godt die ghy bemint, keert u in u selven. Veel menschen, seyt den H. Bernardus, soecken Godt, maer sy en vinden hem niet, want sy soecken buyten den genen die binnen is. Den H. Thomas seyt; 'Tis een groote dwaesheyt van vele menschen, die altoos Godt soecken, ende tot hem versuchten ende daghelijcx hem aenroepen, daer sv selve (naerGa naar margenoot+ het segghen vanden H. Apostel) zijn den tempel Godts. Hoe sot is hy, seyt hy, die buyten gaet soecken het instrument dat hy binnens huys heeft, ende gaet bidden de spijse die by hem is. Dit moet u boven al verwecken tot liefde, dat dien Almoghenden Godt heeft willen u soo naer zijn, als ghy zijt u eyghen selven, om dat ghy u soudt vereenighen met hem. En twijfelt dan hier niet aen, want hier in is gheleghen het fondament van het gheestelijck leven, maer als ghy hebt aensien, als voren gheseyt is, uwen gecruysten Heere, soo ghelooft vastelijck dat den selven teenemael in persoon, den welcken heeft ghele- | |
[pagina 110]
| |
den eens binnen Ierusalem t'uwer liefde, naer sijn Godtheyt is in't binnenste uwer zielen, daer hy begheert vande warachtighe aenbidders te zijn aenbeden inden gheest, ende inder waerheydt. Laet dan vaeren alle voorgaende consideratien, ghepeysen ende inbeeldinghen, ende sluyt toe uwe uytwendighe sinnen, ende keert u naer u herte, aenbidt, danckt, ende looft den ghenen die u soo lief ghehadt heeft; offert hem daer u selven, bidt hem dat hy v doet ghevoelen dese sijne teghenwoordicheydt, ende u trecke van alle menichvuledicheydt, in die Goddelijcke eenicheydt, u daer verberghende in hem, ghelijck den Ga naar margenoot+Prophete seght: Abscondes eos in abscondito faciei tuae à conturbatione hominum. Ghy sultse verborghen inde verborghentheydt ws aenschijns vande beroerten der menschen. Siet als ghy u hier toe begeeft, soo begint ghy dan eerst te zijne een geestelijck mensch. Ghy sult u dan ghewennen, met een levendich gheloove te spreken inwendich teghen uwen besten vriendt, die u soo nae is, ende dit sal u ghemackelijck ghenoech vallen als ghy tot liefde ontsteken zijt; maer soo niet, soo meught ghy door vast gheloove met hem spreken van het ghene dat ghy placht te mediteren, hem verhaelende | |
[pagina 111]
| |
alle sijne pijnen, ende daer voor danckende, etc. Ende al ist dat ghy hier van in het eerste sult hebben een groot ghevoelen, nochtans sal dat oock metter tijdt vergaen; want Gedt is alsoo wel boven alle ghevoelen, als hy is boven alle sinnen ende verstant, ende daerom suldy u ghewennen meer ende meer te steunen op het gheloove, ende vergaederen uwe crachten in meerder stillicheydt ende innicheydt, allenskens ontsinckende u eyghen werck, ghelijck ghy te voren hebt gedaen met die beelden. Siet soo comtmen allenskens tot het eynde ende vrucht des waerachtich ghebedts, ghelijck wy hier voren hebben verhaelt uyt den Heylighen Bonaventura, ende dat door de Meditatie van het lijden ons Salichmakers, den welcken seght van sy-selven: Ga naar margenootaIck ben den wegh, het leven, ende de waerheydt. Ga naar margenootbIck ben die deure, soo wie door my ingaet, sal weyden vinden. Wandelt door de menscheyt Christi (seyt den heyligen Augustinus) ende ghy sult comen tot de Godtheyt. Christus is den wegh ende de deure (seyt den H. Bonaventura) door de welcke de siele die nu door voorgaende consideratien des lijdens Christi in sijne liefde onsteken is, moet doorgaen niet alleen dese lichaemelijcke wereldt, | |
[pagina 112]
| |
maer oock haer eughen selven als uyt Egypten door die roode zee inde Woestijne, om daer te smaecken het verborgen Manna. Want het ghebeurt alsoo in de ziele die haer ghetrauwelijck oeffent, dat de Liefde Godts in haer stercker en de puerder wort, de welcke haer allenskens is meer ende meer afscheydende van alle verbeeldinghen, ende oock van haer selven, ende vindt haer als in eene woestijne in een woeste eenicheydt, ende doncker stillicheydt. Als sy dit gewaer wort, en moet sy niet bevreest zijn, maer moet met betrouwen, hoe wel blindelijck, nochtans sonder achterdencken van bedroghen te worden, volgen, geloovende dat met haer ghebeurt 'tghene dat den Bruydegom belooft aen sijn beminde: Ick salse leyden in Ga naar margenoot+de woestijne, ende daer spreken tot haer, herte. Die lieffelijcke stemme des beminders, die daer is doorgaende 'tbinnenste des herten, en canmen niet hooren in het gherucht der menichvuldighe wercken, ghepeysen en de verbeeldinghen, daerom ist dat dien hemelschen minnaer van de kinderen der menschen is die minnende siele, de welcke hy heeft vercoren tot sijne bruyt, allenskens meer ende meer afscheydende van alle menichvuldicheydt, haer noodende ende treckende in die inwendi- | |
[pagina 113]
| |
ghe eenicheydt des herten, om dat sy aldaer, gelijck seght den H. Bonaventura, soude ghenieten ende gevoelen op het beddeken der liefden den genen die sy van te voren ginck soecken door de menichvuldicheyt der creaturen, met hem sprekende als den eenen vriendt met den anderen van de secreten der liefden. Daeromme moet een iegelijck in sijne Meditatie neerstelijck die inwendighe minnelijcke treckinghe Godts waernemen, ende de selve met een groote eenvoudicheyt volghen, want hier in is gelegen al het proffijt des ghebedts, ende niet in ons eyghen werck. Daerom als ghy u inwendich beweeght vint, moet ghy soecken u daer in te houden, met soo groote stillicheydt als ghy condt, altemets ophoudende van t'aspireren, luysterende naer de stemme des Heeren, ende hem plaetse gevende om in u te wercken. Noch ghy en moet dit niet rekenen te wesen valsche ledicheydt, want die inwendige onderworpinghe onder Godt, door de welcke de siele met alle haer crachten blijft vergadert in het binnenste haers selfs in de Goddelijcke tegenwoordicheyt meer lijdende als werckende, is het edelste werck dat sy doen mach, Godt alderaengenaemste, ende haer selven profijtelijckste, in hem begrijpende weselijck alle de | |
[pagina 114]
| |
dancksegghinghen, offeranden ende petitien de welcke sy te voren dede in haer Meditatie. Want daer ist dat de siele haer selven naer alle crachten Godt Almachtich op draecht tot eenen eeuwigen lof ende dancksegginghe in allen het gene 'twelck hem ghelieft nu ende inder eeuwicheydt over haer te ghehenghen. Ende al hoe wel dan de siele hier ledich is, het en is maer van een grove werckinghe, met de welcke sy te voren besich was in haer Meditatie considererende, ende aspirerende, waer uyt niet en volght dat sy inwendich geheel ledich blijft, want behalven dat den mensch in te lijden om den wille Godts de menichvuldige invallen ende gepeysen die hem tegen sijnen danck invallen en genoech befich is, soo en is het oock geen cleyn werck door een levendicheyt des geloofs sy-selven gestadich te werwecken tot aendachticheyt vande Goddelijeke presentie, die daer is boven alle gevoelen; soo seer wel seydt den H. Bernardus van dese inwendighe Ga naar margenoot+ledicheyt: Non est otium vacare Deo, sed negotium negotiorum; 'T en is geen ledicheyt hem voor Godt ledich te houden, maer een werck der wercken. Ende dit wort genoech ondervonden vanden gene die hem daer teenemael toe begheeft. Want hy wort gewaer dat hy hier door onghelijck meer | |
[pagina 115]
| |
voortgaet inde Goddelijcke liefde, ende haet sijns selfs, als door sijn voorgaende oeffeninghe, al hoe wel die ghevoelijcke natuere daer cleyn voldoeninge van heeft, om dat sy dit niet en begrijpt, want het boven haer, ende teenemael inden gheest gelegen is. Als ghy dan inwendich van ons Heere tot dese inwendighe stillicheydt wordt ghenoot, soo laet vaeren alle twijfelachticheyt, druckt sterckelijck neder u vernuft ende werckelijckheyt, ende blijft in de armen vanden ghenen die u meer bemint, als ghy u selven, ende laet u voortaen van hem leyden ende leeren. |
|