Cyrurgie

Cap. 25.
¶ Dit es va(n) nolimeta(n)g(er)e int a(n)scij(n) of an die lippe(n)¹⁾.

Nolimetangere dats .1. swere ende wast vanden kinne opwert int anschijn. Ende es .1. evel dwelke sulke seggen dat den enen comt

1) Dit hoofdstuk ontbreekt in C, G en L.

[p. 94]

vanden andren. Dit evel es van .2. manieren van coleren. dat ene dats verbernde colere. ende dat nes dander niet. Die verberrende colere es omtrent die stede gevarwt ende bevaen met ere dicker swerter varwen. Ende die colere die niet verbernt en es. die trect haer

⁺in .1. rode varwe omtrent den wortel. hets ene gemeine regule. dat alle opene gaten die binnen vertech sijn of verteert. alse in nolimetangere. in cankeren in fistelen. dat si piinlijc siin te genesene daer si veroudert siin. Ende cankere siin van meerre ende van bernder colere. dan nolimetangere siin. ¶ In die ierste maent dats die alderierste raet. datmen die materie verduwen sal met oxisacum entie humoren die gereet siin tonstekene. datmen die suvere met colagogen. want colagogen ende oxisacum siin .2. medicinen daermen bloet ende colere met suvert. Op den derden dach salment stoven met couden cruden in .1. cupe met ere pipen wilmen also men dede daer voren in den boec. Ende dan alst gestooft es. so sal men hem geven triacle met watere daer in es gesoden linaria. Ende den andren dach daerna salmen laten die levere adre. want wer dat quade humoren siin haer beginsel comt emmer vander leveren gegenereert. ende daerna salmen laten die hooft adren. ende dan comt men ten plaestren. ¶ Aldus salmen werken van buten. Men sal af doen die rove diere boven es. ende dan salmen maken ene loge van asscen van wijngerthoute. ende mingen daer in pulver van zoute van levenden calke. van atremente. van wiinsteene. van elken even vele. ende mingen dese pulvere metter logen te maten dicke ende leggent daerop .1. nacht. ende men sal die stede al omme bestriken met popelioene. ende des ander dages salmen dit af doen. ende men saelt wachten van zere so men naest mach met hulten instrumente(n). Dan salmen temperen plaestren van ouden smere int sap van wegebreden te maten dicke ende leggent daer op. Ende dan salmen wegebrede stoten ende bestrikent metten zape ende beleggent metten bladren ende dan salment dwaen metter logen vanden wijngerthoute. ende beleggent metter wegebreden .10. dage of .12. ¶ Ende alse dan dat ongemac doot es ende gesuvert. so sal hem openbaren .1. scoen root vleesch ende onverteert. dan salmer op leggen linaria gestoten tsap enen dach. daerna salment dwaen metter logen elx dages. Ende men saelt drogen met enen ouden sachten linen clede. ende stroyen der in pulver van mastic. van wieroke ende van rosen. Alse dat vervult es met goeden vleesche. so salment hicken al omtrent. Die zieke sal hem hoeden van alder scarper spisen. ende van soute. ende van allen dingen daer bloet af verwarmen mach. Explicit.

Finito libro sit laus et gloria christo.

+ B 128d.