Cyrurgie

Cap. 9.
¶ Vand(er) ierst(er) smette(n) die ha(re) v(er)baert alse .1. cleine sandekij(n)⁶⁾.

Dierste smette die haer verbaert alse .1. cleine sandekijn. die en geneest

niet met medicinen die ter cameren⁺ doen gaen no met pulvere. no met coliriën [no met syrope G]. no met latuariën no met branden. want dit soude hem al deren. mer doet hem dese cure. ¶ Nemt .40. wel moruwe croppen van bramen ende stampse al te sticken wel cleine. ende .2. ℔. goets wits wijns.⁺ ende doet dese .2. tegadere in enen nuwen pot. ende met hem leiden (d.i. lieden) ene hantvol rute bladren. ende alabauster .½. ℔. dats .1. steen ende venkel saet .½. Ʒ. ende olie van rosen .½. ℔., datmen stampen mach dat salmen stampen te gadere ende ziedent in wine alsoet vorseit es in enen nuwen pot op .1. cranc vier tote die wiin bi na versoden si. ende dan hebt camomille droge of groene .4. .Ʒ ende daerna alst welna versoden es. so doeter in camomil bloemen wel gestampt. ende nuwe was. .1. Ʒ. ende alst wel geminct es ende .1. luttel gecoelt so doeter in dwitte van .6. eyeren. ende dit minget wel tegadere. ende daerna so ziet dore een suver linen cleet. dat daer ute comt dats precieuse zalve. Ende hier met so suvert⁷⁾ hem tforhooft enten slaep toten wintbrauwen al omme. sonder⁺

6) G: Dierste smette die cuere daer af. Ontbreekt in C en L.

+ B 125b.

+ G 55d.

7) G: smeert

+ G 56a.

[p. 79]

meer toe te doene. si sal genesen. ¶ Dese ierste specie of zalve heeft vele crachten. want si geneest wonden suverende ende heilende dapperlike. ende verdrijft die sweringe. Ende hadde enech mensche den tantswere. of int tantvleesch zeerheit smeert hiere hem met. het gesmiedt vorvoets. Ende hadde .1. vrouwe torcioen ende sweringe in die moeder. ende mense hare gave tetene alse ene latuarie. si ware vorvoets delivereert. Ende alse enech mensce heeft den rede¹⁾. smert hem die mage entie handen ende die voeten entie lendenen. vorvoets valt sine ziecheide. Ende si es goet iegen alle ziecheit vanden ⁺hooftswere daer met gesmert dat vorhooft toten wintbrauwen enten slaep so sacht die swere.

1) G: coorts

+ G 56b.