Cyrurgie

⁺Cap. 28.
¶ Dits vande(n) luse(n) die wasse(n) op thooft of i(n) andre(n) stede(n) an de(n) lichae(m) die c(ur)e d(aer) iege(n).¹⁾

Dicwile heeft die mensce lusen ende neten [op thovet oft G] an ⁺sinen lichame ende dat es om dat nature dat hare werct ende stect van hare die overtullecheit²⁾ die es tusscen der huut enten vlesche. ende dat siin verrotte humoren ende verkeren in wormen die lusen heeten ende neten. Ende alse die heete lichame heeft dusgedane wormen. so salmen dus cureren. ¶ Nemt quiczilver of asscen gebernt van vilten ende aysiin ende olie van oliven. ende hier af maect .1. zalve getempert altegadere. ende besmertene hier mede ¶ Een ⁺ander. Nemt litargirum. quiczilver. olie ende aysiin. ende tempert te gadere ende besmeret daermet

¶ Een ander zalve in couden lichamen. Nemt wit elleborum. stafisagria. nitrum. operment root. dit tempert met aysine hier met so smeret thooft ¶ Item root operment met oliën getempert doet tselve ¶ Item zeewater met aysine geminct. of gesouten water. doet tselve. ¶ Noch nemt quiczilver gebluscht met nuchteren spekele⁺ ende swinen smout ende asscen van houte ende beter ware van vilte [onghebulst calc C]. hier met so minct pulver gestampt vanden sade van stafisagria ende dit gedaen in enen holen broecrieme. Of gesmert daermet .1. wollen gordelkijn ende daermet gegordt. alle die die (sic) luse⁺ die .1. mensce heeft sullen daertoe lopen. Ende also sullen si doen. mingdi tpulver van stafisagria ende terbentine. ende windet daeromme catoen ende draget in uwen boesem ¶ Noch nemt quiczilver gebluscht ende asscen van menscen hare gebernt. ende geminct te gadere.

¶ Meester gillebeert seit dat luse comen van vortten³⁾ humoren als u vorleert es. Mer die comen van melancoliën die siin swert. alse die wassen int haer vanden hoofde. Ende die van fleumen comen. die siin wit. entie van bloede comen die siin root. Ende sulke comen van swete. ende sulke van vulen⁴⁾ cledren [ende van wollen clederen G] Ende onderwilen comen si dien lieden die ziec siin ende siin vorboden vander doot. Ende sulken en mach mense niet benemen. ende dats gerne .1. voorbode van laserscepe.

+ B 122a.

1) C: Van den lusen ende neten die wassen op dat hooft. G: Vanden lusen. L: Van den lusen die wassen opt hoeft.

+ G 44d.

2) G: superfluiteit

+ L 172a.

+ G 45a.

+ C 30a.

3) G: verticheden; L: verrotten.

4) G: linen