Cyrurgie

Cap. 22.
¶ Van dat die ore afgescoort es so⁺ dat si hangende blijft an thooft⁵⁾.

Alsemen scoort die ore af so⁺ dat si blivet hangende an thooft.⁺ of dat .1. [mensche L] vallet te meskieve van hogen neder⁶⁾ so dat sine ore si begrepen yewerinc tusscen alse in enen stake of in ene splintere.⁷⁾ so besiet wel of die substancie diere bleven es geheel daer die ore bi hanget. oft so groet es dat siin voetsel daer dore mach gecrigen. so nayet subtilike weder ane. Ende legt opten naet pulver⁺ van calke metten andren .2. dingen geminct. of root pulver. Ende der bat op so legt .1. plaster van stoppen blivet die ore wel gevarwt so blivet daer an. so dwaet met⁺ warmen wine ende daerna so legter op trode pulver telken vermakene tote .9. dagen. Ende daerna

+ G 31d.

5) C: Van dat den oere of es ofte hanghet. G: Vander ore af ghescoert oft ghetrocken. L: Vanden ghenen die de oren of ghescoert es of byna of.

+ B 118a.

+ L 159b.

6) G: van een huus oft van enen bome of eldere.

7) G: es begrepen van enen tacke van enen bome oft van enen nagle vanden huyse oft splentere van enen poste ofte ane eenen staken bij ongevalle.

+ C 23a.

+ G 32a.

[p. 51]

so volheylt die wonde vort met plaesteren genet in wine. Ende vele meesters heilent met zalven. waerbi mi dunct dat de zalve niet goet en es also die oude meesters jugeren. of sine ware constripatijf. dat es te seggene dwingende of stoppende. dat en doet gene zalve die gemaect es [van swinen smoute L] ten wonden alse swerte zalve. ende sonderlinge zalve die gemaect es met oliën van rosen. of met oliën van mastike. of met oliën van mirtellen. Ende dat met speciën dwingende dies gelike. alse mastic. of wierooc. drakenbloet. of aloës epatic. of noten cypressiin. of pulver van gebernt teelix.¹⁾ of met gallen. of met balaustiën. of met vele des gelike. Want in cnoesegen steden. of in zeneweger steden ⁺siin quaet geleit medicinen die vertegen.²⁾ alse ripe olive olie. of oliven. of half ripe. of enegerande smout. Ende dit settic in exemple in dese stede om dat gijs altoes vorsien siit in allen steden. Ende dat ghi comt spreken manierlike van elker steden. ende dat redelike ende naturlike ende namelike werken. ¶ Ende eist geslagen met energerande [snidenre L] wapenen alse swert. fautsoen of mes ende het af hanget metter³⁾ caken. of met enen stucke van den beene of sonder dbeen. so nayet wel tsire stede [ende stect C] in die ore altoes ene wieke die dore op houdt so dat tgat vander oren niet en verheile⁴⁾. ⁺want verheilet het soude scaden int horen. ende dat ware u [scande ende L] achterdeel ende u lachter⁵⁾ waerbi dat ghi stelt alle die leden te harer rechter steden ende nature gewijst also na alse ghi moget na u macht. ¶ Het siin selke lieden die den volke geven logene te verstane. ende seggen Ic sach dat .1. man die sijn ore [ende nese C] af⁺ was geslagen. ende hi vinct eert

op deerde quam. ende hi ginc⁺ tenen goeden meester diet hem⁺ nayde weder an. ende hi genassen wel. Dese siin onbecommert te vindene enen logenare. want si makene van hem selven. want wat dat versceden⁶⁾ es van den lichaem wat lede dat si. dat verliest also dapperlike sine geesten⁷⁾. Ende dat doot es dat en mach niet werden levende. het en werde levende van miraclen. ende dat en gesciet hier niet. Want men siet dicwile. daer men .1. gevac af sleet. eist int ansichte of waer dat si. en hevet niet so vele gehele steden datter tfoetsel dore mach comen met den geesten. so verderft dat stuc ende vertecht af. Ende somwile hevet luttel spaciën dat siin adren comende vander leveren die den stucke voetsel geven ende arteriën dewelke hem geven geesten vander herten. ende naturlike hitte. Ende in tgrote stuc dat vorder es daer en siin gene adren no arteriën. Ende men bint oec onderwilen die wonde der dat stucke af es so vaste ende persset tstuc⁺ so zere met. datmen dbloet oec daer ute duwet biden bedwange. ende dus bedervet tstuc bi scoude vanden meesters. Waerbi ic mane elken meester dat hijs hem wachte

1) L: cedix: G: tectyx; C: tedicken;

+ G 32b.

2) L: vertichen

3) C: neffens der

4) L: verstop

+ L 159c.

5) L: ende het soude den mester seer achteren.

+ C 23b.

+ B 118b.

+ G 32c.

6) L: verstorven

7) L: oft dat gheen voetsel in en heeft dat moet corrumperen ende verderven

+ G 32d.

[p. 52]

dore siere eren wille. ende tprofijt van der zielen ende van sinen zieken. so en sal hi hem gene blameringe doen sonder redene.