Gheestelijcke liedekens
(1582)–Joris Wybo– AuteursrechtvrijHet eerste deel.Nv om te comen tot verclaringhe des eersten deels, so segt Christus aldus: Wie mijn vvoort hoort ende ghelooft hem die my ghesonden heeft, &c. Als Christus hier spreect van sijn vvoordt soo verstaet hy sijn H. Euangelium, om het welcke te prediken hy van sijnen Vader gesonden was: want nademael Godt in dese laetste tijden door sijnen Sone Christum gesproken heeft, soo noemt de selue Christus, die oock ware Godt is, dat H. Euangelium sijn woort te sijne: Ende set also als den eersten trap om eyndelijck totter salicheyt te comen | |
[Folio 4v]
| |
het ghehoor sijns Euangelius. Waer wt wy alle te samen eene gemeyne leeringe hebben, dat wy die willen salich worden, ooc van het gehoor des woorts Christi beghinnen moeten, dat wt zijnen mont coemt, ende wt den mont der ghener die hy gesonden heeft Ga naar voetnoot+ het Heylighe Euangelium te prediken, tot de welcke hy geseyt heeft, wie v hoort die hoort my. Ende dit ghehoor dat Christus hier vereyscht ende noodich totter salicheyt, dat presupponeert ooc de Predicatie des H. Euangeliums: want ghelijck Paulus seyt, Hoe Ga naar voetnoot+ sullen sy hooren sonder Predicant? Soo dat hier geleert wort, hoe dat de Predicatie des H. Euangeliums moet gheschieden ende ghehoort worden: ende daer na: Hoe dat wt het ghehoor moet ghelooft worden in den ghenen van den welcken Christus gesonden is, dat is, in God den Hemelschen Vader, (als wy terstont hooren sullen) niet met een bloote Ga naar voetnoot+ wetenschap ofte vlieghende kennisse (want dat en is gheen gelooue, dewijle ooc de Duyuelen wel sulcken ghelooue hebben) maer met een vast onwanckelbaer vertrouwen. Ende hier moet seer wel ghenoteert zijn, ghelijck het woort ende het ghelooue hier by malcanderen staen, datse also nemmermeer van malcanderen en moghen gescheyden worden: want dat Godt tsamen gheuoecht heeft, Ga naar voetnoot+ dat en sal den mensche niet | |
[Folio 5r]
| |
scheyden, ghelijck van het Houwelijck gheseyt is. Want het ghehoor des woorts en ghelt voor Godt niet, ten sy dat het woort ghelooft werde: ende wederom, het ghelooue en is voor Godt gheen waerachtich ghelooue, ten sy dat het come wt het ghehoor des woorts Godts, ghelijck Paulus seyt, Ga naar voetnoot+ Het ghelooue is wt het ghehoor, ende het gehoor door het woort Godts. Soo sullen wy dan het Euangelium hooren dat Jesus Christus der werelt gheopenbaert heeft, op dat wy daer door in Godt gheloouen. Wt dese plaetse worden wederleyt sommighe Libertijnen ende gheestdrijuers, de welcke het ghelooue willen vanden woorde Ga naar voetnoot+ scheyden, dewijle sy seer hooghelijck roemen van een ghelooue dat hen coemt (soo sy segghen) door wonderlijcke reuelatien des gheests, ende het ghehoor des woorts Christi ende den gantschen Kercken dienst van Godt ingheset, verwerpen ende oock haren spot houden met de Seghelen des woorts, namelijck de Sacramenten de welcke sy een poppen spel noemen. Ende niet alleen die, maer alle menschen Ga naar voetnoot+ die den tijtel van gheloouighe voeren, ende daerentusschen soo flau ende soo traech zijn in het ghehoor des Godlijcken woorts, die worden hier oock ghestraft: want naedemael door het ghehoor des woordts Christi de Vader ende de Sone gheeert wordt, | |
[Folio 5v]
| |
so volcht daer wt, dat si hem seer flauwelijcken eeren bie het woort Christi flauwelijcken hooren. Ende naedemael dat het ghelooue wt Ga naar voetnoot+ het ghehoor is, so volcht oock daer wt datse moeten seer flau in den gelooue sijn de welcke flau in het gehoor sijn. Derhaluen so bidde ic een yegelijck om Christi wille, dat doch de groote slappicheyt eenmael mach ghebetert worden. Maer wat helpt doch datmen vele hier toe vermaent? Ick hebbet so dickmael vermaent dat ick voortaen wel mochte stom worden, Ga naar voetnoot+ want men siet doch al te weynich beteringe. Om te gaen wandelen, ende eenen pot te gaen drincken, ia om boose wercken te doen daer mede de Satan gedient wort, daer toe wort welt tijt geuonden. Item, om sijn tijtelijcke affairen te doene, ende wterlijcke profijt te soecken, daer en is niemandt flau noch slap, maer om Christi woort te hooren, daer mede de Vader ende de Sone gheeert wort, daer door het gelooue ende eyndelijck de salicheyt vercregen wort, daer toe en is geenen tijt, daer in ismen flau ende slap: Maer de Godtsalighe die hier in niet beschuldicht en sijn, die en worden van my niet ghemeynt, dan die in sulcx beschuldich zijn, gelijcker (leyder Godes) maer te vele en zijn, die worden van my gemeynt, ende die bidde ick om Christi wille, si willen haer eenmael beteren, op dat door de groote onachtsaemheyt, ia verachtinghe des Godlijcken woorts, die toorn ende | |
[Folio 6r]
| |
straffen Gods ouer ons niet en comen. Maer (om voort te gaen) hier worden oock Ga naar voetnoot+ wederleyt alle Papisten ende andere die inde plaetse van het rechte gelooue, setten de goede intentie ende meyninge, ende leeren datmen daer door Gode behaghen can in al sijn doen, alsmen slechts doet met intentie van God te behagen. Door welcke schadelijcke leeringhe, dewijle sy eenighen schijn heeft, de onwijse ende slechte menschen in hare onghelooue, superstitien, ende menschelijcke insettingen seer ghesterct worden. Hier tegen seyt de Heere, Sy eeren my te vergeefs leerende gheboden Ga naar voetnoot+ ende leeringhen der menschen. Ende Christus leert op dese plaetse, dat door het gehoor sijnes woorts ende het ghelooue de Vader ende de Sone gheeert worden. Want dewijle daer maer een God, ende maer een Gods woort en Ga naar voetnoot+ is, so en isser oock maer een ghelooue wt het selue Gods woort, buyten het welcke gheen Ga naar voetnoot+ dinc Gode aengename en is: want alles wat wt dien gelooue niet en is dat is sonde, ende het is onmoghelijc sonder dat ghelooue Gode te behagen. Daerom dat ooc metter waerheydt gheene menschen en connen gheseydt worden goede intentien te hebben, de welcke hen seluen den woorde Godts niet en onderworpen om daer na hare intentie te formeren: want een intentie buyten Godes woordt, en is gheen goede maer een quade intentie. Volcht: | |
[Folio 6v]
| |
Ende gelooft hem die my ghesonden heeft. Als Christus hier niet en seyt, Wie mijn woort hoort ende my ghelooft, maer wie mijn woort hoort ende ghelooft hem die my gesonden heeft, soo bewijst hy daer door, dat zijn woort het woort Godts is die hem ghesonden heeft, in den welcken de menschen door het woort Christi moeten geloouen. So dat Christus hier mede beuesticht de autoriteyt des H. Euangeliums, leerende dat het coempt wt beuel ende wt den mont Godes: ghelijc oock Christus noch op ander plaetsen segt, Ga naar voetnoot+ dat zijn Leere niet en is zijn Leere (te weten soo vele hy mensche was) maer des ghenen die hem ghesonden heeft. Dan hierentusschen sullen wy oock weten, tegen de Arrianen, Dat door dit seynden, Ga naar voetnoot+ de Godheyt Christi niet vercleynt en wort: Want al ist sake dat de Coningen der Aerden sulcke Ambassaten seynden die minder sijn dan sy van machte ende authoriteyt, so en is nochtans het seynden Jesu Christi, die van God den Vader gesonden is also niet te verstaen: Ga naar voetnoot+ want hoewel Christus hem seluen vernieticht ende vernedert heeft totter doot des Cruyces toe, soo is hy nochtans ende blijft altijts de Sone Gods, vander seluer natuere, substantie, ende wesen, Item vander seluer macht ende eewicheyt metten Vader, ende moet derhaluen geeert worden metten Vader. Ga naar voetnoot+ Soo dat Christus van den Vader, met | |
[Folio 7r]
| |
den welcken hy een is, door dit seynden geensins na sijne Godlijcke natuere vercleynt en wort. Nv voorder in dese woorden: Ende ghelooft hem die my ghesonden heeft, Leeren wy oock, dat wy niet alleenlijc in eenen Godt moeten gheloouen, maer in dien God de welcke Christum gesonden heeft: So dat Godt van den menschen anders niet en can bekent ofte gelooft worden tot salicheyt dan in Christo Jesu, in den welcken hy hem selven geopenbaert heeft: Want Godt (gelijc Ga naar voetnoot+ Paulus seyt) woont in een ontoeganckelijc licht. Ende niemant en kent den Vader dan de Sone, ende dien het de Sone wil openbaren. Ga naar voetnoot+Niemant (seyt Johannes) heeft oyt God gesien: Ga naar voetnoot+ maer de eenich gheboren Sone die in den schoot des Vaders is, die heuet ons verclaert. Ende so wie den Sone versaeckt, die Ga naar voetnoot+ en heeft oock den Vader niet. Hier worden wederleyt niet alleenlijck de Heydenen de welcke vele Goden hebben, Ga naar voetnoot+ maer ooc alle die ghene die roemen maer eenen God te hebben, namelijc den Schepper des Hemels ende der Aerden, ende nochtans Jesum Christum versaken dien hy ghesonden heeft. Gelijc de Joden de welcke niet en gheloouen Ga naar voetnoot+ in God die Christum gesonden heeft, maer in God die Christum (soo sy segghen) noch senden sal. Ende de Turcken, die den Mahomet Ga naar voetnoot+ in de plaetse Christi setten. Item, hier worden oock wederleyt de ghene die den | |
[Folio 7v]
| |
rechten Christum niet en hebben dien God gesonden heeft nae sijne beloften, maer eenen Christum die sy hen seluen wt hare eyghen Ga naar voetnoot+hooft versiert hebben: gelijck de Arrianen, de welcke eenen Christum hebben die geen ware God en is wt Godlijcke substantie ende natuere. Ga naar voetnoot+ Ende de Wederdooperen, de welck eenen Christum hebben die geen ware mensche en is, wt menschelijcken sade ende substantie. Dese en geloouen al niet in Godt die Christum gesonden heeft, dewijle sy den rechten Christum dien hy gesonden heeft, versaken, ende eenen anderen Christum verdichten, die van God noch belooft noch ghesonden is. Ende ten laetsten so werden hier ooc wederleyt, die verblinde Papisten, de welcke, hoewel sy den rechten Christum in sijne natueren recht belijden, nochtans niet recht en gheloouen, dat is, hare gantschr vertrouwen niet en setten in God die Christum gesonden heeft, maer veel meer in verstoruen heylighen, de welcke si in alderley siecten ende nooden aenroepen, tot groote onteeringhe Godes, die ons sijnen Christum gesonden heeft, op dat wy door hem alleene souden behouden worden. Sy segghen wel dat sy in de Santen ende Santinnen niet en geloouen, maer nochtans betuyghen sy contrarie metter daet, dewijle sijse aenroepen, want (gelijck Paulus seyt) Ga naar voetnoot+ Hoe sullen sy aenroepen, in den welcken sy niet en gheloouen? | |
[Folio 8r]
| |
Soo sullen dan alle oprechte Christi geloouighe het woordt Christi hooren, ende gheloouen in den eenighen waren Godt die Christum gesonden heeft, ende hem alleen aenroepen in den welcken sy gheloouen? |
|