Verbroken cirkel

[p. 79]

15

Op een avond zat Rolf op zijn bed een boek te lezen. Opeens hoorde hij een auto voor de deur stoppen. Even later werd er gebeld. Miep deed open. Beneden hoorde hij een mannenstem. De stem klonk bekend maar hij wist niet meer van wie die was. Wat er gezegd werd, kon hij ook niet verstaan. Na enige tijd werd er op zijn kamerdeur geklopt. Toen hij opendeed, wenkte Miep naar de woonkamer. ‘Daar zit een landgenoot op je te wachten, Rolf. Die heeft een koffer bij zich. Waarschijnlijk kersvers uit Suriname.’

Rolf keek verbaasd op. Wie kon dat zijn? Hij trok snel zijn overhemd aan, schoot in zijn sloffen en liep de andere kamer binnen. ‘Ee yongu fa e go?’ groette de bezoeker. Rolf kon zijn ogen niet geloven. Het was niemand anders dan Rudie, de douane-ambtenaar.

‘Hoe kom jij hier?’ vroeg Rolf verbaasd. Hij stelde de Surinamer voor aan Miep, die de nieuwkomer minachtend aankeek. De mannen hadden elkaar zoveel te vertellen. Rolfs familie stuurde de groeten en er werd in Suriname gestaakt en de reis was erg vermoeiend geweest.

‘Heb je al een kamer?’ informeerde Rolf.

Rudie keek verbaasd. ‘Een kamer? Neen, ik denk dat ik morgen op zoek zal gaan naar een geschikte, hoewel ik het eigenlijk druk heb deze week.’

Miep kon het niet laten spottend naar Rolf te kijken. Deze voelde de gevolgen van Rudie's onverschilligheid onmiddellijk aan en vroeg aan de man waar hij de eerste dagen zou logeren.

‘Kun je mij hier niet hebben?’ merkte deze enigszins teleurgesteld op.

‘Eerlijk gezegd, niet!’ antwoordde Rolf, ‘We hebben al een tweede kostganger in mijn kamer en bovendien weet ik niet of mijn hospita het goed zou vinden dat ik je onderdak verschaf.’

‘O, ik had er wel op gerekend. In Suriname helpen we elkaar altijd.’

Kom Rudie, je moet de moed niet verliezen. Ik zal wel mijn best

[p. 80]

doen om je voorlopig onder te brengen.’

Rolf wilde zich niet vernederen voor Miep en hij weigerde haar te vragen of ze de man voor slechts één avond slaapgelegenheid wilde geven. Hij belde Gerrit op en besprak het probleem met hem. Die had wel niet graag de eerste de beste vreemde in zijn huis maar toen hij Rolfs verhaal had gehoord, besloot hij toch maar te helpen.

Nadat Rudie een kopje koffie gebruikt had, belde Rolf een taxi en ze vertrokken naar Gerrit. Daar werd de koffer geopend en er kwam heel wat verse groente, zoutvlees, garnalen en enkele manja's uit. Onder in de koffer lagen de kledingstukken van Rudie netjes opgeborgen in plastic. Toen hij de meegebrachte spullen had verdeeld, wees Gerrit hem zijn kamer aan. Joyce gaf hem een schone handdoek en een stuk badzeep. Niet lang daarna stond Rudie te douchen. Tegen middernacht keerde Rolf naar huis terug.

Miep zei de volgende morgen niets over Rudie. Ze kende ondertussen al genoeg Surinamers om te weten, dat ze bepaalde opmerkingen maar liever achterwege kon laten. Rolf dacht terug aan de eerste drie maanden toen hij pas bij haar inwoonde. Het was bijna elke dag ruzie. Rolf kon haar toen niet uitstaan, maar was er daarna veel veranderd. Miep was een stuk gemoedelijker geworden. Ze begreep hem beter. Jammer dat de sfeer de laatste tijd weer aan het verslechteren was. Eigenlijk sinds de komst van Eddie, dacht Rolf. Hij besmeerde zijn boterhammen en keek even op naar zijn landgenoot.

‘Heb je het al gehoord van mijn vriend Rudie uit Suriname?’

‘Wie zeg je?’

‘Rudie, die knul over wie ik je zoveel verteld had na mijn terugkeer uit Suriname.’

‘O die, wat is er met hem aan de hand?’

‘Die zit in Rotterdam. Gisteravond aangekomen. Hij was nog hier.’

’Zo, het lijkt wel een stormloop tegenwoordig op Nederland hé? Allerlei gasten die onze goede naam hier komen verpesten. Ze kunnen voor mijn part verkommeren.’

‘Dat hoeft ook weer niet, beste vriend.’

‘Waarom niet? Ben jij dan de enige die niet weet wat er gaande is? Man, je wordt gewoon genegeerd als men weet dat je in Suriname komt. Ze moeten ons hier niet meer.’

[p. 81]

‘Kom Eddie, je overdrijft een beetje. Ik heb er ook weer niet zo'n last van.’

‘Ach ja, jij. Je zit ook al een hele tijd hier, niet?’

‘Zou dat dan zo'n grote rol moeten spelen? Goed, ik heb dus wel geleerd waar de bakra van houdt en waar hij niet van houdt. Soms houd ik daar dan rekening mee. Maar verder ben en blijf ik Surinamer. Als het dus alleen maar om mijn huid ging, zou ik ook veel tegenwerking moeten ondervinden, niet? Maar ik heb gemerkt dat men in het begin de kat uit de boom kijkt. Kent men je al, dan zit je goed. Op een enkele uitzonderingen na, wel te verstaan.’ Rolf schrok even van zijn eigen verklaring. Enkele jaren geleden zou hij niet zo gesproken hebben. Toen zou hij alleen de negatieve kant van de Nederlander onder de loep nemen. Weer kwam hij tot de ontdekking dat hij stukken veranderd was. En het beroerde was dat hij niet wist of hij nu eigenlijk gelijk had of dat hij het aan het verkeerde eind had. Was zijn houding alleen maar menselijker geworden of was hij op weg een zwarte Europeaan te worden, zoals sommige van zijn vrienden die pas hier waren, hem wel eens aanduidden? Hij zou het niet weten. Soms kamde hij de blanke opzettelijk af. Nu begreep hij waarom hij dat deed. Hij moest zijn houding tegenover de Surinamer bepalen en om duidelijk te tonen dat hij volledig achter zijn landgenoten stond, ging hij te ver in zijn kritiek op Nederland. Zoetjes aan werden hem heel wat dingen duidelijk. Het was nu zaak dat hij zichzelf bleef. Dat begreep hij. Hij mocht zich niet laten slingeren van de ene kant naar de andere. Hij was en bleef Surinamer. Als een Hollander iets over zijn landgenoten zei, wat niet in de haak was, moest hij het opnemen voor zijn mensen. Aan de andere kant zou hij ook redelijk blijven en de fouten van zijn landgenoten erkennen. Eddie dronk zijn koffie op. Hij zei niets meer. Miep stopte wat brood voor Rolf in zijn ontbijtzakje en deze verliet het huis met een korte groet. Toen Rolf vertrokken was, nam Eddie Miep op zijn schoot en keek haar aan.

‘Weet die knul van onze verhouding af, schat?’

‘Neen, hoe zo?’

‘Zijn houding bevalt mij niet.’

‘Ach, die jongen tilt te zwaar aan bepaalde zaken, Een beetje week, begrijp je?’

Eddie speelde met het theelepeltje.

‘Je hebt met hem ook wat gehad Miep, ik weet het.’

‘Wat zeg je me nou? Hoe kom je erbij? Ik heb met die jongen niets

[p. 82]

gehad. Nooit!’

‘Hij heeft het me zelf verteld.’

‘Heeft hij dat gedaan? Die schoft, ik krijg hem wel.’

‘Jij krijgt hem niet, anders zal ik het jou betaald zetten. Ik heb die jongen geobserveerd. Hoort zo'n beetje bij mijn studie, zie je. En ik heb gemerkt dat hij verschrikkelijk onder je invloed staat. Zo heb ik hem vroeger nooit gekend. Ik heb de indruk dat je hem op de een of andere manier tot een wrak gemaakt hebt. Je hebt hem gegeven wat hij graag van je wilde en toen heb je hem in de steek gelaten om mij. Klopt het?’

‘Ik heb hem niet in de steek gelaten. Hij heeft zelf gezegd dat hij ermee wilde ophouden. Wat kon ik anders doen dan hem te laten gaan?’

‘Zo, dus het is waar. Hm, je bent dus eigenlijk een doodgewone hoer die met iedere zwarte aanpapt. Lekker dierlijk hé? Het gaat bij jou niet om ons Miep, het gaat bij jou om onze jeugd, ons temperament. Je hebt zeker ook de legende gehoord over het tropische ritme. Je hebt me teleurgesteld, Miep. Je bent een gemene vuile hoer.’

‘Dat wist ik allang!’ klonk plotseling een stem achter Eddie. Er daalde een doodse stilte in de kamer. Eddie was lijkbleek geworden en Miep keek geschrokken op.

‘Ja, dat wist ik reeds jaren geleden toen jullie nog niet hier waren. Dat hoertje spelen met kostgangers doet ze al jaren. Maar jij bent de eerste die het haar in haar gezicht zegt en dat is jammer, want nu heb je mij pijnlijk getroffen, dus moet er iets gebeuren jongen.’

Eddies ogen ontmoetten die van de echtgenoot van Miep. Hij vroeg zich niet af waar de man plotseling vandaan was gekomen. Hij moest handelen want hier zou geknokt worden, dat begreep hij. De man naderde hem met rustige stappen. Hij was groot, zijn glinsterende ogen voorspelden niets goeds. Eddie week achteruit. Zijn handen tastten achter hem.

Hij raakte de muur. Hij keek snel naar de deur van zijn kamer. Daar moest hij zien te komen. Langzaam schoof hij zijwaarts. Toen kwam de eerste klap. Eddie duizelde even. Hij liet zijn tong over zijn onderlip glijden. Hij proefde de zoute smaak van bloed. Bij de tweede stoot moest Eddie hoesten. Nog sloeg hij niet terug. Toen daalde de man zijn vuist met kracht op Eddie's linkerwang. De Surinamer dook snel tussen de benen van de man en wierp hem de lucht in. Hij kwam met een smak tegen de tafel aan en

[p. 83]

keek versuft op. Vervolgens pakte de man een stoel en liep dreigend op Eddie af. Met een zwaai slingerde hij het meubelstuk naar Eddie. Deze sprong opzij, de stoel kraakte.

‘Blijf van me af!’ schreeuwde Eddie, ‘of ik maak je kapot!’ ‘Probeer het eens, nikker!’ krijste de man terug. Eddie begreep dat hem veel meer te wachten stond. Aan de muur hing een visnet. Hij rukte het naar zich toe en wierp het vervolgens over het hoofd van de man. Deze dook te laat weg. De man raakte verstrikt in het touwwerk. Eddie gaf hem een duw en snelde het huis uit, Miep achterlatend met haar echtgenoot.

De volgende dag kwam Eddie met Rolf zijn spullen ophalen. Twee politie-agenten vergezelden hen. Die waren echter niet nodig. Alles lag netjes ingepakt bij de trap en Mieps echtgenoot bleek niet aanwezig te zijn. Miep sprak weinig. Ze antwoordde kort op de vragen die de politie-agenten haar stelden.

‘Mijn man is weg en hij komt niet meer terug,’ zei ze zacht.

‘Waar kunnen wij hem vinden?’

‘Hoe zou ik het weten? Hij heeft zijn spulletjes gepakt en is verdwenen.’

‘We wilden eigenlijk ook zijn verklaring horen.’

‘Ik kan u verder niet van dienst zijn heren. Ik ben blij dat ik zo'n slappeling kwijt ben. Als het geen negers waren, had hij niet zo'n drukte gemaakt. Hij heeft het al jaren toegestaan.’

De twee jongemannen verwijderden zich haastig, toen ze merkten dat een groep mensen zich voor de stoep had verzameld. Ze stopten een taxi en lieten zich naar een pension rijden. Daar bleven ze totdat ze erin slaagden een andere kamer te vinden. Rolf vond een kamer in het westen van de stad, terwijl Eddie in het centrum ging wonen.