Verbroken cirkel

[p. 33]

6

Rolf en Miep hadden al geruime tijd een vaste verhouding. Zij was bijzonder veeleisend en begon al over echtscheiding te praten. Rolf wist dat hij niet van haar hield. Hij had aan een snel avontuurtje gedacht, maar zeker niet aan zo'n vaste relatie. Met zijn studie ging het bergafwaarts. Iedere avond als hij in zijn bed lag, dacht hij aan de situatie waarin hij verkeerde. Het zat hem niet lekker. Soms stond hij midden in de nacht op, om zijn gedachten op papier te zetten. Dat kalmeerde hem enigszins. Wanneer Rolf zijn maîtresse over zijn problemen sprak, haalde ze haar schouders onverschillig op, keek hem hoofschuddend aan en maakte dan een klakkend geluid met de tong, terwijl ze een diepe zucht liet horen. Rolf begreep wel dat hij van haar niet veel steun hoefde te verwachten en besloot zijn toevlucht te zoeken bij enkele goede vrienden.

Max, de oudste, was dertig. Een onderwijzer, die graag sociaal werk deed en die reeds menige landgenoot uit de moeilijkheden geholpen had. Hij studeerde aardrijkskunde, maar interesseerde zich voor de Surinaamse cultuur. Een typische karaktertrek van hem was, dat hij een zwak had voor verliezers. Zodra hij merkte dat iemand op welk terrein dan ook het onderspit ging delven, begon hij direct een houding aan te nemen die het slachtoffer tot troost diende. Max was ook erg geliefd bij de vrouwen.

Gerrit was ook onderwijzer. Zijn hoofdakte had hij in Nederland behaald. Hij studeerde geschiedenis. Zijn humoristisch karakter was er de oorzaak van dat hij niet alleen veel vrienden maar ook vijanden had gemaakt. Keihard en ongevoelig als hij was, toonde hij zich een waardige tegenpool van Max en Rolf. Hij scheen de Hollander te begrijpen en prees hun ijver, zuinigheid en trouw aan de vrouw. Zelf was hij met een Surinaams meisje getrouwd, maar hij moest wel toegeven dat een mooie vrouw geenszins zijn blikken ontging.

Eddie, de jongste, studeerde rechten. Deze grote, donkere Surinamer had altijd een glimlach op zijn gelaat. De jongens beschouwden hem als het gezelligste lid van het clubje.

[p. 34]

Met zijn gitaar vormde hij een onvergetelijk begrip. Wanneer er genoeg gesproken was, had hij altijd een melodietje klaar dat door het groepje met veel overgave gezongen werd.

Dan was er nog Hendrik, een Hollandse jongen. Zijn belangstelling ging meer naar Surinaamse meisjes uit dan naar discussies, hoewel hij altijd zijn best deed om er bij te zijn als de rest van het groepje vergaderde. Evenals Eddie was hij vrijgezel. Als kunstenaar ging Hendrik vaak naar exposities en zo had Rolf, die ook dikwijls naar exposities ging, hem ontmoet. Zij bekeken een werkstuk van Salvador Dali, leverden beiden commentaar op het schilderij en beschouwden elkaar vanaf die dag als vrienden.

Rolf bezocht geregeld de bibliotheek. Meestal op zoek naar boeken die over zijn land gingen. Albert Helman was zijn favoriet geworden, maar ook de recente werken van in Nederland verblijvende Surinaamse dichters bleven zijn aandacht trekken. Zuid-Amerika was voor hem een obsessie geworden. Zijn studie leed er heel erg onder maar dat kon hem gewoon niet schelen. De brieven uit Suriname bleven binnenstromen, maar Rolf antwoordde slechts met een kaartje. Iedere keer als de vraag ‘hoe gaat het met je studie?’ zijn ontvangen brieven ‘ontsierde’, voelde hij een steek door zijn hart gaan. Dan had hij gelijk geen zin meer om te schrijven. Miep moest hem er dikwijls aan herinneren dat een broer of zus jarig was. Want zelfs dat hield hij niet meer bij. Zijn maitresse was maar wat blij dat ze hem ergens mee van dienst kon zijn. Rolf raakte verbitterd door de grote tegenstellingen tussen de vroegere kolonie Suriname en het moderne Europa. Het beviel Miep niet dat Rolf zo verandererde. Dikwijls probeerde ze hem op te porren en stelde ze voor dat ze samen naar de bioscoop gingen. Maar hij had daar zelden zin in. Zijn relatie met de vrouw interesseerde hem niet.

Op een dag zaten Rolf en Miep in de huiskamer een kopje koffie te drinken. Zwijgend nipten ze aan hun kopjes. Slechts het geluid van de koelkast, die aan- of afsloeg, was hoorbaar. Miep merkte wel dat er iets op komst was. Rolf las: ‘Drama op de Kaap, jaloerse Surinamer steekt landgenoot neer’. Hij las niet eens wat er daarna volgde. Het bekende motief, dacht hij. Wat hem het meest bezig hield was die grote mond, die de Nederlander weer opzette. ‘Ze hebben weer voer,’ peinsde hij hardop. Misschien te luid, want Miep keek vragend op.

‘Zei je wat, schat?’

[p. 35]

Rolf keek geïrriteerd op. ‘Neen, ik las hier net iets over mijn landgenoten.’

O, dat van die vent die zijn eigen neef met een mes te lijf ging? Ja, dat gebeurt wel eens tegenwoordig hé! Ze moesten dergelijke gasten het land uitzetten. Het wordt hoe langer hoe erger met die lui.’

Rolf zei niets, maar stak een sigaret op. Hij luisterde nauwelijks naar het gebabbel van Miep. Wat wist die immers van de Zuidamerikaan? Wanneer hij zich bedreigd voelde door een rivaal, zou hij misschien nagaan of het betrokken meisje wel rivaliteit waard was. Van het resultaat zou het afhangen of hij lastig werd. Maar als hij getrouwd was en hij wist dat zijn vrouw hem met een andere bedroog, dan kon het wel gebeuren dat hij precies zo handelde als die Surinamer op de Kaap die zijn eigen neef neergestoken had. Dat was nou eenmaal het Zuidamerikaanse temperament. Plotseling kon hij zich niet meer bedwingen. ‘Miep,’ sprak hij, ‘ik heb over onze verhouding nagedacht. Er is iets mis. Ik wil ermee kappen.’

Het werd stil in de kamer. Rolf schraapte zijn keel, richtte zich op en concentreerde zich weer op de krant. Na enige tijd deed Miep haar mond open. De ‘a’ van het eerste woord dat ze wilde uitspreken werd echter bruusk afgebroken toen ze haar lippen weer sloot. Het leek een eeuwigheid te duren voordat ze Rolf in de ogen aankeek en zei: ‘Je bent toch geen bangerik, Rolf?’ Na deze woorden stond ze op, ging naar haar kamer en deed de deur op slot, geen aandacht bestedend aan de reactie die op het gelaat van Rolf vorm kreeg.