Het groene labyrint

[p. 26]

3

De terugtocht ging moeilijker dan ik mij had voorgesteld. Ik begon me zelfs af te vragen of de plekken aan de beschadigde bomen wel zichtbaar zouden zijn. Na enige tijd lopen wist ik het al. Er restte mij nog maar één ding te doen: terug te keren naar de cocospalm en mij in te graven. Zo was ik het veiligst. Een vluchtige blik vertelde mij dat er genoeg grote bladeren lagen. Met een breed schutblad groef ik een kuil in het tamelijk mulle zand. Erg diep kwam ik niet, want al gauw stuitte ik op een harde onderlaag. Het bleek een schelprits te zijn. Wroetend bereikte ik eindelijk de gewenste omvang en ik stapelde droge bladeren in de opening, in de vorm

[p. 27]

van een bed. In het duister ging ik op zoek naar een bos stevige twijgen en legde die dwars over de kuil. Daar overheen weer wat grote bladeren en zo had ik een luchtig bed. Gelukkig lag dit terrein behoorlijk hoog, zodat het grondwater geen kans had om mij te bereiken.

Plotseling voelde ik me erg eenzaam. Om mij heen klonken allerlei geluiden. Dichtbij kraste een owrukuku zo irriterend dat ik mijn ergernis niet kon onderdrukken en met een gil het dier verjoeg. Geruisloos vloog het naar een andere boom, want kort daarop hoorde ik het verderweg krassen. Ik draaide me om en om, maar kon niet in slaap vallen. Telkens gingen mijn gedachten naar huis. Wat een nacht zou mijn vrouw nu hebben. Waarschijnlijk zat ze in Karwasjimo bij onze kennissen. Men zou tot laat in de nacht blijven zoeken. Zouden ze de drijvende benzineblikken vinden? Het verschil tussen eb en vloed was zo groot dat die dingen gemakkelijk naar bewoond gebied konden drijven. Het zweet brak mij uit. Hoeveel leed bezorgde ik mijn mensen op dit moment. Ik moest er niet aan denken. Eindelijk, dood-op door de spanningen van die dag, verzonk ik in een zeer onrustige slaap.

[p. 28]

Instinctief werd ik wakker. Het kon gebeurd zijn door een geluid dat mij gestoord had, ik wist het niet. In ieder geval richtte ik mij moeizaam op, in mijn versufte toestand niet goed begrijpend wat mij had laten schrikken. Maar wat ik kort daarop hoorde, deed mij van ontzetting tussen het bladerbos wegkruipen. Nog geen vijftig meter van de slaapkuil verwijderd klonk een wreed gebrul dat zich door de begroeide omgeving heen boorde. Zo dichtbij had ik nog nooit een tijger gehoord. Ik hield me heel stil. Het beest had waarschijnlijk van deze omgeving, net als ik, zijn slaapgelegenheid gemaakt. Het scheen het niet bepaald op mij gemunt te hebben want ik hoorde het niet dichterbij komen. Af en toe gromde het wel even en uit de richting waar het ongeveer moest liggen, klonk een tamelijk onregelmatig geluid. Ik had er echt geen idee van wat dat kon betekenen. Soms sloeg het dier heftig met zijn poten tegen de grond of speelde het met wat droge bladeren. Ik bleef in dezelfde houding liggen tot het geschreeuw van de vogels mij vertelde dat het al zeker zes uur moest zijn. Veel had ik niet geslapen, maar ik was nog springlevend. Voorzichtig schoof ik het bladerdek van mijn hoofd af en loerde naar buiten. Het was

[p. 29]

zonnig en er hingen overal dauwdruppels. Ik kroop behoedzaam uit mijn hol en nam de omgeving op. Alles zag er vredig en rustig uit. Ik ontdekte kolossale tijgersporen en bleef bij een opgeworpen hoop bladeren staan. Die had er de vorige dag nog niet gelegen. Haast onhoorbaar naderde ik het opwerpsel en begon met een stok het heuveltje af te breken, klaar om achteruit te springen als zou blijken dat zich daaronder een giftige slang had genesteld. Toen, eensklaps, vertoonde zich het bloederig karkas van een opengereten hert aan mijn ogen. De ingewanden puilden uit het afzichtelijk verminkte rompgedeelte. Op de grond werden, naarmate ik verder groef, stukjes afgescheurde huid en bloedspatten zichtbaar. Er ging een rilling door mij heen. In plaats van dit hert had ík hier kunnen liggen. Eerst nu werd het mij duidelijk hoe de tijger moest hebben huisgehouden. Eenmaal over deze schok heen, kwam ik tot het besef dat er voor mij eigenlijk een wekenlange voorraad aan vlees lag. Het geluid dat ik in de nacht gehoord had, was beslist afkomstig geweest van het monster, dat het warme bloed had opgeslurpt. Voorlopig zou het wel niet terugkeren om het vlees te verorberen, maar veilig was deze plaats niet meer.

[p. 30]

Kon ik er maar op de een of andere manier in slagen een vuurtje te stoken...

Een deel van de morgen benutte ik om te proberen een vonkje te halen uit wat houtmolm. Van de indianen had ik geleerd een vuurboog te maken maar ik had helaas nooit genoeg belangstelling getoond voor hun uitleg, zodat ik enige tijd aan het draaien bleef zonder dat het hout begon te gloeien. Toen ik merkte dat het niets uithaalde, besloot ik het er toch maar op te wagen naar het strand terug te keren. Daar had ik in ieder geval de kans dat een visser mij zag. Ik dronk nog wat van de noten, wikkelde enkele in een paar bladeren en aanvaardde de tocht naar de kust. De sporen die ik de vorige dag had achtergelaten waren nog duidelijk te onderscheiden. Soms twijfelde ik even of ik de juiste richting volgde, wanneer de aarde afdrukken vertoonde van de grote mirafroyti. De vorm van diens poten heeft veel weg van mensenvoeten. Wanneer ik merkte dat het verkeerd ging, legde ik een paar takken op een hoop als een herkenningspunt. Dan liep ik een eind terug en onderzocht de sporen weer nauwkeurig.

Zo kwam ik tenslotte in de buurt van de zee.

[p. 31]

Toen ik tussen de mangroven door de schittering zag van de weerspiegeling van de zonnestralen, begreep ik dat daar de zee of de riviermond golfde. Voorzichtig baande ik mij een weg door de oeverbegroeiing en ademde de frisse zeelucht in.

Nauwelijks hadden de ibissen mij ontdekt of ze vlogen naar een andere plaats langs het strand. Er waren ook enkele opetes. Ze schenen het druk te hebben met het kaal pikken van een dood dier. Het kadaver verspreidde een rauwe lucht. Ik besloot maar een eindje verder te wandelen. Het geluid van de branding klonk boven alles uit. Ik kon niet vaststellen of het eb werd of vloed. Ik was al blij genoeg met de vreemde tekens die de vogels met hun pootjes in het zand hadden gekrabbeld. Onwillekeurig kreeg je het gevoel alsof je thuis zat bij je mensen.

De uren verstreken en ik zat maar in het zand. Ik tuurde naar de overkant van de rivier. Vaag zichtbare rookkolommen stegen op aan de horizon. Daar moesten de indianenhutten staan. Daar moest Karinja liggen, mijn Karinja, het prachtige dorp van de Caraïben. En welke angsten stond mijn vrouw nu uit in dat dorp? Of zou ze al berust hebben in het noodlot? Nee, tot

[p. 32]

op het laatste moment zou ze blijven hopen op een weerzien...

Het ruisen van de zee klonk nu als in een droom. Alles leek zo onwaarschijnlijk. Het ergste was dat ik heel in de verte de plaats kon zien waar ik thuis hoorde, zonder er bij te kunnen komen. Ik kon nauwelijks zwemmen. En bovendien zou het zonder gereedschappen weken duren voordat ik een vlot had gebouwd om de oversteek te wagen. Zelfs dan moest ik nog rekening houden met de sterke stroming en met de verraderlijke golven. Nee, het werd tijd dat ik mij begon aan te passen aan de omstandigheden.

Tegen elf uur besloot ik te beginnen met de bouw van een primitieve hut. In de nabijheid van het strand verzamelde ik een grote hoeveelheid bladeren van de wilde banaan. De bladsteel van deze plant is slechts van buiten taai, van binnen is hij erg zacht, zodat hij zich gemakkelijk laat afrukken. De zeer grote bladeren zouden goed dienst kunnen doen als dakbedekking. Vervolgens hakte ik met een platte steen net zo lang op een aantal lianen tot de stevige planten stuk gingen. Nu had ik nog wat twijgen en takken nodig. Ik liep een heel eind langs het strand in de hoop wat geschikt drijfhout aan te treffen. Ik

[p. 33]

vond inderdaad wat stokken en takken die waren aangespoeld en op de modderige gedeelten van de oever waren blijven steken. Zo kon ik tenminste een begin maken met het werk.

Ik keek uit naar een geschikte plek waar de hut zou kunnen staan. Al snel ontdekte ik een paar bomen die in de vorm van een vierkant bij elkaar stonden. Dat moet ik juist hebben, dacht ik, en ik sleepte de voorraad materiaal erheen. Daarna ontdeed ik de grond van alle onkruid, wat erg veel moeite kostte, omdat niet alle planten zich gemakkelijk lieten verwijderen. Voordat ik kon beginnen met het eigenlijke werk, stond de zon dan ook al pal boven mijn hoofd.

De rechte stokken bond ik aan de vier bomen. Met de taaie lianen ging dat prima. Het aanbrengen van de twijgjes en de takken dwars over het gevormde vierkant nam meer tijd in beslag omdat deze voorwerpen niet regelmatig van vorm waren en dus niet bij elkaar pasten. Toen de hut gereed was, nam ik een bad in de rivier. De zon scheen nog even onbarmhartig op het landschap. Het was heerlijk te genieten van de koelte van het water. Ik ontspande mij helemaal en liet de golven vrij over mijn hoofd glijden. Toen ik er genoeg van had, stapte ik op de oever

[p. 34]

en trok mijn kleren aan. Een moment bleef mijn blik rusten op een roodachtig voorwerp dat tussen het struikgewas verscholen lag. Ik ging er snel naar toe en ontdekte tot mijn stomme verbazing het half gevulde benzinetankje dat door de branding op de oever gesmakt was. Van blijdschap greep ik het voorwerp vast, hield het een poosje omarmd en schroefde toen het dopje los. Ik rook er aan. Benzine. Dezelfde geur die mij soms ziek maakte, stond ik nu op te snuiven. Eindelijk weer iets dat mij dichter bij de redding bracht. Ik liet geen minuut verloren gaan en stapelde dicht bij de hut een hoeveelheid sprokkelhout op. Vervolgens zocht ik wat houtmolm bij elkaar. Toen goot ik een scheutje benzine over de piramide. Nu begon ik twee keisteentjes net zo lang tegen elkaar te wrijven totdat de vonkjes eraf spatten. Spoedig sloegen ze over naar het brandhout en even later was ik de gelukkige bezitter van een vuurtje. Ik deed mijn best om het zo lang mogelijk aan te houden. Daarom begon ik heel veel hout te verzamelen. De grootste blokken wierp ik alvast in het vuur. Die zouden ervoor zorgen dat zelfs tijdens mijn afwezigheid het vuur bleef branden, want ik had besloten het hert uit het bos te halen.