|
| |
De Menuet en de Dominees Pruik.
Die een kuil voor een ander graaft zal 'er zelve in vallen.
De braave Eerrijk, om zyn gulle en heusche zeden,
Van alle hupze liên bemind,
Liet Clorimeen, zyn waarde kind,
Met Damon in het huwlyk treeden.
Ik weet niet, hoe veel vryers zy
Genoodzaakt was den zak te geeven
(Dit is my juist niet net geschreeven),
Althans 't getal was groot. De vleyery is vry.
Het meisje was zo schoon, zo jong, en zo lieftallig,
Zo geestig, zoo inneemend, zo bevallig -
Het kon niet anders zijn. Nu, Damon trok den prijs.
Wat koos de lieve dame wijs!
Hy was de voorkeur overwaardig:
Verstandig, fait à tour, van imborst bly, goedaardig;
Van goed geslacht; in 't roompje zyner jeugd; -
Zy scheenen beî gevormd voor 't hof der Liefde en Vreugd
En had hy geld? wat vraag! - Als water. Al zyn dagen
Besluit de Schoone in 't eind met hem,
Verzekerd van haar 's vaders stem,
Cordaat de Huwlykskans te waagen.
Vernoegde Eerryk geeft een prachtig Bruiloftsfeest,
Verzoekt de wederzijdsche vrinden,
Zich by de féte te doen vinden.
Dit gul verzoek, word, bly van geest,
Door de Familles aangenomen.
| |
| |
De dag verschijnt, tot hunne trouw bepaald,
Elk maakt zich vaardig om te koomen,
Wijl vreugd uit aller oogen straalt.
De heele stad loopt uit: men ziet de koetsen rijen.
De knegten zijn gekleed in nieuwe liverijen.
Het schoone span is opgesierd
Met kostbre tuigen. 't Volk beschouwt het met genoegen,
Wijl 't vast om 't prachtig huis des braaven Eerrijks zwiert,
En zich om hek en stoep vervoegen:
‘Hé! dut zyn koetsjes! de ien nog meer verguld as d'aêr;
(Zo spreekt het) ‘wel, wat of de Rykelui verzinnen?’
De knegten staan geschaard, men leidt de dames binnen:
Elk maakt zyn compliment aan het gelukkig paar.
De Heeren poogen 't van elkaêr
Door politesses af te winnen.
Mijn waarde vriend (door Clorimeen
Begroet als haaren broeder;
Haar vader huwde met zijn moeder)
Begaafde Tirsis, zong van haar bekoorlykheên,
Van 't blaakend minverlangen,
Dus hief hy aan: ‘o Zalige Echt,
Hoe wel voegt gy den bloem der jaaren!
O lieve staat, waar in aan ons is opgelegd,
Den wellust aan den pligt te paaren!’
Hoe prachtig was het in de ruime Bruiloftzaal!
De blonde Vreugd deed zich hier vinden,
Nooit zag men aangenaamer maal,
Dan Eerrijk gaf aan zyne vrinden.
Het fijn gehoor wordt door een fraai muziek gestreeld;
De nette tafel bied de keurigste geregten.
Geen Bruiloft zonder dans; 't word avond; men beveelt
Voort plaats te maaken aan de knegten.
Elk vliegt op Tirsis' wenk. Zie daar,
Behoorelyke ruimte om Menuets te dansen.
't Wel geordineerd orkest is klaar;
Het helder waslicht spreid zyn flikkerende glanssen,
En gloeit op borst- en hoofd-juweelen van de bruid
En haare schoone speelgenooten.
Het lieflyk snaar- en blaas-geluid
| |
| |
Verleevent alles; - doet den lust ten dans vergrooten.
Myn aangenaame vriend, in deeze kunst volleerd,
Verzoekt der Bruid de hand, die zy hem voort vereert;
Den Bruigom wordt die gunst door Sylvia gegeeven.
Zy gaan niet, maar zy zweeven;
Bevalligheid zet alles fraaiheid by.
Wat houding! hoe gemaklyk, los en vry!
Hoe weeten zy zich op 't voordeeligst te vertoonen!
't Getal der dansenden groeit met de blijdschap aan.
Dorinde ziet juist Eerryk staan;
Zy vraagt zyn hand; hy tracht zich te verschoonen.
De lieve dame zegt, met een verblyden geest
(Daar z' hem beschouwt met vleiende oogen):
‘Hoe! niet te dansen op zyn dochters Bruiloftsfeest?
‘Denk niet, dat ik dit zal gedoogen.
‘Neen, zeker niet! wel foei, Papa! 't waar zond' en schand.
Zy neemt daarop zyn nog half weigerende hand;
Hy volgt haar lachend, zegt: ‘Gy zijt voor vast bedroogen.
Het geen ik 'er van wist heb ik al lang verleerd.
Geen eerlyk man heeft ooit een vrouw geresisteerd;
Ik zal, zo goed ik kan, my kwyten.
Maar, snoepig meisje! 'k weet, gy zult het my verwyten,
Dat ik het onderneem: 'k heb in geen twintig jaar
Eén pas gemaakt. Bedenkt ge u nog?’ - ‘Wel neen ik!’ - ‘Daar!
Ik zal 't niet jonger doen, maar my by u vervoegen.
Myn dochter is de Bruid; myn hart zwemt in genoegen.’
Zy dansen, met het nieuwe Paar,
Een fraaye Menuet. ‘Zo!’ zegt de jonge dame,
‘Wel ouwe Heer! gy zijt geen vreemdling in dat werk.
Gy danst, 't is waar, en Philosophe; maar ik merk,
Gy weet hoe 't hoort.’ - Hy weêr: ‘dat ik nu afscheid name?’
‘Goed, zegt ze, ik ben voldaan. Ontvang voor uwe kunst,
(Zy geeft hem, snap! een kus) dit teken myner gunst.’
't Wordt laat. De Bruidegom verlangt (en 't is met reden)
Om met zyne Engelin in 't slaapvertrek te treden.
Men danst de Bruid naar bed, en 't ovrige der nagt
Word vrolyk, word luidruchtig doorgebragt,
Er word gecontredanst, wat ben je me! gezongen,
En braaf in 't honderd omgesprongen;
Myn vriend weet steeds wat nieuws tot meerdring van de vreugd.
| |
| |
Er is niets onbetaamelyks bedreeven.
Wie heeft van welberedeneerde deugd
Ooit meerder blyken, dan dit braaf geslacht gegeeven?
Het Feest begon met vreugd, en nam met vreugd een end.
Maar, wat gebeurt er? 't wordt (ik weet niet hoe) bekend,
Dat Eerryk heeft gedanst. - Zie daar! de Predikanten
(O, 't zijn daar zulke groote Santen!)
Zijn aanstonds in de weêr, doorsnuflen alle ding.
En, of er Heintje Pik meê speelde
(Die hun misschien dit nieuws meêdeelde),
De braave man was Ouderling.
Toen was 't 'er gaans. De eerwaarde en zeer geleerde Heeren,
Dat godloos dansen te verleeren;
Zy waaren boos, en 't was ook geen geringe spijt,
Dat geen van allen tot de Bruiloft was gebeden.
Men hield Conclave by de Zoo, Zoo! in de straat.
Dit waren broeder Drijfdoors reden:
‘Collegaas! 'k zeg, dat m' inderdaad
Dat hemeltergend dansen moet beletten.
Een Ouderling te dansen! - 'k gruw er van.
En, volgt men myn advis? men sluit hem in den Ban.
Waar zijn de kerkelyke wetten?’
‘Hier,’ sprak de broeder Endéémaar,
‘Maar zien wy toe tog onzéé handen
(Déé zaak is teder) niet te branden;
Die Eerryk is, als hy begint, ook al heel raar.’
‘Ja,’ (zei Paap Dweepziek, met zyn ingetrokken weezen),
‘Collega, 't moet zo zijn.’
‘Wel wis,’ sprak broeder Valscheschijn,
‘Laat my er meê begaan, en daar is niets te vreezen.
Er is een zek're Wet. Ei, geef my 't Kerkenboek,
Op dat ik die eens voor u zoek.
Collegaas, 'k zal ze eens leezen.’
De Zoo, Zoo snoot zyn neus:
In 't jaar der Gratie Domino.
Een duuzend mît vyfhonderd ende tagtig.
Item, zoo es ook ons begieren al eindragtig
End vreumeliken, dat men mitter hand,
| |
| |
Uit onsder kerkregiering band,
Wie Battementen ofte waardschap zal bezouken,
Hi ne mag geen Ouwerling meer weesen; mer zo hi
Zin al te snooy gedrag Publiqliken zal vlouken,
Dan lees hum braaf de Les, en laat hum daar meê vri.
Mer, hevet hi gedanst mit al te bliden geeste,
Al was 't op zin liefs vrouw of zin liefs dogters Feeste,
Men sluut hum in den Ban, op dat hy daar voor ly.
Hi ne mag nemmermier die zuuvre kerk regieren.
Toen ging er een gejuich op by de vieren,
Vergaderd tot dat heerlyk werk.
‘Wel Broêrs!’ zei Drijfdoor, ‘dat loopt ons hier kostlyk mede!
Wat my betreft, ik maak my sterk,
Hem in den Ban te doen. Die wet komt schoon ter snede.
Hy heeft gedanst, de zaak is niet verdigt;
Hy durft het niet eens tegenspreeken.’
‘Ja, maar,’ zeî Endéémaar, ‘déé zaak is van gewigt,
En Eerryk zal 't niet laaten steeken’ .....
‘Collega Endéémaar, ambtshalven, en uit pligt,’
Sprak Valscheschijn, ‘zijn wy hier toe verbonden.
Wees gy een van de stomme honden,
Maar ik zal doen 't geen myn consciëntie my gebied.
Ik schroom de Waereldgrooten niet,
Dat kan het volk van God getuigen.
Het past geen braave Dominéés,
Ooit voor den waereldlyken arm in 't minst te buigen.
Des Heeren knegten past geen laffe waereldvrees’ .....
‘Wie vreest haar van ons?’ riep toen Drijfdoor, ‘wy haar vreezen?
Ik, ik zal Eerryk graag zyn vonnis voor gaan leezen,
Zo fraai en zo omstandig als 't behoort.’
Toen vatte Dweepziek, grijnzend, 't woord:
‘Ik moet van gantscher harte, uw heilgen iever pryzen.
Ik heb van 't geen er is misdreeven groot afgryzen.
Ja, staan we als mannen voor het kerklyk reglement!
Betoonen wy ons Boanergen,
En maaken we onze trouw des Heeren volk bekend;
Ja, doen wy meer dan m' ons kan vergen.’
De vrouw van broeder Endéémaar,
Kweselia, was juist toen in de kamer.
Toen was 't weêr: ‘Ja! ei, zeg je zo? wel! is het waar?
| |
| |
Maar mag ik 't vraagen? is myn mantje niet bekwaamer,
Dan broertje Drijfdoor, om een Heer van dat fatsoen
Dit lieve boodschapje te doen?
Och, Broedertjes! ik kan het je niet zeggen,
Hoe vriendelyk hy al zyn zaakjes kan beleggen,
Wel, wel! je weet het zoo niet half.
Maar 't is een man! een man gelijk een kalf.
Ook Paatje lief, ook Poeteltje, ook myn Boutje?
Och, by is 't eige schatje van zyn vrouwtje!
Wy weeten 't wel, niet waar? Och 't is zoo'n Priddekant,
Zoo'n Priddekant!’ Zy gaf hem toen wel duizend kusjes.
En hy wees haar, vry wat verlegen, van de hand;
Maar 't schijnt, die zoete fijne zusjes
Zijn vry gevoeligjes voor Boutje lief ... Enfin! -
Zy zweeg, en ging voorts weg, maar broeder Valscheschijn
Hervatte 't woord: ‘Collegaas! 'k heb daar flusjes,
Eer zuster ons viel in de reên,
Al zitten denken, dat men deeze fraaie historie,
Moet brengen voor de Consistorie;
Collega Dweepziek zal dit best van ons, zo 'k meen,
Verrigten. Hy weet tog altoos het volk te treffen’ ....
‘Maar zo er Eerryk is,’ vroeg Endéémaar ....
‘Wat praat? (was 't antwoord) Broêr! kunt gy dan niet beseffen
Dat hy er niet zal zijn? Voor hem is geen gevaar;
Hy zal er deeze week niet komen,
Hy heeft te veel in 't hoofd met zyn gebruiloft; hoor,
Het moet er nu met een maar door.’
Er wordt met eenen voorgenomen,
Om aan den grooten Kerkeraad
Die schennis voor te draagen;
En morgen zou dat zijn. Wel heerlyk! al zyn dagen!
De Paapen stemmen 't op. 't Word laat.
Kwezelia verzoekt de Broêrtjes om te blyven;
Zy wordt bedankt: die moest studeeren voor zijn Preek;
Die by een vroomen zijn; een derd' had veel te schryven;
Daar by, 't was zulk een drokke week!
Er wierd dan nog een fles, al staande, leêg geschonken,
En door de Zoo Zoo's opgedronken.
Toen zeilden zy naar huis. Wat waaren zy gesticht!
Geen wonder, ieder had gedaan naar amt en pligt:
| |
| |
De groote Kerkeraad vergadert, zy begeeven
Er zich godvrugtig heen. Naauw was 't getal compleet,
Op Eerryk na; die was juist thuis gebleeven;
Toen Dweepziek dees geleerde Harangue deed:
‘Och! wat is 't my niet hard - maar 'k mag my niet onttrekken,
Myn Broeders, zulk een gruweldaad,
Als my ter ooren kwam, te ontdekken
Aan deezen hoogen en eerwaarden Kerkeraad.
'k Ben voor het plooien; 't is me ook menigwerf gebleeken,
De vroomen zijn niet altoos even sterk.
Is David, Salomon, - is Simson niet bezweeken?
Het vleesch is zwak. Maar dat een Ouderling der Kerk
Durft danssen, God der Wraake! hoe, kond gy dit aanschouwen?
En schoot g'uw donder niet op dien strafwaarden neêr!
Maar wy, uw knegten, zijn getrouw aan hunnen Heer;
Wy, die, al strydende, het geestlyk Sion bouwen,
Wy zullen zorgen voor uwe eer.
Eerwaarde Broeders Ouderlingen!
Heeft ooit Gods Kerk zo snood een tijd beleefd?
't Berigt is waar, dat wy ontvingen.
't Is broeder Eerryk, die zich dus vergeeten heeft.
Gy ziet, wy zijn verpligt, amtshalve en in gemoeden,
Zijn gruwel hem te doen verstaan.
Ik hoop de Heere zal zijn knegten wél behoeden,
Vertrouwen wy op Hem, als wy ten stryde gaan.
Hy heeft gedanst! ô misdaad! ô godloosheid!
Hy heeft gedanst, wat overlegde boosheid!
Dit is des Satans eigen werk.
Het kan geen zwakheid zijn; 'k sprak anders niet zo sterk.
Het schepzeltje ('t is ons bekend) kan ons doen vallen:
Maar ziet, een Ouderling der ééne waare Kerk,
Die met ons waaken moet op Sions lieilge wallen,
O helsche daad! ô, ach! die danst een Menuet!
Dat eischt een strenge straf: men moet hem naar de wet, -
Naar Onze wet hem censureeren.
Hem stellen uit het Kerkbestuur, nu en altoos. -
Eerwaarde Broeders! wien zult g' hier toe committeeren?’
Men overlegt de zaak, kwanssuis, men koos
Collega Valscheschijn en Drijfdoor, Dweepziek mede,
Met Endéémaar: men scheid te vrede.
| |
| |
Men liet voort alles op de vier Collegaas staan.
Men prevelt het Gebed: 't was dus verre - afgedaan.
Niet dat juist al de Ouderlingen
Volkomen zijn te vreên met dit besluit, - gansch niet!
Daar Eerryks knegts ter winkel gingen,
Zien dit met weêrzin en verdriet;
Hier was maar nadeel uit te wagten,
Doch 't vonnis was niet te verzagten.
En, Hemel! twisten met de braave Dominees!
Zy worden Jaabroêrs, schoon uit vrees.
Myn schrandre vriend had reeds de heele zaak vernomen,
Hy waarschuwt daadelyk zijn vader, zegt: ‘'t Gerucht
Is waar. De Zoo Zoo's zullen komen.
Wat dunkt u wel van zulk een klugt?
Men zal, geloof me! een Deputatie,
Met alle Kerkelyke statie,
Hier zien. Gy hebt gedanst, en weet, dat mag niet zijn.
Men heeft, door al de oude Kerkeboeken
(Dit 's zeker 't werk van dien verd...den Valscheschijn)
Een wet gevonden, die dit strengelyk verbied
En ter censure doemt die zich hier aan bezondigt.
Dit wordt, ten deftigsten, welhaast u aangekondigd.
'k Wist naauwlyks wat er was geschied,
Of 'k heb (vraag, bid ik u, Papa! niet door wat wegen)
Dat fraaie Kerkeboek in oogenschijn gehadt;
Ik zogt het door van blad tot blad;
Ik moest eens zien, hoe 't met die wetten waar gelegen.
Wel, zeî ik, daar ik het doorzoek,
Zou 'k in dat dit en datsche Boek
Niets vinden, dat myn Vader kan gebruiken?
Ik sla het gothisch Boek nu agter op, dan voor,
Ik loop het katteschrift heel door,
Ik overzie 't register, 'k vind - P. Pruiken.
Ik schreef het geen ik vond heel af.’
De heusche Eerryk lacht, terwijl hy staat te leezen
't Copytje, dat zyn zoon hem gaf:
‘Myn jongetje, wat hebt gy my een dienst bewezen!
'k Bedank u,’ zegt hy. En met eenen loopt de knegt
(Er was gescheld) de zaal voorby naar vooren.
| |
| |
't Was Dweepzieks Grietje, die dus tot den jongman zegt:
‘Dag vriend! doe uwen Heer eens hooren,
Dat Dominé, met nog een Dominé of vier
('t Getal is me onderweeg ontschooten),
Van avond gaarne de eer genooten,
Om hem te spreeken. Ik moet hier
Bescheid op hebben.’ ‘Goed,’ zegt Jan, en gaat naar binnen,
En doet de boodschap aan zyn Heer.
‘Hoor, maat! zeg jy. aan Dweepzieks Grietje weêr...
Maar, stil eens, op wat uur! ik moest my niet verzinnen...
En dien hen op te wagten zo als 't hoort.
't Is op 't kantoor wat drok... Ik wagt ze tegen vyven.’
Jan buigt, en gaat zo voort
By Grietje, die hy aan de deur had laaten blyven:
‘Het compliment weêrom. De Heeren zijn zo goed
Om tegen vyven hier te weezen.’
‘Jan! maak de groote zaal in order, maar maak spoed,
'k Wil daar de Heeren zien, gy weet hoe 't weezen moet,
Ik hoel u dit niet alles voor te leezen.
Zet vier fauteuils, maak dat het vuur wel brand,
Daar, neem dees tabouret, en zet ze voor de hand;
Brengt ook dit schrijfgereedschap binnen.’
Met kleed zich Erryk aan, en zegt tot zynen zoon:
‘Nu meenen zy het eerst te winnen;
Maar 'k wed, zy zingen haast op nederiger toon.
Ga uit, gy zoudt (hoewel ik 't niet wil hoopen),
Als 't eens wat hoog mogt loopen,
U voegen aan myn zy, en hoor, dat moet niet zijn.
'k Vertrouw u, broêrtje lief! tog niet by Valscheschijn;
Gy kunt dien kaerel niet verdraagen.
Gy zijt wat driltig. Ik wil u aan hem niet waagen.’
Myn vriend zegt: ‘Als gy 't zo begeert,
Uw wil wort steeds door my, op 't hoogst, gerespecteerd.
Flip!’ roept hy tot zyn knegt, ‘breng my myn hoed en degen;
Uw dienaar vader! 'k ga naar 't Heerelogement,
Maar 'k bid, dat gy, zo dra zy marsch zijn, om my zendt.’
‘Daar heb ik niets ter waereld tegen,’
Was Eerryks antwoord; en myn vrind
Ging uit, om zynen Vader te behagen.
Het is nog naauwlyks vijf geslagen,
| |
| |
Of ziet, daar word gescheld! Jan loopt gezwind
(Zyn Heer had hem belast te loopen)
Den gang door, en rukt beî de deuren driftig open.
Ja, al zijn dagen! 't zijn de Zoo Zoo's. Eerryks Jan,
Genegen, om door zyn gedienstigheid, het van
De ridders van den Regenboog te winnen,
Verzoekt de Heeren in, en leid hen vaardig binnen.
Heer Eerryk wagt hen op in zyne groote zaal,
Verwelkomt ben beleefd, verzoekt ze plaats te neemen
In de fauteuils; hy hiet hen welkom andermaal.
En na wat stijf gebuig, wat: ‘maar myn Heers!’ wat teemen,
Neemt ieder deftig plaats. Doch de oude Eerryk zet
Zich neêr aan 't laager eind, en op zyn tabouret.
Zodra de Zoo Zoo's zijn gemaklyk neêrgezeten,
Vroeg Eerryk: ‘Zeer Eerwaarde Heeren! mag ik weeten,
Hoe komt het tog, dat my dees eere wordt gedaan?
Vier Heeren te gelijk, en dat met zulk eene statie!’
Paap Drijfdoor ving dus aan:
‘Wy komen hier in Deputatie;
De groote en vrye Kerkeraad heeft ons belast,
U voor te houwen, dat ge u schandlyk hebt gedraagen;
Gy hebt gedaan het geen geen Onderling en past:
Gy hebt gedanst. Gy zijt van uwen dienst ontslaagen;
Wy hebben u gecensureerd.
Wy doen naar amt en pligt. De wet is 't, die 't begeert.
Een oude Wet der Kerk is niet te wederspreeken:
Uw misbedrijf is klaar gebleeken;
Gy hebt gedanst; ontken het niet!’
Het antwoord was: ‘O ja, myn' Heeren; 't is geschied;
Maar ik wist niets ter waereld van die wetten,
Die zulk een poene op 't dansen zetten,
Ik bid, myn' Heeren! dat ik ditmaal word verschoond.
Zou myne waardigheid door my dus zijn versprongen?
Heb ik me ooit een oneerlyk man getoond,
Sur mon honneur, 'k betuig u, ongedwongen,
En met een opregt hart, die wet was me onbewust;
'k Verzoeke des, dat ik niet verder worde ontrust.’
‘Neen!’ schreeuwden ze alle vier, ‘gy zult uw vonnis lyden,
Gy wist of wist het niet, dit zal u niet bevryden.
Nu weet gy Onze wet. En, om dien ligten aard,
| |
| |
Zijt gy de tafel Gods geheel en al onwaard;
Wy ordonneeren u, u daar van af te houden.’
Dus spraken zy, daar zy den braaven man beschouwden
Met al dien hoogmoed, al dat onbescheid, dien waan,
Al die pedanterie en bitterheid, waar aan
Dat soort bekend is by de iedle waereldlingen;
Trots op een magt, die zy, as kax, ontvingen;
Er lag een glans op hun gelaat,
Terwyl zy een der allerbeste mannen
Behandlen als een jongen van de straat,
En hem uit hunne Kerk verbannen.
Wellevende Eerryk buigt, zegt: ‘Als het dus moet zijn,
Ik onderwerp my aan de Heeren.
Maar zo ik nog iets mogt begeeren’....
‘Wel nu wat was dat tog?’ vroeg broeder Valscheschijn.
‘Alleenig dit: de Heeren zijn zo goed in deezen,
Om my den waaren grond te toonen van hun magt;
Een woord is zomtijds klein van kragt;
Ik vraag copie dier Wet, ik moet die zelf ook leezen’ ...
‘Wel!’ graauwde Drijfdoor, ‘wel, gelooft gy ons dan niet?
't Is ex officio, het geen wy hier verrichten;
Wijt, wijt het aan u zelf al wat er is geschied!’....
‘De Heeren zullen my, ten uitersten verpligten,
Zo myn verzoek my word vergund’....
‘Wel nu,’ sprak Valscheschijn, ‘Collegaas! ei, gy kunt
Wel zo inschiklyk zijn; daar is niets aan misdreeven.’
Wijl Drijfdoor zich aan tafel zet,
Aan Eerryk een copie te geeven,
Schenkt die eens in, en presenteert
Den wijn. ‘Ziedaar het geen gy hebt begeerd;
Nu kunt gy er gerust op weezen,
En 't by u zelf ook overleezen.’
De Pausen stonden op, en meenden heen te gaan;
Toen kwam het mooist der klucht eerst aan!
Zy wilden gaan, maar Eerryk hield hen tegen;
Hy had het geen hy wenscht verkreegen,
En hy veranderde van toon:
‘Zagt!’ sprak hy tot de Predikanten,
‘De zaak is nog niet uit.’ Wat keeken de vier Santen!
| |
| |
(De man sprak in een stijl aan hun niet zeer gewoon):
‘Zit neder, zeer geleerde en zeer eerwaarde Heeren!
't Is dan uit kragt, niet zo, van Uwe Kerkewet,
Dat gy my van myn amt ontzet? -
Dat gy de stoutheid hebt om my te censureeren?
Ik heb gezegd, en 't is in allen opzicht waar,
Dat ik van Uwe Wet, zie dàt niet, heb geweeten;
'k Verzogt verschoond te zijn; maar my is toegebeeten,
Dat geene onkunde my zou helpen. - Wel, zie daar!
Ik zal u dan eens uit Uwe eige wetten toonen,
Dat ge allen van uw amt moet worden afgezet.
Gy wist of wist niets van die wet,
Dat zal u al zo min, als my daar straks, verschoonen.
Maar, drinkt eens voor den schrik: me dunkt, gy weet er van,
En ik zeg niets dan 't geen ik u bewyzen kan;
Ik schik my naar Uw wetten, Myne Heeren!
't Valt hard zyn pligt te moeten leeren
Van een gemeene Leek, zo als ik heden ben;
Dit 's iets, dat ik heel graag beken;
Maar, meê gezondigd, meê geboet. Aan Ouderlingen
Is dan, door Uwe wet, het dansen scherp verboôn?
Jeluî maakt wetten, om die stoutlyk op te dringen
Aan 't domme volk, voorlang uw haatlyk juk gewoon.
'k Zal nu d' onreedlykheid daarvan niet onderzoeken;
Neen, 'k zal u straffen uit Uw eigen Kerkeboeken.
Maar 'k sta verbaast! hoe kond gy tog, o Valscheschijn!
('t Ontbreekt u aan geen list) zo onoplettend zijn?
Waarom dus op een draf dat dierbaar boek doorloopen?
Nu dat 's uw zaak. Gy zult dit altemaal bekoopen.’
Toen las hy het Copy, dat Tirsis hadt geligt,
Met mannelyke stem en met een straf gezicht:
Op pagina 307. in den Jaare
Ut supra, is doer ons ook nog geresleviert,
Dat hi dat heilig Woerd vermag niet te verklaare,
Die mit ontstigtliken gedraag die Kerk schoffiert.
Hi ne vermag op gien Gewaardschapskens te komen,
Daar al te schroomliken die kruukskens ommegaan;
Hi ne mag huus toe huus om wat te klappen staan;
Mer get hi uut? het is dan bi die vroomen.
| |
| |
Die vrysterkens, nocht vraukens mag hi niet
Te zeere zouken. Mer hetgeen men 't hoegst verbied,
Hi ne mag, 't zi hum gichte of oevel letten,
Naer wiis van die Fransoysen, op zyn hoeft,
Ni groete of smalle, of witte, of geele Pruuken zetten,
Al was hi ja ook van den haire gantsch beroeft.
Want dit is een te bittren grouweliken zonde,
En doer die helsche snooye Duivel uitgevonde.
Mer, hevis hi gien hair, hi mag in plek daar van
Op zinder kaalen scheel wel een kalotgen draagen.
Mer spottet hi mit ons - men sluut hem in den Ban,
Tot hi die Pruuk uuttoeg naar onsder welbehaagen.,
En beeteringe toent van zijnre ontstichtlikheid.
Houwes hi die Pruuk? hum word 't menisterschap ontzeîd.
‘Daar, groote baazen! (sprak toen, met een effen weezen,
Heer Eerryk) heb ik u Uw vonnis ook geleezen?
Smyt af uw Pruiken, dekt uw Ezelsooren met
Kalotten, of ik zal u hier wel ras toe dwingen;
Gy meende naar uw zin met my dus om te springen,
De wet was 't die 't geboodt? wel, volgt die eige wet!
Uw eigen vonnis zal u drukken;
Gy zult eens nevens my voor Uwe wetten bukken.’
Wat waaren op dat pas de Zoo Zoo's niet ontzet!
't Was vinnig koud; maar angst deed hen verschriklyk zweeten.
Toen wierdt hen nog dit toegebeeten:
‘Dreigt weêr met uwen fraaien Ban,
Beledigt weêr een eerlyk man;
Maar ik zal Uwen Ban ook tegens U gebruiken,
Indien gylieden uwe almagtig groote Pruiken
Niet wisselt tegens een eenvoudige kalot.
'k Zal zorgen, zéér eerwaarde en zéér geleerde Heeren!
Dat geen van u met die zo heilge wetten spot,
Durft ge om één Menuet my hier wel censureeren,
Goed, maar gy zult met my ook deelen in dat lot.
Nu kunt gy gaan; de zaak is gantschlijk afgehandeld.
My zal meer eers geschiên, hoe schielyker gy wandelt.’
(Met trok hy aan de schel): ‘Jan, licht de Heeren uit!’
Maar wierd door Endéémaar gestuit;
‘'k Heb, sprak de braave man, aan u niets meer te zeggen.’
| |
| |
Toen was het: ‘Broeder! laaten wy
De kwestie stellen aan een zy’....
‘Wat? meen je lui de zaaken by te leggen?
Neen, haatlyk volk! gy zijt dees gunst geheel onwaard. -
Wat onbeschaamdheid! 'k Heb myn meening u verklaard,
En voorts met u niets uitstaande; ik moet schryven,
't Is morgen postdag. Dog verkiest gy nog te blyven,
Neem dan niet kwalyk dat ik u alleenig laat.
Bedien u, vryelyk, van alles wat hier staat.
Met uw permissie, zeer eerwaarde en vroome Heeren!’
Hy nam een kaars. De Pausen droopen af.
Zie, zo elendig slegt bekwam hun 't eensureeren!
En Eerryk gaf nog eens 't bevel, dat hy reeds gaf.
Jan liet hen uit, bekommert en verlegen.
‘Och,’ zeî in 't uitgaan Endéémaar,
‘Ik heb 't u wel gezeîd! maar daar was geen gevaar!
Gelukkig, hadden wy van 't dansen stil gezweegen!’
Zo dra 't Gezantschap heen was, zend
De hupze Eerryk Flip naar 't Heerelogement,
Om zynen jongen Heer te haalen.
Die kwam voort, kogels vlugt; zyn Vader doet
Verslag van 't geen hem is ontmoet,
Hoe laag hy hunnen moed deed daalen.
‘Papa!’ zeî Tirsis, ‘nooit had ik zo blyden dag.
Wel sakrekrik! daar ligt het Kerkelyk gezag.
Zy moeten 't volgen of voor kragtloos declareeren.
Hoe leelijk zijn zy in de pekel! - 't mag geen kwaad.
Morbleu! een eerlyk man zoo maar te eensureeren,
Die eer deed aan hun Kerkenraad!
Ons, onder Godsdienstschijn, aldus te ringelooren!
Die Kettermaakers, die de stem der Reden smooren.
De Republieq was, van haar vroegsten stond, geplaagd
Met zulk Gemeen, dat bef en mantel draagd.
'k Spreek niet van lieden, die hun amt tot roem verstrekken,
Ik laat, geloof me vry, Papa! dat onbescheid
Voor Petitsmaitres en voor Gekken;
'k Heb voor die mannen steeds gepleit.
Ik weet, dat braave Predikanten
Zich schaamen over die en zoortgelyke kwanten;
Die babbelaars, die dweepers, die pedanten,
| |
| |
Die dom, verwaant, en lui en lekker zijn,
Die, als een hoop ontzinde dwaazen,
Op Bals, Comedie, Opera, staag staan te raazen,
Als quasi vero veels te fijn,
Om zulke gruwlen te gedoogen;
Dus aanhang maaken by 't gemeen,
Daar ze openbarelyk vertreên
't Ontzag der Overheid, en spreek en uit den hoogen,
Zich noemende Gezanten van dien God,
Die, zeker, om Zijn Leere te verkonden,
Nooit zulke kwasten heeft gezonden.
Maar dit wil by het volk wel in. Dus hoont, dus spot
Men met den Souverein! wijl zy 't Gemeen bedotten.
'k Moet lachen als ik denk, hoe potsig die kalotten
Hun zullen staan. Nu wordt het hair wis schandekoop.
Zoo'n wolbaal neemt ontzaglyk hair. Maar, Vader! 'k hoop
Gy zult u tog niet laaten vinden,
Door tusschenkomst van hunne vrinden?
Ik wed zy doen een voetval, laat g' hun vry;
Maar spraaken zy niet van Sociniaanery?
Dat is tog 't eerste woord by onze Inquisiteuren.
Daar meê schermutslen ze uit den treuren;
En hier aan blijkt geen kleine list.
Dus is het pleit ook 't gaauwst beslist;
Want, als 't je blieft, gy moogt geen hair met hun verscheelen.
Och neen, dat willen zy niet veelen.
Zy zijn onfeilbaar. Stem maar blindling alles toe,
O, dan zijt gy rechtzinnig - 'k weet niet hoe!
Wat zijn zy nu in 't naauw... daar is niets aan gelegen.
Nooit hebben zy zoo mooi de bout op 't hoofd gekreegen!
Och, hadden zy uw Menuet nu maar verschoont!
Zo ziet men, dat het kwaad veeltijds zyn meester loont.
'k Wed, hun de lust vergaat om weêr te censureeren.
Ik schrijf deez' heele klugt, eer nog de post vertrekt,
Aan myn Lycoor, die kan 'er iets van fabriceeren,
Dat stof tot lachen geeft. De Tafel staat gedekt;
Gelieft Papa, dat wy soupeeren?’
‘Ja, broêrtje lief!’ sprak Eerryk, ‘'k heb u niet
In uwen iever willen stooren.
Ik moest wat u op 't hart leî hooren;
| |
| |
Gy hebt geen woord gezegt, dat me eenigzins ontschiet.
Kom, drinken we een glas wijn op 't welzijn van die geenen,
Die 't beter met ons, dan deez' booze Zoo Zoo's meenen.’
De Heeren plaatsten zich aan tafel met vermaak,
En lachten beî à gorge deploiée om deeze zaak.
|
|
Auteursrechtvrij