Brieven van Betje Wolff en Aagtje Deken

CIX. (Aagtje Deken aan mejuffr. M. van Nissen, Greeger, Amsterdam.)

Hooggeachte en Hartelyk geliefde Vriendinne!

Hartelyk dankbaar voor de keurige bezorging van ons goed. De schipper kwam laat aan en bezorgden het ons eerst zondags na den middag, daarenboven fopten hy ons nog. Wy maakten alles met drift los doch vinden geen Brief, dan van R.... aan Wolfje, een uur of drie daar aan, en dus al in den Avond, bragt hy ons uwen ons zo aangenaamen Brief denwelken ons zo zeer verraschte als verblyde.

[p. 256]

Het is my van harte lief dat uw man met zyn lief vrouwtje is welvaarende blyft; lang, bidde ik den Hemel, lang moet zulks duuren!

Ons Wolfje is zederd vry veel gevorderd, eet en drinkt, voor haar doen wel en neemt haare Huisselyke bezigheden waar, doch is van dezen middag, zynde nu maandagavond, zeer ongesteld, denkelyk van het aanhoudende onstuimige wéér, echter houd het Maagje zich wel, de plaister is niet voor haar, maar voor my, voor myn ruggeman.

Ik hoop dat de ziekte van uwe Moeder van geen kwaad gevolg zal zyn en dat wel voor een groot gedeelte uit eigenliefde vermids ik niet gaarne van uw gezelschap lang berooft zou blyven.

Gy hebt vryheid, lieve vriendin, om my alles te vraagen, wat u behaagd, en op alles wat gy my vraagd zal ik u altyd naar myn vermoogen dierekt en zonder omwegen en dubbelzinnigheden antwoorden, want dit behoord, naar myn gedagten, ook tot de vriendschap.

Voor de vuist dan.

Ik heb u altyd teder liefgehad, de ondervinding heeft my geleerd, dat gy nooit iets doet zonder reede, die ten minsten voor u gewichtig zyn. Uw afkeer van my of vriendschap voor my kan my niet onverschillig zyn, daar over heb ik reeds lang dag en nagt liggen maalen en ik doe het nog, ik heb u meer dan eens naar de oorzaak gevraagd van uwe voorige - hoe zal ik het noemen? ongenegenheid zal ik maar zeggen, maar nooit een direct antwoord bekoomen. Alles wat ik uit u krygen kon was maar ‘neen dat en dat en daarom was het niet’, maar nimmer ‘dat was de rede, daarom is het geweest.’ Ik kon hierin niet rusten maar zogt het door andren te weten. Dan hoorde ik eens, Greegertje weet het zelf niet, zy heeft maar geen behaagen in u. Dan ik achtte u te verstandig om iemand uit een louter uiterlyk mishaagen niet te kunnen liefhebben, zonder rede voor dat mishaagen te hebben, altyt wanneer men dat mishaagen opvat tegen iemand van wien men overtuigt is hartelyk bemind te worden. Het laaste bericht 't welk ik op myn onderzoek bekwam, was het volgende: ‘Gy hebt Greegertje in het eerst te veel gepreezen, dit heeft zy voor vlyery aangemerkt, maar in uw laast verblyf te Amsteldam hebt gy haar openhartiger haare gebreken gezegd, en dat is de rede dat zy omtrend u veranderd is.’

[p. 257]

Zie daar allerliefste vriendin de grond van myn laaste schryven. Gy kunt nu duidelyk begrypen waarom ik gezegd heb dat gy dacht dat ik u vlyde en zult er nu zekerlyk geen tegenstrydigheid in vinden.

Vraag my niet, wien my dit bericht gegeven heeft, dit kan ik niet zeggen zonder ontrouw te zyn, het doet ook niets tot de zaak, en nu bidde ik u ook dat gy aan myne openhartigheid beantwoord en my zonder eenige agterhoudenheid de waare rede zegd van uw voorledene en tegenwoordige veranderde gezintheid jegens my. Gy zyt dat aan myn rust verschuldigd, laat my niet langer myn hoofd afmatten door gissingen. Had ik u niet zo onuitspreeklyk lief, ik zou er niet over denken, maar nu kweld het my geduurig, ik beloof u plegtig, dat, wat gy ook zeggen moogd, ik u het niet kwaalyk zal neemen, maar u veel meer, indien het mooglyk zy, nog sterker dan nu beminnen.

Ja, lieve beste vriendin, dat woord geheel voldaan meen ik van ganscher harte, alwat ik u van myne vriendschap immer zijde meende ik even oprecht, wat belang konde ik hebben om het niet te meenen. Wy zullen het goed waarvan gy geschreven hebt van uwe huiselyke zorg verwagten, kunt gy, zend er een schermpje voor de kaers by, onze lieve Wolfje is verbaasd zwak van gezicht, van avond schreeuwd Wolfje het uit van pyn op de rug daar dat diktentje gezeten heeft, 't geen my vry wat bekommerd maakt voor een verzwering. Ik hoop het beste.

Ik dank u voor uwen goeden raad, maar ik zal uwe aandagt met geen vel papier met myn gekrabbel bezig of liever lastig vallen. Groet myne beste jonge vriend uw lieve Man, het compliment aan uwe geëerde Ouders, beterschap met moeder; en zo gy onze Mietje spreekt, groet haar eens van ons.

Vaart wel myne lieve waarde vriendin, zolang ik leeve zal ik toonen dat ik met er daad ben uw hoogachtende en zeer hartelyk liefhebbende vriendin

Aagje Deken.

Ryp, 23 October 1781.

Verzoeke de ingeslootene te lezen, te zegelen en te laaten bezorgen, deszelfs inhout zal u wel overtuigen dat het myn lieve

[p. 258]

Wolff onmooglyk is aan u te schryven. Zy laat u hartelyk groeten en van haare achting verzekeren en zend hier nevens De Trommel met Spouwers.

Niets zal my beletten althoos te zyn geheel de uwe.