Wiekslag om de kim. Deel 2. Commentaar en apparaat

[MM19] Uren van harde macht, waar 'k in de zwartste nachten

Overlevering

M^1: Manuscript H-37.

M^2: Manuscript H-39,[2].

T: Elsevier's geïllustreerd maandschrift 26.i (februari 1916), p. 126-127. /14/

M^3: Typoscript H-40,[23-24].

D: De modderen man, p. 39-41.

Datering

Vermoedelijk omstreeks april 1915; vóor 21 juli 1915.

Ontwikkelingsgang

I

Op het manuscript M¹ komen behalve van ‘Uren van harde macht’ fragmenten voor van [mb] en [mm17]. Bij de datering zijn de journalistieke aantekeningen op het blad als uitgangspunt genomen; ze betreffen gebeurtenissen uit april 1915 (zie de Bronnenlijst en de ontwikkelingsgang van [mb]). Van ‘Uren van harde macht’ bevat het manuscript de eerste strofe in voltooide staat, geschreven met rood potlood.

	M^1:A^+
1		a	uren van harde macht,		die	in de zwartste nachten
		b	[	]	waar 'k	[	]

2		a	[	ø	]
		b	die heller	zijn dan git,

3		a	[	ø	]	gedachten
		b	ter ijlste hoogten,	en de stijlste, der		[	]

4

onzichtbaar-tronend zit

Het gedicht is uiterlijk voltooid op 21 juli 1915, toen Van de Woestijne het aan Herman Robbers zond voor publikatie in Elsevier's geïllustreerd maandschrift.

+ [→1-4]

II

M² is kopijhandschrift voor T geweest; M³ is kopij voor D geweest.

[p. 343]

Varianten en correcties

			(M^1 niet opgenomen)^+
3	M^2, T		ter ijlste hoogten, en de steilste, der		gedachte
	M^3		|	|	Gedachte,
	D		|			| ◦

6	M^2, T		hoe		heb	ik u bemind,
	M^3, D		|	|	hebbe	|	|

9	M^2, T		waar 'k heel mijn weze' als plots genade-weel'ge borsten
	M^3, D		|	|,

10	M^2-M^3		mocht de' Onverzaadb're biên,
	D		|	| ◦

12	M^2, T		geheel tot		ijlt	te vliên.
	M^3, D		|	|	ijlt'	|	|

13	M^2	a	Geene begeerte meer		;	o vrijheid, en geen bede;
		b	[	]	:	[	]
	T		|	|	;	|	|
	M^3, D		|	|	:	|	|

15	M^2		uit diep-gerooiden drift den		diep-ontgonnen	vrede
	T		|	|	diep ontgonnen	|	|
	M^3, D		|	|	diep-ontgonnen	|	|

16	M^2		van	't	eindlijk	eind-gevecht.
	T		|	|	éindlijk	|	|
	M^3, D		|	|	eindlijk	|	|

17	M^2, T		Arm,			als geen enkle, maar zich voelen, koel, den rijke
	M^3, D		|	|	◦	|	|

18	M^2, T		die, 't zwoelst geluk		door-leên,
	M^3, D		|	|	doorleên,

19	M^2	a	het Wezen, de eeuwigheên ontwassend, kan doen		k
		a	[	]	wijken
	T-D		|			|

23	M^2	a	wat heb ik	u	bel[?]
		a	[	]	[be]mind, ik die u mocht regeeren,
	T-D		|			|

24	M^2, T		- en	treurig ben, en lijd...
	M^3, D		en -	|	|

25	M^2	a	- -	Want zie, de aarde is den tijd nabij,		dat		tijënd	streven,
		b	[				]	[tij]e[nd]	[	]
	T		|				|	tijgend	|	|
	M^3		|		|◦	|	|	tijend	|	|

+ [1-4←A]

[p. 344]

27	M^2	a	Weêr word ik als een		st
		a	[	]	zonne-straal,		die staat te beven
	T		|					|
	M^3, D		|			|◦	|	|

28	M^2, T		en, bevend,		réchte	staat;
	M^3, D		|	|	rechte	|	|

30	M^2	a	voor	't	bloem-bekroonde	kruid,
		b	[	]	licht[-bekroonde]	[	]
	T-D		|				|

31	M^2, T		gelijk de bronnen zijn,		die onbedaarlijk weenen
	M^3, D		|	|◦	|	|

37	M^2, T		van al het bloed,		dat zoekt of blinkt in bloeme' en boomen,
	M^3, D		|	|◦	|	|

39	M^2, T		'k ben duister als het woud in avondlijk verloomen,
	M^3, D		|	|◦

42	M^2, T		'k ben gloeiend-zwart,		gelijk
	M^3, D		|	|◦	|	|

45	M^2	a	Maar			'k heb te zeer geheerscht, dan dat ik niet			lijde
		b	[	]	-	[				]
	T-D		|				|	en	|	|

48	M^2	a	nu	'k	treurig ben, en lijd?...
		b	[	],	[treur]end, [lijd?...	]
	T-D		|			|

Zetfouten

T	r. 5: Uren | uren
	r. 10: bién | biên