Verzameld journalistiek werk. Deel 14. Nieuwe Rotterdamsche Courant september 1925 - november 1926

[p. 17]

Musea te Brussel

Aanwinsten en plannen

De afdeeling van het groote museum der Regentiestraat is dezer dagen, gelijk in het kort is gemeld, een meesterstuk rijker geworden: de Fransche meester Bourdelle heeft den Belgischen staat een gipsen afgietsel van zijn Herakles als Boogschutter geschonken. Uitgevoerd, door de zorgen van de regeering, in brons, zal het weldra een sieraad zijn van onze openbare verzamelingen.

Eigenlijk bezit de Staat in zijne musea te Brussel niet zoo heel veel aan jongere beeldhouwkunst. Men kan zelfs zeggen, dat, wat de hoedanigheid betreft, provinciemusea, als dat van Antwerpen bijvoorbeeld, rijker zijn bedeeld. Zelfs in het nogal kleine, en stedelijke, kunstmuseum te Gent zijn er beelden - ik denk hier in de eerste plaats aan den reusachtigen en imponeerenden Mannekop van Rodin, waar tegenover Brussel niets gelijkwaardigs van den meester te stellen heeft; en ik zou nog wel andere voorbeelden kunnen aanhalen, - zelfs te Gent zijn er beeldhouwwerken, die Brussel benijden kan. Zijn twee kunstenaars als Constantin Meunier en Victor Rousseau, maar de eerste vooral, er naar behooren vertegenwoordigd, dat is allesbehalve het geval met iemand als George Minne, die er slechts een, trouwens prachtigen, maar geenszins representatieven Manneromp heeft uit zijne realistische overgangsperiode, die gaat van 1905 tot 1912-'13. Zoodat het niet te sterk uitgedrukt is, als men zegt, dat de man, die meer dan welk ander op de Europeesche plastiek

[p. 18]

van den jongeren en zelfs jongsten tijd invloed heeft gehad, in het eigen land zoo goed als genegeerd blijft. (Moest zijne geboortestad Gent niet eene volledige verzameling van zijne, overigens niet zoo heel talrijke, beeldhouwwerken bezitten? Welnu, in het museum van deze stad is er niets noemenswaard te vinden).

Het groote werk van Bourdelle, met zulk een prachtig gebaar aan België afgestaan, is dus eene aanwinst van belang. Ook wat de hoedanigheid betreft: Bourdelle's Herakles, waar hij lang aan gewerkt heeft, voor het beeld tot de definitieve gedaante kwam zooals men ze te Brussel zien zal, is één der merkwaardigste en overtuigendste voorbeelden van eene beeldhouwkunst, die eene in de eerste plaats monumentale bedoeling, welke trouwens allesbehalve menschelijkheid uitsluit, stelt tegenover Rodin's expressionisme. Langs gansch andere wegen wordt dus ook hier het doelwit van George Minne nagestreefd: eene zeer noodige bevrijdingsbeweging, die leiden zou tot een cubisme, dat nog zoekend is, doch, bij een onvermijdelijken terugkeer tot de meesters, ons zeker de beeldhouwkunst der toekomst voorbereidt.

Een ander museum te Brussel kan wijzen op eene belangrijke aanwinst: de afdeeling gleiswerk en porselein namelijk van het musea-complex in het Jubelpark. Men kan er niet genoeg op wijzen, dat deze verzamelingen onder de merkwaardigste zijn van Europa. Helaas, niettegenstaande den ijver der conservatoren, die allen geleerden zijn van de hoogste beteekenis, schijnt het publiek, ook het buitenlandsche, zijne belangstelling te willen onthouden aan deze zoo prachtige archaeologische en decoratieve collecties. Misschien is dit nog erger geworden, sedert

[p. 19]

de toegang ervan onderworpen is aan een entrée-geld. Het heet, tusschen haakjes, dat minister Kamiel Huysmans dezen maatregel wil intrekken voor alle musea van meer bepaald educatieven aard, in de eerste plaats dan voor de musea van het Jubelpark, die voor onze jonge artiesten, voor onze studenten en in de eerste plaats wel voor onze ambachtslieden, echte opvoedings- en ontwikkelingscentra mogen heeten.

Onze verzameling oudere keramiek verdient in het Jubelpark allereerst de aandacht: voor den oorlog zijn een paar van de allerschoonste particuliere collecties in België ze door schenking nog komen verrijken. Nu hebben de conservatoren van deze afdeeling het gelukkige denkbeeld gehad, tegenover dat antiek porcelein en aardewerk eene moderne sectie in te richten van meesters uit dezen tijd: Bigot, Willy Finch, Delaherche, Massoul en anderen. (Intusschen mis ik er de Hollanders). De vergelijking van dit hedendaagsch werk - het gaat van 1895 tot 1914, en wordt, hoop ik, uitgebreid - met het oudere, waaronder zoovele meesterstukken, is, het spreekt vanzelf, buitengewoon leerrijk. Ook tegenover het klassieke, voor het meerendeel achttiend' eeuwsche Sèvres, heeft men thans nieuwer werk van de beroemde ‘manufacture’ geplaatst, weêr eene boeiende tentoonstelling.

Aangezien ik het hier heb over onze musea, wil ik u nog mededeelen, dat men naar de middelen uitziet, om in het gebouwencomplex, vanwaar men uitziet eenerzijds in de Regentiestraat en anderdeels op de Museaplaats, weêr eenheid te brengen tusschen het museum voor oudere en dat voor moderne kunst, beide thans gescheiden door de Koninklijke Bibliotheek en door het Staatsarchief.

[p. 20]

Bibliotheek en Archief zouden gedeeltelijk worden ontruimd, hetgeen aan onze verzamelingen meer plaats zou gunnen, hetgeen ze wel gebruiken kunnen. De twee musea zouden dan ineenloopen, over de binnenplaats in open lucht heen, waar dan beeldhouwwerk zou worden getoond en eindelijk het lang-verbeide ‘Monument du Travail’ van Constantin Meunier zou worden opgetrokken. Dit echter is voorloopig nog slechts toekomstmuziek.

N.R.C., 16 September 1925.