Verzameld journalistiek werk. Deel 11. Nieuwe Rotterdamsche Courant december 1921 - december 1922

[p. 260]

James Ensor

Brussel, 21 April.

Er is geen hedendaagsch schilder in België waar evenveel over geschreven werd en wordt als over James Ensor. Behalve dat hij het doet over zich-zelf - ik heb u verleden jaar uitvoerig bericht over zijne Ecrits, uitgegeven door ‘Sélection’, en dat hij de dagelijksche pers dikwijls gelegenheid geeft tot veelvuldige, soms verbluffende oordeelvellingen - er is te Brussel een dagblad dat hem geregeld uitscheldt, iets wat Ensor onnoodig kregelig maakt - worden sedert enkele jaren gansche boeken aan zijn leven (dat weinigen in bijzonderheden kennen) en aan zijne werken gewijd. Het is de sedert lang overleden Plume van Parijs, die ermee begonnen is: een gansch nummer, dat een boekdeel waard is, werd over zijne doeken volgeschreven, toen hij in zijn land nog zoo goed als genegeerd werd. Van Oest gaf, ook al jaren her, over hem een boek uit door Emile Verhaeren: eene prachtig-lyrische, tevens zeer doordringende monographie, die getuigt van innig begrip, doch thans uitgeput is en vermoedelijk niet zal worden herdrukt. Het jongste werk over Ensor is Duitsch, en geschreven - waarschijnlijk in het Fransch - door Paul Colin: Ensor is er nogal slecht over te spreken. ‘Sélection’ zou eveneens over hem een boek uitgeven, dat moest worden geschreven door Franz Hellens: iemand die prachtig geschikt was om die taak tot een goed einde te brengen; de toestand, waarin ‘Sélection’ thans verkeert, laat echter weinig hoop op de verschijning van deze publicatie. Eindelijk laat dezelfde ‘Librairie nationale d'art et

[p. 261]

d'histoire G. van Oest et Compagnie’ een prachtwerk afkondigen, dat Grégoire le Roy geschreven heeft en dat in Mei of Juni verschijnen zal: een groot kwarto, getrokken op 550 genummerde exemplaren op Lafuma-papier en 55 genummerde exemplaren op Arches, met 80 buitentekstplaten waarvan twee in kleurendruk (‘Le salon bourgeois’ en ‘Le foudroiement des Anges rebelles’) en 78 in tweekleurige heliotypie, behalve 50 reproducties in den tekst. De inschrijvers op de Arches-exemplaren krijgen twee etsen, ‘Les Masques scandalisés’ en ‘Le Roi Peste’, op Japansch papier.

Ik weet niet, of de tekst van den fijnen dichter Grégoire le Roy, conservator van het Wiertz-museum, het bij dien van Emile Verhaeren halen zal: het is gewaagd, na dezen nog over Ensor te schrijven. Iconographisch zal het werk echter zoo goed als compleet zijn, als men er de tweekleurig-lithographische ‘Scènes de la vie de Jésus’, verleden jaar door Giroux uitgegeven, bij neemt. Al zijn daar een aantal doeken, aquarellen en pastelteekeningen die Ensor voor zich-zelf houdt, en die hoogst-waarschijnlijk nooit zullen worden gereproduceerd zoolang hij leeft. En dat zal gelukkig nog heel lang duren.

N.R.C., 24 April 1922.