Verzameld journalistiek werk. Deel 10. Nieuwe Rotterdamsche Courant september 1919 - december 1921

[p. 408]

Aanwinsten

Naar aanleiding der veiling van de verzameling van Charles-Léon Cardon, deelde ik u mede dat de regeering op deze verkooping vier schilderijen van Nederlandsche primitieven had weten te bemachtigen. Van deze paneelen kan niet gezegd dat het absolute meesterstukken zijn, gelijk men er zooveel in ons Museum aantreft. Zij vullen echter onze verzamelingen op uitstekende wijze kunsthistorisch aan. De opvatting museum-studiegelegenheid, die ten onzent meer en meer veld wint, wordt er ten zeerste door gebaat.

Thans komt een nieuwsje de vreugde om deze aanwinsten ten zeerste verhoogen. De hooge prijs - bij de tweehonderd duizend frank - betaald voor het allerhoogste werk der Cardon-verzameling, de waarlijk-eenige Maria Magdalena (portret van Isabella, koningin van Denemarken) door Jan Gossaert had den minister van Schoone Kunsten belet, dit wonderbare schilderijtje aan te koopen, het zou dan maar naar Amerika gaan, aangekocht als het werd door Kreglinger te New York. Een welkom legaat, aan de regeering gedaan, heeft deze echter in staat gesteld, het meesterstuk van Mabuse weêr in handen te krijgen. Het zal dus, voor ons groot geluk, het land niet verlaten: weldra prijkt het op zijne natuurlijke plaats, naast de wonderen die wij bezitten van een Van der Weyden en een Bouts.

Nadat ik u over hooger-gemelde veiling had geschreven, heeft de Belgische Staat aldaar nog een eersterangswerk aangekocht: het portret, door Rubens, van den hertog

[p. 409]

van Olivarez.

Terwijl voor het nijverheidsmuseum van het Jubelpark eene zestiend'eeuwsche zuil in inlandsch graniet, die op zeer eigene wijze Italiaansche Renaissance-invloeden verwerkt en zeker tot de merkwaardigste stalen van onze toegepaste beeldhouwerkunst behoort, werd geschonken door de erfgenamen van Ch.L. Cardon.

Ik zei u reeds dat tevens uit deze collectie door milde hand eene prachtige handenstudie van Van Dyck aan ons Oud Museum geschonken werd. Ik kan hieraan toevoegen dat ook ons Modern Museum een aantal werken is rijker geworden. Uit de veiling van de collectie Willems had de zoon van den verzamelaar, Dr. Willems te Brussel, een der hoofdwerken van Gustaaf Moreau: de dood van Sappho overgehouden. Dit werk heeft hij thans in bruikleen aan onze openbare verzameling afgestaan.

Zijn voorbeeld werd gevolgd door den heer Renard, die, uit de retrospectieve tentoonstelling van wijlen Guillaume Vogels, een viertal doeken van dezen enthusiastischen landschapschilder in bruikleen en een vijfde ten geschenke gaf. Van Guillaume Vogels eveneens kocht de regeering een Stilleven aan dat, naar onze meening, al deze landschappen in waarde overtreft door zijn degelijk-grootschen opbouw, waarnaast de landschappen ordeloos, laat staan vormloos schijnen.

Ik zei u onlangs dat in onze Musea druk wordt gewerkt. De groote stoot werd hiertoe gegeven door minister Destrée zelf. Deze heeft van eigen werklust een nieuwe blijk willen geven, door zelf het algemeen bestuur der schoone kunsten in handen te nemen. De voormalige algemeene bestuurder, de heer Verlant, werd met de algemeene inspectie

[p. 410]

der schoone kunsten belast, een ambt dat beter in overeenstemming is met zijne persoonlijke neigingen, die meer van bespiegelenden dan van administratieven aard zijn. Geen twijfel of de energie van minister Destrée, die door zelf-optreden breekt met sleur en traagheid, komt onzen kunstenaars en onze verzamelingen ten goede. Reeds had deze minister blijk gegeven van inzicht en initiatief door het in het leven roepen van een lichaam, dat heet: l'Art vivant, en voor doel heeft werken van onze levende artiesten, de jongeren inbegrepen, voor onze musea uit te kiezen. Een nieuw fonds werd gesticht dat door particuliere giften kan worden gestijfd, om te voorzien in de kosten, die deze aankoopen kunnen medebrengen en die de Staat niet alleen dragen kan. Hiermede wordt een dubbel doel bereikt: de aankoopen zullen talrijker kunnen worden en zullen geschieden onder bevoegde contrôle.

Het is tevens den werkzamen minister te danken, dat de opvatting: museum-studiegelegenheid, waarover ik het hierboven had, onlangs een practische uitvoering kreeg. Een aantal kunsthistorici en -critici, waaronder een aantal Vlaamsche, werden aangezocht, in de Musea wandellezingen in te richten, waarbij het gesproken woord, het betoog of les, aanschouwelijk werd aangevuld door de voorbeelden waar in overvloed kan op gewezen. Het sukses was onverhoopt. Volgend jaar worden de wandelingen hernomen, en het lijdt geen twijfel of de bijval wordt nog grooter.

Laat ik dit berichtje besluiten met de vermelding, dat de minister Herman Teirlinck heeft belast met een leergang in de letterkunde aan de kunstacademie te Antwerpen, terwijl als hoofd-conservator van het zoo rijke Antwerpsche museum is aangesteld dr. Paul Buschmann, de wel-

[p. 411]

bekende leider van het tijdschrift ‘Onze Kunst’, ter vervanging van Pol de Mont, dewelke, na eene wel-vervulde loopbaan, die aan bedoeld museum zoozeer ten goede kwam, op rustgeld wordt gesteld.

Het heet dat minister Destrée in October aftreden zal. De twee jaar, dat hij aan het hoofd van het ambt van Schoone Kunsten zal hebben gestaan, zullen gelden onder de vruchtbaarste aan nuttige en schoone hervormingen.

N.R.C., 12 Juli 1921.