Verzameld journalistiek werk. Deel 9. Nieuwe Rotterdamsche Courant maart 1916 - september 1919

[p. 353]

Adolphe Bastin †

Brussel, 12 Augustus.

Er is vandaag te Brussel iemand begraven, die in deze barre tijden vooral, voor een zonderling mocht doorgaan: een philanthroop, namelijk, en dan nog wel een die het niet deed uit beuheid, uit overlast van aardsche goederen, maar met een geloof en eene liefde.... die waarlijk niet meer van dezen tijd zijn.

Adolphe Bastin was trouwens maar heel weinig meer van dezen tijd: hij is vijf en negentig jaar oud geworden, en, bleek zijne passie ook eeuwig jong - ‘ce qui ne meurt pas’ was voor hem dat allerhoogste en allerzeldzaamste: menschenliefde, - sedert jaren leefde hij volkomen afgezonderd, ver van alle wereldsch gedoe, en.... als een arme, in een groot maar schaars-gemeubeld huis, streng voor eigen genot, mild alleen voor minder-bedeelden.

Eigenlijk rijk is hij nooit geweest, maar met hetgeen hij bezat deed hij wonderen, zooals alleen de liefde dat vermag: een Franciskaansche ziel zou men mogen zeggen. Nooit betrad hij een koffiehuis: hij spaarde voor den arme. Niets was lastiger dan hem nieuwe kleêren te doen aantrekken; hem ze te doen behouden, was onmogelijk. - Men vertelt van Guido Gezelle eene anekdoot, die weinig bekend is. Eene milddadige dame wist, dat de dichter niet al te best in zijn ondergoed zat: zij liet hem een mooi flanellen hemd bezorgen. Toen zij een paar dagen daarna een hospitaal bezocht, meende zij het hemd te herkennen aan het lichaam van een oud, ziek man. En deze

[p. 354]

vertelde haar dat hij het goede, warme hemd inderdaad den braven heer Gezelle dankte. - Men vertelt ook van Alphonse de Lamartine, dat zekeren dag een jong dichter hem zijne verzen onderwerpen kwam. Of de verzen mooi waren, wist men niet; men weet alleen dat Lamartine bemerkte hoe haveloos zijn jongen confrater er uit zag, en dat hij hem, bij het heengaan, zijn eigen, nieuwen mantel om de schouders hing. - ‘Dat is mijn mantel niet,’ meende de bedremmelde jonge man. - ‘Het is de mijne niet meer’, antwoordde Lamartine... Aan die twee verhaaltjes heb ik gedacht, toen ik vandaag den dood van Adolphe Bastin vernam: het is een bewijs van zeldzame zielegrootheid, de herinnering op te wekken van groote dichters, die ook groot waren in goedheid.

Al het goede, door Bastin in het geheim gedaan, zal men nooit weten. Wij kennen alleen het uiterlijke, openbare van zijne menschenliefde, en - dat is heel veel. Hij is de Monthyon van België geweest: om den ‘Prix Bastin’ heeft men al evenveel geschertst; men heeft er zelfs het onderwerp van eene operette in gevonden, en... dat bewijst alleen hoe populair hij was, hoezeer hij deel uitmaakte van onze zeden. Ieder jaar werd die prijs in elf steden van België uitgereikt: hij bedroeg duizend frank en ging naar het meisje - zij behoefde geenszins ‘rosière’ te zijn - die het beste voor hare ouders gezorgd had. Ieder jaar was de plechtige uitreiking ervan een nummer op het programma der gemeentekermis; men heeft er kunnen om lachen: dat het luid-verkondigd voorbeeld van kinderliefde, die er door werd beloond, aanstekelijk werkte, is een bewezen feit.

De laatste levensdaad van den ouden Adolphe Bastin

[p. 355]

is geweest, het bedrag van zijn ‘prijs’ te verdubbelen: daartoe is eene som op zijn testament uitgetrokken. In dat testament vraagt hij tevens, in allen eenvoud begraven te worden, zooals hij leefde.... als een arme.

N.R.C., 20 Augustus 1918.