Verzameld journalistiek werk. Deel 8. Nieuwe Rotterdamsche Courant februari 1915 - maart 1916

[p. 28]

XLII

Brussel, 24 Februari.

Was ik niet arm, ik zou wenschen het te worden.

Niet arm, zooals wij het tegenwoordig allen zijn. Ik bedoel: gebonden aan strikte zuinigheid, aan het ‘zorgen voor morgen’ althans; want morgen kan vol verrassingen zitten. Maar arm in den haast absoluten zin van het woord, zoodat men geen brood meer heeft om te eten en geen werk dat u op onbesproken wijze aan brood helpen kan; zoodat men geen kleederen meer aan het lijf heeft; zoodat men elk oogenblik bedreigd is zijn stroodak aan de deur te zien gooien van het stinkend krot dat u tegen weer en wind, soms op zeer onbeholpen wijze, behoedt. Arm dus als de straat; neen, veel armer, vermits in de meeste gevallen de straat erop rekenen kan, door hoogere machten meer dan behoorlijk onderhouden te zullen worden.

En zoo ik, op dit oogenblik, hoop, zulk een arme te wezen, dan is dit geenszins uit christelijke nederigheid, uit Franciskaansche liefde voor de armoede-om-de-armoede. Het is, eenvoudig, omdat ik als zulkdanig, als absolute arme dus, zoogoed als rijk zou zijn. Althans, ik zou, binnen de grenzen van eene dragelijke middelmaat, een zorgeloos leven kunnen leiden. En welke Belgische rentenier, zelfs millionair, kan dit van zichzelf voor 't oogenblik getuigen?

Ik heb hier al dikwijls geschreven over het prachtige werk van Hulp en Voeding, het ‘comité Solvay’ met zijne talrijke vertakkingen: hoe het, in de Volkssoep, duizenden spijzigt; hoe het, in de Kleedingsectie, dezelfde menschen tegen den winterkou heeft beschut. Voor het huishouden werd verder gezorgd door uitdeelingen van zeep, koffie, bokking, stearinekaarsen en allerlei andere waren.

[p. 29]

En nu heeft het, in zijn steeds stijgenden ijver, iets anders bedacht: eene inrichting tot steun van gedwongen stakers.

Voortaan zullen te Brussel en voorsteden - noem het Groot-Brussel zoo gij wilt - gezinnen, waarvan het hoofd en de leden door den oorlog verstoken van werk zijn, geldelijken onderstand genieten. Het heet zelfs, dat al de gemeenten van België in de ondersteuning deelachtig zullen kunnen worden. Die ondersteuning zal zich uitstrekken tot alle arbeiders - hieronder zijn zelfs mindere bedienden gerekend - zoowel van private als openbare ondernemingen van handel of nijverheid, of ze gesyndikeerd zijn dan niet. Hoeveel de betrokkenen zullen ontvangen is, geloof ik, nog niet vastgesteld. Dat zal vermoedelijk afhangen van de gemeentebesturen, die natuurlijk moeten tusschenkomen. Maar van stonden aan staat vast: die armen worden voortaan niet alleen gevoed en gekleed: ze krijgen nog zakgeld toe...

Ach, ik weet wel: in al dat edel hulpbetoon is er veel theorie, veel schoons dat men niet van al te dichtbij moet gaan beschouwen. En het zakgeld zal wel niet al te zeer naar den kroegbaas gaan, vermoed ik. Want de ondersteunde armen blijven wel degelijk, in alle echtheid, arm. Maar men vraagt zich met schrik af: wàt zou het zijn, indien zij niet ondersteund werden?....

Ik verneem dat in éen der stadswijken, het socialistisch gemeenteraadslid - een zeer opmerkelijk Kamerlid tevens - die het comité bestuurt, eene spekslagerij en een kruidenierswinkel aan het inrichten is, waar voor de ondersteunden alles aan den laagst-mogelijken prijs te koop zal zijn. Ziedaar een aangewezen uitweg voor het

[p. 30]

zakgeld.....

26 Februari.

Het moest ervan komen: mijne poëtische avondwandeling van voor een paar dagen, en die mij zoo diep zou overtuigen van den onverwoestelijken, van den eeuwigen drang des Levens (zie hooger) droeg in zich de kiemen des Doods, of althans der Ziekte.

Ik zit aan den haard te bibberen, en hoest en proest. En wensch, voorloopig, alle poëtische avondwandelingen naar den drommel.

N.R.C., 9 April 1915.