Verzameld journalistiek werk. Deel 7. Nieuwe Rotterdamsche Courant november 1913 - maart 1915

[p. 386]

Te Beloeil
III

Beloeil, 27 Juli.

‘Zouden wij,’ vroeg mij vanochtend Mijnheer Serjanszoon, in een der prilste ochtenduren, en nog vóor alle werkzaamheid, ‘zouden wij ons onder dit dunne ontbijt - koffie dun, en de boterhammen ook - niet onderhouden, in de eerste plaats, over de feestelijkheden van dit congres, die, als van alle congres, er trouwens het belangrijkste deel van uitmaken. Gij zult toegeven, dat zij uwen lezers meer belang zullen inboezemen dan, bijvoorbeeld, de onderscheiden menu's van onze middag- en avondmalen, waar de plaatselijke koks geen schatten van verbeelding aan verkwisten, daar zij, die noodzakelijke voedingsoefening, middag en avond telken male uit een schotel geroost rundvleesch bestonden, waarna een schotel kalfsvleesch werd rondgediend: gezonde, maar nogal eentonige spijzen.... Wat het geestelijk ons geboden voedsel betreft: deelt gij mijn oordeel niet, dat wij het eveneens moeten laten bezinken, vóor wij tot eene beredeneerde uiteenzetting overgaan?’

Ik was het gaarne met den heer Serjanszoon eens. Hij begon dan ook met blijkbaar welgevallen. ‘Niet,’ zei ik, ‘dat ik deze feesten zoo heel en al waardig van den Prince de Ligne zou achten. De Prins had veel verstand van het inrichten van feesten, en sloeg wel eens zelf de hand aan 't werk, zoo door het leveren van gelegenheidsstukjes in den geest van Molière's impromptu's, om er grooteren luister aan bij te zetten. Uit zijne Laatste Woonst zal

[p. 387]

hij gisterenmiddag tallooze plaatselijke pompiers voor het koninklijke perron van zijn kasteel voorbij zien hebben trekken: die pompiers bewezen bij talrijke exemplaren dat zij in het uitoefenen van hun ambt, dat een vol en heldhaftig is, de ouderdomsgrens gaarne en met misprijzen over het hoofd zien. - Dit was het eerste nummer van het feestprogramma. Daarna zou, wist hij, zou ons, en hem, in open lucht, tusschen de boomen van zijn hertenpark, eene vertooning worden geboden van “Colette et Lucas”, een “vaudeville mêlé d'ariettes”, die hij, eens in goede luim zijnde, schreef voor eigen vermaak, en waar hij ook ditmaal misschien wel iets van verwachtte. Ik, mijn jonge vriend, ik verwachtte er heel veel van. Toen ik aan uw arm kuierde, de overdadige menigte mijdend, van het zoogezegde Fransche park, naar het zoogezegde Engelsche park (en een ander maal zeg ik u wel een en ander van Beloeil's tuinen), toen wij samen, onder de zachte namiddaglucht, kuierden, voorbij den grooten Neptunusvijver, die haast zes hectaren watervlakte vertoont, naar dat “Parc au Daim”, waar men binnen hagen van wilgeloover een orkest had geborgen, vóor een verhoog van zoden, dat toegang gaf tot een Fransch paviljoentje, dat mij deed denken aan Trianon, popelde mijn hart: ik zou mijn tijd zien herleven in zijn misschien meest-valsch, maar zeker aanminnelijkst verschijnen: tusschen de herders en herderinnekens, den baljuw en den lummeligen en ongelukkigen minnaar, waar wij onze gemakkelijke verteedering en onze diepere teederheid gaarne in verbeeld zagen, te dien tijde. En ik zou het doen, gezeten tusschen de nazaten van den adel van mijn land, van dat Waalsche Brabant, dat aan Oostenrijk zoovele dappere soldaten en even dappere minnaars heeft ge-

[p. 388]

leverd -; nazaten, wier dochters de nobele gratie en wat misprijzende gratie der achttiende eeuw; wier zonen, bij de onveranderde vaderlijke gelaatstrekken, zeker wel evenveel moed zouden weten te toonen, en waarvan men vertelt, dat zij zich even galant weten te gedragen.

Het begon met eene recitatie uit 's Prinsen werk: eene onstuimige regenvlaag kwam ze verstoren, zooals het lot is in België bij elke openlucht-vermakelijkheid. En ik denk eraan: wat gaat gij, België, na de bestuurlijke scheiding, die een dubbel vaderland schept, beginnen met den nationale regen? Waar haalt gij ooit de dubbele portie water? Daar mocht men wel eens aan denken!

De vlaag dreef gelukkig over: “Colette et Lucas” kon beginnen. - Helaas, mijn vriend, welke ontgoocheling!

Zeker, ik erkende den tekst van den Prince; en, gaat de gedachte nu ook niet diep en is de draad der handeling nu ook niet zoo verwikkeld als in de stukken van Mijnheer de Marivaux of van Sénancourt, de geestige en vlugge en gevatte gezegden vervulden mij met vreugde. Maar, schijnt het, is de oorspronkelijke muziek voor de lichte liedjes, die den tekst veraangenamen, verloren gegaan; men vroeg aan een, trouwens - ik erken het - talentvol, musicus van Brussel eene partituur! Ach, hadde hij ze niet geschreven!.... Geest van Grétry, hebt gij niet geweend, daarboven in den hemel? Pergolese, hebt gij niet gehuiverd in uw graf?.... Om mij fluisterde men namen: zij gingen van Méhul tot Wagner, over Puccini en Reyer heen. Behalve den eerste, zeggen die namen mij niets. Ik zag echter, dat zij met eenige verontwaardiging werden uitgesproken, waar ik uit afleidde, dat zij met den geest van Charles Joseph, Prince de Ligne, vermoedelijk maar weinig

[p. 389]

gemeens konden hebben....

De avond viel. In onze taveerne aten wij, voor de verscheidenheid, eerst roastbeef, daarna kalfsvleesch. Toen was het de verlichting en het vuurwerk.

Neem mij niet kwalijk: in onzen tijd, dien van den Prins en den mijne, had men daar blijkbaar andere meeningen over, dan thans het geval schijnt te zijn. Gaarne zag men in het loover kiosken in Perzischen trant verrijzen en lichten, opgesteld uit kleurige vetpottekens. Ik zocht er, in de drukte, vergeefs naar, en tot mijn spijt. Al beken ik, dat de breede rood-en-gele guirlanden - 's Prinsen glorierijke kleuren - nobel waren, en hunne vuren rijk aan de oranjeboomen van de oprijlaan en tusschen de majesteitsvolle lijnen der lindendreven, terwijl duizend blauwende lichtjes het uitgebreide vierkant van den grooten vijver afteekenden.

Achter dien vijver aan schoot men het vuurwerk af. Men maakte in mijn tijd veel werk van vuurwerk. Dit van gisterenavond heeft mij zoowaar verrukt aan vuurpijlen, aan laaiend-wentelende zonnen, aan uitspettering der veelkleurige sterren en het eindboeket, dat zoowaar den hemel scheen te willen beschieten met waanzinnige halsstarrigheid.

Doch, - ach jonge vriend, laat mij mijn hart luchten! - was dit het achttiend'eeuwsche feest, dat Herman Teirlinck mij had voorgespiegeld, en voor hetwelke ik er in had toegestemd, u naar Beloeil te vergezellen?... Helaas, mijn vriend, ik ben onberekenbaar oud. Maar ik benijd uwe jeugd niet: uwe feesten zijn niet zoo schoon als deze, waar mijne, zelfs posthume, herinnering op teert als op een goddelijke ambrosia....’

N.R.C., 30 Juli 1914.