Verzameld journalistiek werk. Deel 7. Nieuwe Rotterdamsche Courant november 1913 - maart 1915

[p. 209]

Emil Sauer

Brussel, 6 Maart.

Gij weet dat virtuosen ons niet gespaard worden, niet meer dan aan u. Zij zijn van alle slag en komen uit alle oorden. Hier als ten uwent komen zij hunne bijzondere schakeering vertoonen, die ze in de toonladder der ijdele zelfgenoegzaamheid moet onderscheiden. Wel te verstaan zijn zij allen hoogst-interessant. Hunne geschoren leelijkheid brengt verscheidenheid in de gedachten der smachtende vrouwelijke jeugd, die men bij elk concert ontmoet; verhoudingen tusschen gelaatsuitdrukking, artistiek temperament en graad der beminnelijkheid laat zich, na een paar seizoenen, vaststellen met eene zekerheid, waar Lavater een punt aan zuigen kon; het is eene patente waarheid geworden, dat alleen het uitzicht der virtuositeit met meer zekerheid eene matrimoniale positie verzekert, dan waarachtige knapheid en zelfs persoonlijk fortuin; en ik ken eene peperkoekbakkersdochter uit eene groote Vlaamsche stad, dewelke dochter zeven millioen waard is, en die getrouwd is met een virtuoos, alleen omdat hij zich toelegde op gelijkenis met Paderewsky.

Tegenover dergelijke aanstellerigheid zult gij mij steeds eene houding zien aannemen, die smalende minachting aan ondubbelzinnigen walg weet te paren. En dat doen ook de meeste muzikale Brusselaars, die, al die virtuosen vergelijkend bij paddestoelen, weten dat de meest-verlokkende weleens de meest-giftige zijn.

Eenigen zijn er echter, waar zij telkens naar terugkeeren als naar heerlijke spijs: één daarvan is Sauer.

[p. 210]

Jaarlijks komt hij ons bezoeken. Wij zien hem ieder jaar, bij zijn heftig en lastig leven van aldoor maar reizend artiest (vermoeienis van het steeds maar reizen, vermenigvuldigd door de aangehouden zenuwspanning), wij zien hem jaar aan jaar wat ouder worden. Sauer wordt aldoor maar schraler: lager en langer aan het prachtige voorhoofd schijnt zijn neus te hangen; zijne vingeren lijken magerder geworden, en dan ook subtieler, bij elk bezoek.

Sauer's concert is in hoofdzaak prettig geweest. Sauer, die anders bewogen-dramatisch en innig-gepassioneerd weet te zijn, scheen zijn programma te hebben willen samenstellen naar de aanminnelijke luimen der fantazie. Wel speelde hij, als pièce de résistance, de sonate opus 100 van Beethoven, en de zes voorgedragen stukken van Chopin waren niet altijd dartel. Maar, waar hij aanving met eene gratievolle gavotte van Rameau, om over te gaan op variaties waar het ballet der ‘Alceste’ van Gluck het smachtende en geestige thema van waren: waar hij eigen werk voordroeg - eene ‘boîte à musique’, een ‘Motoperpetuo en octaves’ - die muzikaal wel niet zoo heel veel te beteekenen hebben, maar van fijne geestigheid getuigen, en zoo oneindig-spiritueel werden voorgedragen; waar ‘Auf Flügeln des Gesanges’ van Mendelssohn-Liszt als Liszts ‘Mazeppa’, vuurwerkstukken meer dan innerlijke muziekmonumenten, en dan ook als de luchtigste pyrotechnie werden voorgesteld, mag men wel zeggen, dat de wonderbare kunstenaar ons nu maar eens een vooral prettigen avond had willen voorbereiden.

Het bleek ondubbelzinnig, toen hij gebisseerd werd en..... twee walzen van Johann Strauss, twee echte Wiener-

[p. 211]

walzen speelde. En zoo het nog moest bewezen worden: in die twee walzen bewees Sauer welk een toovenaar hij is: die ‘Wiener Musik’ wist hij te kleeden in eene muzikaal-psychische schoonheid, die eene openbaring was.

N.R.C., 7 Maart 1914.