Verzameld journalistiek werk. Deel 6. Nieuwe Rotterdamsche Courant januari 1913 - november 1913

[p. 74]

Eene maat voor niets

Brussel, 12 Februari.

Heden moest, gij weet het, de bespreking van minister de Broqueville's ontwerp van wet tot hervorming van het leger in bespreking komen. Doch, of de Kamer bang was daar een begin mee te maken - en die vrees kan ik goed begrijpen, met die negen-en-vijftig ingeschreven spreekbeurten! -, er is vandaag niets van gekomen. Men heeft gestemd over een begrootingetje langs hier, over een onbeduidend lapje wet langs daar; men heeft briefjes geschreven aan zijn vrindjes (of vrindinnetjes), men heeft gekakeld, men heeft gegeeuwd. Boven, op de tribunes, stonden de piotjes innig vergenoegd te glimlachen, men zou ze, men zou hun leger vooralsnog met vrede laten; het was vier-en-twintig uren die men won op den vijand.

Men zegt echter, dat de vijand, - pardon, de heer de Broqueville er ten zeerste aan hecht, dat morgen met de discussie zou begonnen worden. Ik, die daar niets tegen heb, vraag dan ook niet beter. Zoodat gij morgen, op deze zelfde plaats, met denzelfde letter gedrukt, mijn proza hieromtrent zult komen te genieten...

Er is sedert mijn jongste briefje nog iets anders gebeurd, en dat niet zoo negatief is. Terwijl ik u hedenochtend argeloos zat te schrijven, kon ik al weinig vermoeden dat het socialistische ‘comité de la grève’ op hetzelfde oogenblik vergaderd was, om te beslissen wanneer de staking nu eindelijk los zou breken. En ik had juist mijn brief gepost, toen het heldentenorgeluid van een gebochelden krantenman mij het besluit van die heeren

[p. 75]

in het oor kwam bazuinen: de staking zal op veertien April aanvangen, tenzij...

Want er staat, in het uitgevaardigd manifest, natuurlijk een voorbehoudend ‘tenzij’. Het staat, nietwaar, voor ieder onomstootelijk vast, dat de staking onvermijdelijk is: men heeft het ons ook dikwijls herhaald, dat wij er een onwrikbaar geloof aan zijn gaan hechten. De staking komt er dus; men heeft alle geweld moeten gebruiken, om te beletten dat zij er niet reeds wezen zou: aldus de socialistische bladen. Wij zijn echter inschikkelijke lieden, en die onvermijdelijke staking, die staking-als-het-zwaard-van-Damocles, neen, als-de-leeuwen-in-den-kuil-van-Daniël, hewel, zij zal niet uitbreken, als...

Ik heb nooit eene komedie bijgewoond als die van deze staking. Breekt zij inderdaad uit, dan zal er in België nooit onnatuurlijker volksbeweging vast te stellen zijn geweest. Zij zal alleen bewijzen de groote macht, den tyrannischen invloed der leiders op de arbeidersklasse, der leiders die zich dan ook heel wat verantwoordelijkheid op den nek laden, en tegen dewelke zich de stakers zouden keeren, moest men hen al te lang beletten, hun brood te gaan verdienen. Want eene voorbereide, georganiseerde staking kan men zich wèl in Engeland denken: in België is zij, vanwege allerlei factoren, eene onmogelijkheid. Breekt zij hier uit, dan leidt zij naar een fiasco voor de socilistische hoofdmannen, en legt den werklui heel wat nuttelooze misère op.

Maar zij zal niet losbreken. In het manifest staat: ‘tenzij’. Er zal een middenweg, een bevredigende middenweg gevonden worden. En is het de regeeringspartij niet die hem vindt (iets waar zij ongelijk in hebben zou), dan

[p. 76]

zullen het de socialisten zelf zijn....

Want wat hierin van de katholieken gehoopt werd: het ontwerp-Cooreman, waar ik het hedenochtend over had, valt te vreezen dat er maar heel weinig van terecht komt. Het Gentsche blad, dat wel eens in naam des heeren Cooremanzelf spreekt, ‘Le Bien Public’ nl. keurt zijn voorgegeven ontwerp tot het samenbrengen van eene extra-parlementaire commissie af. Dit moet ons echter niet alle hoop doen verliezen. Want wil de rechterzijde niet mee, dan zal er, ik herhaal het, links wel iets op gevonden worden, tijdens de twee maand wachtens.....

N.R.C., 14 Februari 1913.