Verzameld journalistiek werk. Deel 5. Nieuwe Rotterdamsche Courant december 1911- januari 1913

[p. 635]

Van Sinter Goedele naar het justitiepaleis

Brussel, 22 November.

Wij ontkomen er niet aan. Nauwelijks dachten wij ze voor enkele dagen achter den rug te hebben, of onder andere gedaante duikt zij op en vergt onze aandacht. Wij meenden voor een tijdje te mogen verademen: zij komt ons door brandend-belangwekkende gebeurtenissen den adem afsnijden. Pas heeft Karel de Broqueville gezwegen, of daar komt Max Rooses aan het woord...

Want ik heb het, natuurlijk, over de Politiek, geachte lezer, de politiek derwelke uw correspondent wel mocht toezingen in woorden van Hoffmann von Fallersleben: ‘Waar ik ook ga of sta, gij zijt mij altijd na.’ Ontsnapt aan de koortsige atmospheer der perstribune en de gloeiende welsprekendheid van het Parlement (wij zijn, den goden dank, thans, na de bespreking van 's heeren de Broqueville's troonrede, de alleronbelangrijkste dingen aan 't behandelen gegaan), word ik naar de zwoelte van het Assisenhof en de wederrechterlijke handelingen van Max Rooses gelokt....

Ik verhaast mij het u te zeggen: er zijn in België op zijn minst twee Max Rooses'sen. De eerste is, gij weet het, de wereldberoemde conservator van het Antwerpsche Plantijn-museum. De tweede, mij slechts sedert gisteren bekend, is kapelaan in Sinter Goedelekerk te Brussel. En ik verzoek u den eerste nu maar voor den tijd, dien het lezen van deze ‘correspondentie’ vergt, te vergeten, om u alleen, evenals ik, slechts met den tweede bezig te houden, hoe het gezelschap van den eerste u ook onge-

[p. 636]

twijfeld aangenamer ware. Deze echter heeft voor het oogenblik niets gedaan dat tegen de wet ingaat. Ik vertrouw overigens, dat hij er zich nimmer aan schuldig maakte. De andere daarentegen, hoewel onderpastoor van Brussel's hoofdkerk, vergt heden onze belangstelling, juist omdat hij...

Maar gaan wij met orde te werk.

Gij herinnert u dat, daags na de verkiezingen van 2 Juni j.l., de gruwelijkste wandaden aan omkooperij en drukking op de zielen mijner Belgische medeburgers aan het licht werden gebracht en aan de kaak werden gesteld. Ik hechtte er te dien tijde niet meer belang aan, dan aan de jaarlijksche verkoudheid van onze buurvrouw. Ieder jaar, zoo tegen vijftien November, begint het mensch te hoesten, telkens houdt zij, circa vijf December, daarmee op. Zoo gaat het ook, om de twee jaar, met de Belgische verkiezingen: iedermaal worden feiten van bedrog en daden van veilheid aangeklaagd. Een maand nadien echter zijn zij weêr vergeten. En nu mogen de aantijgingen dit jaar menigvuldiger en beter gevestigd zijn geweest dan vroeger het geval was: de chronische hoestbui is over, en nog slechts bij toeval, en dan heel even, wordt er aan herinnerd. In zooverre dat, bij mijn weten, slechts ééne beschuldiging recht bleef, in dezen zin dat zij gevolgen had: de aanklacht van ‘Le Peuple’ tegen den Max Roosesnummer twee, overgenomen en voor het gerecht gebracht door Maurice Lemonnier, volksvertegenwoordiger en wethouder der stad Brussel.

De feiten zijn eerder grappig, en getuigen van ongelooflijke naïeveteit. Enkele dagen vóor de verkiezing zag men, in den prillen ochtend, onder een druilend, dub-

[p. 637]

belzinnig uitspansel, van uit de donkere diepten der Sinter Goedelekerk eene, neen twee geniepige gestalten met alle mogelijke omzichtigheid verschijnen. De gestalten onderscheidden zich door baarden, die de minst-geoefende psycholoog onmiddellijk zou hebben herkend, als behoorende aan dat soort kerkbedienden, dat men ‘Suisse’ noemt, vermoedelijk omdat zij in het hoogere gedeelte der stad het daglicht zagen, en die men statig ziet marcheeren tusschen de rijen kerkstoeltjes, in een blauwlakenschen jas met blinkende knoopen; met een vuurrood bandelier, waarop de vermelding ‘Politie’ fonkelt, over den schouder; op het hoofd een generaalssteek; en in de wit-katoenen handschoen een prachtig-blinkende bardezaan... Op bedoelde prille ochtenden hadden bedoelde twee gestalten al dit opzichtig gerei afgelegd, en ware het niet geweest van die ondubbelzinnige baarden, gij haddet nooit gezegd dat zij zulke waardigheid bekleedende waren. Deze suisses nu zag men, behoedzaam als gauwdieven, een paar koetsiers naderen, onder deze die op Sinter Goedeleplaats den nieuwsgierigen Engelschman afwachten, en, na ze fleemend en met kerkelijke zalving te hebben toegesproken, ze begiftigen met witte kaarten, niet al te opzichtelijk-groot, maar versierd met een rooden wasstempel.

De argelooze voorbijganger zou, in deze handelswijze, geen euvel hebben onderscheiden, zoo behoedzaam en tevens losjes, zoo heelemaal niet opzichtelijk hoewel een ietsje te bescheiden, deden deze Zwitsers uit de Hoogstraat tegenover die joviale en inschikkelijke koetsiers. - Hij wist niet, die argelooze voorbijganger, dat, in de sombere ijlte van Sinter Goedele, eene zwarte soutane in alle stilte waakte: kapelaan Max Rooses de Andere, inrichter

[p. 638]

en leider van dit kiesbedrog.

Want, lezer die mij in dit verhaal wilt volgen, wat hier gepleegd werd, het was kiesbedrog. Max Rooses, door Belzebub geïnspireerd, had op vierkanten blank bristol stempels van rood lakwas gedrukt. Deze kaarten had hij toevertrouwd aan twee kerkelijke waardigheidsbekleeders waarvan spraak. Deze hadden ze overhandigd aan de gedienstige koetsiers, met verzoek ze aan vrienden, maagschap en kennissen uit te deelen, en met belofte dat, zoo de regeering na den grooten dag van Juni aan het bewind mocht blijven, iedere kaart in de kerk, waar Jan van Ruusbroec eens onderpastoor was, tegen een blinkend stuk van vijffrank, gangbare munt, kon uitgewisseld.

En aldus geschiedde. En, daar Max Rooses, tweede van den naam, opvolger van Ruusbroec, de vreugde mocht smaken de heeren zijns harten aan de regeering te zien blijven, kostte hem dit negentien zilverlingen wel geteld....

Ja maar, er kwam verraad in 't spel. Een dier schijnheilige koetsiers had eene kaart naar het socialistische Volkshuis gedragen: het was het rood gebroed dat het kerkgeld op ging strijken. Met, natuurlijk, de gevolgen die gij wel raden kunt.

De zaak is voor een dag of twee voor de Brusselsche jury en het Brabantsche assisenhof gekomen. Men heeft er de ambtelijke baarden der suisses en de argeloosheid van den kapelaan bewonderd. De suisses wisten wel dat zij kwaad deden: anders zouden hunne uitleggingen niet zoo verward zijn geweest. De kapelaan, hij wist het naar zijn zeggen niet, en moest het vernemen uit de aandachtige lectuur van ‘Le Peuple’. Een onder-pastoor die ‘Le Peuple’ leest: wat zal Monseigneur daarvan zeggen!...

[p. 639]

En eene veroordeeling is natuurlijk gevallen, - echter voorwaardelijk. De aanklager zelf had trouwens de zaak langs den vroolijken kant genomen. En aldus verliep deze vervaarlijke kiesbedrogzaak. Gij zult toegeven dat het erger had kunnen zijn....

N.R.C., 23 November 1912.