Verzameld journalistiek werk. Deel 5. Nieuwe Rotterdamsche Courant december 1911- januari 1913

[p. 121]

De laatste oud-strijder

Brussel, 16 Februari.

De laatste oud-strijder van 1830 is overleden: Philippe Demoulin is eergisteren te Arquennes in Henegouwen, waar hij op 28 December 1809 geboren was, overleden. Eigenlijk ben ik er niet zoo heel zeker van dat hij de laatste was en of de volgende niet de allerlaatste zal zijn, en evenmin weet ik eigenlijk of hij wel oud-‘strijder’ was, maar in ieder geval was de man volgens de onwraakbare getuigenis van den burgerlijken stand 103 jaar, weshalve hij mijns erachtens aanspraak had op ons medelijden, terwijl de omstandigheid dat hij in het revolutiejaar 21 was, het waarschijnlijk maakt dat hij toen reeds zijne militieplichten als vaderlander vervulde en dus, wanneer hij in de gelegenheid was geweest zich te onderscheiden en de omstandigheden hem hadden toegelaten te.... (zie verder alle levensberichten van generaals en minderen).

Op den laatsten dag zijns levens (dit ‘laatste’ even betrekkelijk op te vatten als hierboven) was koning Albert hem eens op gaan zoeken om kennis te maken, zeker wat laat, maar ongetwijfeld indachtig aan het gezegde: il n'est jamais trop tard pour bien faire. Onder een zeer teeder wederzijdsch interview was het gebruikelijke glaasje gedronken: ‘à la tienne, Feliep! A la vot' Majesteie!’ U ziet het van hier. Intusschen had men kunnen voorzien, dat deze heftige ontroering althans voor één der dramatis personae levensgevaarlijk moest worden, een honderd-en-driejarige ontvangt nu eenmaal niet zoo onverschillig hoog bezoek als een zuigeling. Philippe overleed

[p. 122]

korten tijd na Albert's bezoek.

Erg spraakzaam schijnt de laatste der helden van 1830 niet te zijn geweest; ten minste anders vertellen in zulke gevallen de bladen met veel omhaal: de overledene vertelde gaarne van...; de afgestorvene herinnerde zich zeer goed..., enz., in zijne necrologieën niets van dit alles. Mogelijk was de goede man wat suf geworden en alles wat hij in zijn lang leven had bijgewoond op zijn zolder een beetje door mekaar gevallen; er gebeurt in 103 jaar zoo veel!

Neen, dan was dat lid van de zwakke sekse, dat, meen ik en voor haar hoop ik, nog leeft, vriendelijker, iets dat trouwens bij voornoemde sekse nog wel eens bij uitzondering pleegt te gebeuren. Bedoelde jonge dame dan, geboren in Januari 1812, hield verleden maand receptie en ontving een deputatie, welke haar een geschenk aan kwam bieden, wat weet ik niet, laat ons zeggen een bronzen Gladiator of Diskuswerper (dat kon op haar leeftijd toch niet zoo heel veel kwaad meer!), ter plechtige herdenking harer eerste honderdtal lente's. Daar zij nu te Waterloo woont, moest zij met alle geweld van den slag vertellen; evenals de wijze zieneressen uit de oudheid liet zij welwillend hare gedachten 97 jaar teruggaan en vertelde opgewekt van die merkwaardige tijden. Zij herinnerde zich - zonder de onbescheidenheid zoover te drijven van zelf te constateeren dat zij op den leeftijd van drie jaar een wonderkind was - zeer goed dat Napoleon zus en zoo redeneerde met zijne generaals, dat regiment hier, een ander daar stond. Het was fraai; en iedereen luisterde belangstellend naar hare verhalen, te meer waar zij er wel wat bij te drinken gegeven zal hebben.

[p. 123]

Ja, ja, 't is toch wel aardig als je zoo oud wordt! Het is alleen jammer dat die oude menschen na hun dood niet in een museum kunnen bewaard worden bij andere historische souvenirs; het zou iets nuttigs en nieuws tegelijk zijn en... ça encouragerait les autres.

N.R.C., 17 Februari 1912.